‘నేను హైజీన్ పర్సన్ని. కానీ, ఓసీడీ లాంటి సైకలాజికల్ డిజార్డర్ నాకు లేదు’. మొన్నీమధ్య ఓ ప్రెస్మీట్లో హీరోయిన్ రెజీనా కసాండ్రా అన్న మాటలు ఇవి. రెండూ ఒకటే కదా? అని చాలామంది అనుకుంటారు. కానీ, హైజీన్, ఓసీడీకి మధ్య చాలా తేడా ఉంది. అందరూ ఓసీడీపై అవేర్నెస్ పెంచు కోవాలి అంటోంది డాక్టర్ జ్యోతిర్మయి.
ఓసీడీ ట్రీట్మెంట్ కోసం క్లినిక్కి ఒకతను వచ్చాడు. చెకప్ పూర్తయ్యాక.. మందులు తీసుకొని ఇంటికి బయల్దేరాడు. అతని కాళ్లకి చెప్పులు ఉన్నాయి. కానీ, డాక్టర్ రూం బయట చెప్పులు విడిచి మర్చిపోయాడని గుర్తొచ్చింది. దాంతో బస్టాండ్ నుంచి తిరిగి క్లినిక్కి వచ్చాడు. అతని కాళ్లకి ఉన్న చెప్పుల్ని చూస్తున్నాడు. అయినా సరే అంతా వెతుకుతున్నాడు. అలా మూడుసార్లు చెప్పుల కోసం బస్టాండ్ నుంచి క్లినిక్కి వచ్చాడు.
చిన్నప్పట్నించీ చదువుల్లో ముందుండేది ఆ అమ్మాయి. కానీ, ఉన్నట్టుండి ఏదైనా తప్పు రాస్తే తట్టుకోలేకపోతుంది. నోట్ బుక్లో ఏదైనా అక్షరం కాస్త వంకర పోయినా లేదా.. రాత బాగా రాకపోయినా పేజీలన్నీ చింపేస్తుంది. అలానే పరీక్షలో కూడా..ఒక పేజీలో రాత సరిగా లేదని మరో పేజీ.. అక్కడ కుదరలేదని ఇంకో పేజీ ఇలా బుక్లెట్ అంతా వేస్ట్ చేసింది. దాంతో చదువుల్లో వెనకబడింది.
వయసు 65 ఏండ్లు. గోడకి ఏ చిన్న మరక లేదా గీత పడ్డా చిరాకు పడుతుంది. పెద్దపెద్దగా అరుస్తుంది. అంతేకాదు మరకపడ్డ ఆ రూమ్ అంతా పెయింటింగ్ వేయించేస్తుంది. అలా ఇప్పటికి ఓ ఇరవై సార్లు హాల్కి రంగులు వేయించింది.
హైజీన్ అంటే చుట్టు పక్కల దుమ్ము, ధూళి లేకుండా చూసుకోవడం. వ్యక్తిగత శుభ్రత పాటించడం. ఓసీడీ( అబ్సెసివ్ కంపల్సివ్ డిజార్డర్) అనేది ఒక మానసిక సమస్య. యాంగ్జైటీ డిజార్డర్గా కూడా దీన్ని పిలుస్తారు. మాటిమాటికీ చేతులు, ఒళ్లు కడుక్కోవడం.. ఎవరైనా పట్టుకున్నా మురికి అయ్యామన్న భావన. చివరికి ఇంట్లోని స్విచ్ బోర్డ్లు, సెల్ఫోన్లని కూడా కడగడం.. లాంటివి ఈ డిజార్డర్లో కనిపిస్తాయి. అయితే అతి శుభ్రత ఉన్నంత మాత్రాన దాన్ని ఓసీడీ అని చెప్పడానికి లేదు. మితిమీరిన శుభ్రత కేవలం ఈ వ్యాధి లక్షణాల్లో ఒకటి మాత్రమే. ప్రస్తుతం ప్రతి వందమందిలో ఇద్దర్ని వేధిస్తున్న ఈ సమస్యని ముందే గుర్తిస్తే.. దీన్నుంచి బయటపడటం తేలిక.
