టిట్​ బిట్స్​: దేశంలోని జాతీయ పార్కులు

టిట్​  బిట్స్​: దేశంలోని జాతీయ పార్కులు

 పేరు    రాష్ట్రం    సంరక్షణ జంతువులు

  • రణతంబోర్​    రాజస్తాన్    పులులు, చిరుతలు, హైనాలు
  • సిమ్లిపాల్​    ఒడిశా    సాల్​వృక్షాలు, తాబేళ్లు, జింకలు
  • కెలాడియా    రాజస్తాన్​    పక్షులు, జింకలు, నీటి జంతువులు
  • దుద్వా    ఉత్తర్​ప్రదేశ్​    పులులు, చిరుతలు, తోడేళ్లు
  • రాజాజీ    ఉత్తరాఖండ్    పులులు, ఏనుగులు, సాంబార్​ జింకలు, వివిధ రకాల పక్షులు
  • కన్హా    మధ్యప్రదేశ్​    పులులు, జింకలు, సాంబార్​ 
  • డచ్​గామ్​    జమ్ముకాశ్మీర్    కోనిఫెరస్​ మొక్కలు, హంగుల్​, చిరుత, నల్లజింక
  • బందీపూర్    కర్ణాటక    పులులు, చిరుత, ఏనుగులు
  • పేరియార్​    కేరళ    బాంబుస్​, అడవికుక్క, జింకలు, ఏనుగులు
  • కజిరంగ    అసోం    ఒంటికొమ్ము ఖడ్గమృగం, అడవి ఎద్దు
  • గిర్    గుజరాత్​    పశువృక్షాలు, సంహాలు, డీర్​, చింకారా
  • సుల్తాన్​పూర్​    హర్యానా    సాల్​, కింగ్​ ఫిషర్​ పక్షులు
  • సరిస్కా    రాజస్తాన్​    పులి, చిరుత, జింకలు
  • సంజయ్​    ఛత్తీస్​గఢ్​    సాల్​ వృక్షాలు, పులులు, చిరుత పక్షులు
  • నందఫా    మిజోరాం    పులులు, కొనిఫెరస్​ వృక్షాలు
  • కాంచన్​జంగ్    సిక్కిం    ఆల్ఫైన్​ వృక్షాలు, చిరుత, ఏనుగు

దేశంలోని జాతీయ ప్రాజెక్టులు

  • మహారాష్ట్ర    గస్​కుర్ద్​ ప్రాజెక్టు
  • పంజాబ్​      షహపూర్​ ప్రాజెక్టు
  • పశ్చిమబెంగాల్    తీస్తా బ్యారేజ్​
  • ఉత్తరప్రదేశ్    సరయూ నహర్​ పరియోజన ప్రాజెక్టు
  • ఆంధ్రప్రదేశ్    పోలవరం ప్రాజెక్టు
  • అంతర్జాతీయ ఉమ్మడి ప్రాజెక్టులు
  • కోసి ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - నేపాల్​
  • గండక్​ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - నేపాల్
  • తనక్​పూర్​ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - నేపాల్​
  • సంకోష్​ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - భూటాన్​ 
  • అంతర్జాతీయ వివాదాస్పద ప్రాజెక్టులు
  • కిషన్​గంగా ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - పాకిస్తాన్​
  • బాగ్లిహార్​ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - పాకిస్తాన్​
  • తీస్తా బ్యారేజ్​ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - బంగ్లాదేశ్​
  • జాంగ్​ బూ ప్రాజెక్టు    భారతదేశం - చైనా
  • టిపాయిముఖ్​ ఆనకట్ట    భారతదేశం - బంగ్లాదేశ్​
  • జాతీయ వివాదాస్పద ప్రాజెక్టులు
  • ​బాబ్లీ ప్రాజెక్టు    తెలంగాణ, మహారాష్ట్ర, ఆంధ్ర్రప్రదేశ్​
  • ఆల్మట్టి ప్రాజెక్టు     తెలంగాణ, కర్ణాటక, ఆంధ్ర్రప్రదేశ్​
  • ముల్ల పెరియర్​ ప్రాజెక్టు     కేరళ, తమిళనాడు
  • తుంగభద్ర ప్రాజెక్టు    ఆంధ్రప్రదేశ్, కర్ణాటక
  • కావేరి జల వివాదం     తమిళనాడు, కర్ణాటక
  • వంశధార ప్రాజెక్టు     ఆంధ్రప్రదేశ్​, ఒడిశా

జాతీయ ప్రాజెక్టులు
    - 2008, ఫిబ్రవరిలో కేంద్ర మంత్రి మండలి సమావేశంలో జాతీయ ప్రాజెక్టులు అమలుచేయడానికి కేంద్రం సహాయంగా 90 శాతం ఖర్చును భరించడానికి కొన్ని మార్గదర్శక సూత్రాలు పేర్కొంది. 
    - అంతర్జాతీయ ప్రాజెక్టులుగా ఉండి త్వరగా పూర్తి చేయాల్సి వస్తే దేశ సంక్షేమం దృష్టిలో ఉంచుకొని జాతీయ ప్రాజెక్టుగా ప్రకటన చేస్తారు.
    - అంత: రాష్ట్ర ప్రాజెక్టుగా ఉండి ఖర్చు, పునరావాసం, విద్యుత్​ ఉత్పత్తికి సంబంధించిన విషయాలు ఎక్కువ కాలం పరిష్కారం కాకపోతే జాతీయ ప్రాజెక్టులుగా పరిగణిస్తుంది. 
    - రాష్ట్రంలో రెండు లక్షల హెక్టార్ల కంటే ఎక్కువ సామర్థ్యం ఉన్న ప్రాజెక్టులు, నీటి పంపకంలో వివాదం ఉంటే జాతీయ ప్రాజెక్టుగా చేపట్టవచ్చు.
    - జాతీయ ప్రాజెక్టుకు కావాల్సిన విధాన నిర్ణయాలను రూపొందించి అమలుకోసం నీతి ఆయోగ్​, ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ, ఇతర రాష్ట్రాల నిర్ణయంతో నీటిపారుదల మంత్రిత్వ శాఖ దానిని ఆమోదిస్తుంది.