ఓసీడీ అంటే..?
అబ్సెసివ్ కంపల్సివ్ డిజార్డర్లో.. అబ్సెసివ్ అంటే మితిమీరిన ఆలోచనలు. ఈ ఆలోచనలు తప్పని తెలుసు. అవి ఎప్పటికీ నిజం కావని తెలుసు. అయినా సరే పదేపదే ఆ అనవసరమైన ఆలోచనలే వస్తుంటాయి. వీటిలో కూడా కొన్ని రకాలున్నాయి.
కంటామినేషన్ అబ్సెషన్ : ఒళ్లంతా దుమ్ము, ధూళి అంటుకున్నట్టు అనిపిస్తుంటుంది.
అగ్రెసివ్ అబ్సెషన్: ఎవరికైనా హాని చేస్తానేమో, ఏదైనా చెడు మాట నోటి నుంచి వస్తుందేమో , ఇంట్లోవాళ్లకి యాక్సిడెంట్ అయిందేమో అన్న ఆలోచనలు.
హోర్డింగ్ అబ్సెషన్: అనవసరమైన వస్తువుల్ని కూడా దాచుకోవాలి అనిపిస్తుంటుంది. సెంటిమెంట్ అంటూ లేదా మరేదైనా కారణం చూపించి ఇల్లంతా సామాన్లతో నింపేస్తుంటారు.
సిమెట్రీ లేదా ఆర్డరింగ్: ఆ పుస్తకం అక్కడే ఉండాలి. ఈ పెన్ను ఇక్కడ మాత్రమే పెట్టాలి.. బట్టల మడత సరిగ్గా రావాలి అన్న బిహేవియర్.
సెక్సువల్, బ్లాక్ సెమీ అబ్సెషన్స్ : లైంగిక పరంగా తీవ్రమైన ఆలోచనలు.
మెడికల్ అబ్సెషన్: ఏదైనా జబ్బు చేసిందేమోనని భయాలు.
ఈ ఆలోచనల వల్ల వచ్చే యాంగ్జైటీ, ఒత్తిడిలో చేసిన పనినే పదేపదే చేస్తుంటారు. దాన్నే కంపల్షన్ అంటారు. అంటే దుమ్ము అంటుకుందన్న భావనతో అస్తమానం చేతులు, కాళ్లు కడుగుతుంటారు. దాన్ని వల్ల స్కిన్ ఎలర్జీలు వస్తుంటాయి. మాటిమాటికీ వస్తువులను చెక్ చేసుకుంటుంటారు. గ్యాస్ ఆఫ్ చేయలేదన్న అనుమానంతో రాత్రిళ్లు కిచెన్లోకి పరుగులు తీస్తుంటారు. ఇంటికి తాళం వేసినప్పటికీ వేయలేదన్న భయంతో..ఊరెళ్లిన వాళ్లు కూడా తిరిగొస్తుంటారు. చెప్పిందే పదేపదే చెప్తుంటారు. ఆకాశంలోని నక్షత్రాల్ని లెక్కపెట్టడం, నేలమీద బండల్ని పోగుచేయడం లాంటివి చేస్తుంటారు. వీటన్నింటి వల్ల ఇంట్లో తరచూ గొడవలు అవుతుంటాయి. సోషల్, వర్క్ లైఫ్ పాడవుతుంది.
ఎందుకొస్తుంది?
ఓసీడీ ఎందుకొస్తుంది అన్నదానికి కచ్చితమైన కారణం చెప్పలేం. కానీ, వివిధ కారణాల వల్ల మెదడులో సరఫరా అయ్యే సెరటోనిన్ అనే న్యూరో ట్రాన్స్‌‌మీటర్‌‌లో వచ్చే మార్పులు ఈ సమస్యకి దారితీస్తాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో విపరీతమైన ఒత్తిడి, మానసిక ఆందోళన కూడా ఓసీడీకి కారణం అవుతాయి. కుటుంబంలో ఎవరికైనా ఈ వ్యాధి ఉన్నా.. మిగతా వాళ్లకి వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఏదైనా ప్రమాదం జరిగినప్పుడు..లేదా మెదడువాపు లాంటి వ్యాధులు వచ్చినప్పుడు ఓసీడీ కనిపిస్తుంటుంది. కొందరు ఆడవాళ్లలో డెలివరీ తర్వాత ఈ సమస్య మొదలవుతుంది. చుట్టూ ఉన్న పరిసరాలు కూడా ఓసీడీకి దారితీస్తాయి.
బయటపడేదెలా?
లక్షణాల్ని బట్టి , డయాగ్నస్టిక్ స్టాటికల్ మాన్యువల్ ఆఫ్ మెంటల్ డిజార్డర్ 5 క్రైటీరియా ద్వారా ఓసీడీని నిర్థారిస్తారు. కాగ్నిటివ్ బిహేవియరల్ థెరపీ ద్వారా.. పేషెంట్ ఆలోచనల్ని, ఎమోషన్స్ని అర్థం చేసుకుని...వాటి నుంచి బయటకు తీసుకొచ్చే ప్రయత్నం చేస్తారు. యాంగ్జైటీని కంట్రోల్ చేయడానికి ఈఎక్స్/ ఆర్పీ (ఎక్స్పోజర్ అండ్ రెస్పాన్స్ ప్రివెన్షన్) థెరపీ కూడా ఇస్తారు. ఇందులో పేషెంట్ ఎక్కువగా ఏ విషయాల్లో భయపడుతుంటే వాటిని దగ్గరగా ఉంచి.. భయాన్ని పోగొట్టే ప్రయత్నం చేస్తారు. ఉదాహరణకి దుమ్ము, ధూళి పట్టుకోమని చెప్పి, చేతులు కడుక్కోనివ్వరు. అయినా ఫలితం కనిపించకపోతే న్యూరోట్రాన్స్మీటర్ సెరటోనిన్ ఉత్పత్తిని పెంచడానికి మందులు వాడాల్సి ఉంటుంది. అయితే ఈ మందులని డాక్టర్ సలహా ప్రకారమే తీసుకోవాలి.
ఎవరైనా చేతులు కాస్త ఎక్కువసేపు క్లీన్ చేస్తే.. ఓసీడీ అనేస్తుంటారు చుట్టూ ఉన్నవాళ్లు. సినిమాల్లో, టీవీల్లోనూ ఓసీడీ పేషెంట్స్ని ఇలానే చూపిస్తున్నారు. కానీ, ఓసీడీ అంటే శుభ్రంగా ఉండటం కాదు. ఇదొక సైకలాజికల్ డిజార్డర్. ఈ వ్యాధితో బాధపడుతున్న వాళ్లు వాళ్ల ఆలోచనల్ని ఆపుకోలేక, ఎవరికీ చెప్పుకోలేక మదనపడు తుంటారు. ఆ పరిస్థితుల్లో చుట్టూ ఉన్నవాళ్లు.. వాళ్లని అర్థం చేసుకోకుండా చేసిన పనే చేస్తున్నావని తిట్టడం, విసుక్కోవడం లేదా వాళ్లని చూసి నవ్వడం చేస్తే వాళ్లలో డిప్రెషన్ మరింత పెరుగుతుంది. కొన్నిసార్లు వాళ్లకి వాళ్లే హాని చేసుకుంటారు. ఈ బాధ నుంచి వాళ్లని బయటపడేయాలంటే అందరూ ఓసీడీపై అవగాహన పెంచుకోవాలి. దీనికి ట్రీట్మెంట్ ఉందన్న విషయాన్ని తెలుసు కోవాలి. ఓసీడీ అబ్సెషన్స్ లేదా కంపల్షన్స్లో ఏ ఒక్కటి ఉన్నా వెంటనే డాక్టర్ని కలవాలి.
డాక్టర్ కె.జ్యోతిర్మయి (ఎం.డీ), కన్సల్టెంట్ సైకియాట్రిస్ట్, హైదరాబాద్
