ఇండియాలో ఉన్న అన్ని జాతుల్లో కన్నా కూడా పార్సీలు బ్రిటిష్ పరిపాలనా కాలంలో వచ్చిన అవకాశాలను ఎక్కువగా అందిపుచ్చుకున్నారు. అందులో ఒకరు జంషెట్జీ టాటా. టాటా పరిశ్రమలు ఒక స్థాయిలో ఉన్న దశలో ఆ రంగంలోకి ప్రవేశించాడు. ఆయన ఫేమస్ ఎల్ఫన్ స్టోక్ కాలేజీలో చదివాడు. తమ కంపెనీ ఆర్థికంగా దెబ్బ తిన్న సమయంలో ఆయన ఇంగ్లండ్లో ఉన్నాడు.
అప్పుడే ఆయన ‘సౌండ్ ఫైనాన్సింగ్’ లెసన్ నేర్చుకున్నాడు. దాన్ని ఎన్నడూ మర్చిపోలేదు. తర్వాత ఎలాగోలా ఆర్థిక స్థితి లాభాల బాటలోకి వచ్చినా ఆయన ఆ అనుభవాన్ని మాత్రం మరవలేదు. అంతేగాక భారతదేశ పారిశ్రామిక విప్లవంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించాడు. ఆయన ఈ రంగంలోకి ప్రవేశించకముందే కాటన్ టెక్స్టైల్ పరిశ్రమ బలపడసాగింది. అప్పట్లో భారతదేశ పారిశ్రామిక రంగం ఎలా ఉండేదంటే.. పారిశ్రామిక వేత్త ఒక మిల్లు తెరిస్తే, అందరూ అదే పని చేసేవారు. అలాగే ఇతర ఫ్యాక్టరీలు ఏవైనా తెస్తే వెంటనే అలాంటి ఫ్యాక్టరీలు పుట్టగొడుగుల్లా పుట్టుకొచ్చేవి.
అలాంటి పరిస్థితుల్లో టాటా దూరదృష్టితో ఆలోచించి ప్రణాళికలు రూపొందించేవాడు. అంతా నాసిరకాన్ని తయారుచేసి తృప్తి పొందితే, తాను మాత్రం సెంట్రల్ ప్రావిన్స్లోని నాగ్పూర్ను కేంద్రంగా ఎన్నుకుని, పత్తి పొలాల మధ్యలో మిల్లు స్థాపించి, మార్కెట్ అవసరాలను తీర్చాడు. ఆయన స్నేహితులు వద్దని వారించినా వినలేదు. అదే ఎంప్రెస్ మిల్స్. ఆ మిల్లులు నూటికి నూరుశాతం మంచి రిజల్ట్ ఇవ్వాలని ఆకాంక్షించాడు.
అంతేకాదు.. పారిశ్రామిక వేత్తలు తమ వర్కర్ల గురించి పట్టించుకోని రోజుల్లోనే తాను ఎంతో శ్రద్ధ తీసుకుని వాళ్లకు కావాల్సిన సహాయసహకారాలు అందించేవాడు. కొంతమందికి డబ్బులు సంపాదించడమే కాదు.. వాటిని ఎలా సద్వినియోగం చేయాలో కూడా తెలుసు. ఆ వరుసలో ఈయన కూడా ఉంటాడు. ఆయనకు ప్రయాణాలంటే ఇష్టం. వాటికోసం మాత్రం బాగా ఖర్చుచేసేవాడు.
నగరాన్ని ప్లేగు వ్యాధి ముట్టడించినప్పుడు అనేకమంది మలబార్, కంబల్లా హిల్స్కు వలస వెళ్లారు. క్షీణిస్తోన్న సిల్క్ పరిశ్రమలను నిలబెట్టడానికి ఆయన జపాన్ నుంచి నిపుణులను రప్పించాడు. ఎక్కడ భూమి దొరికితే అక్కడ కొన్నాడు. ట్రాంబే ఐలాండ్ను ఆనుకుని ఉన్న భూమి కూడా కొన్నాడు. దాన్ని నందనవనంలా తీర్చిదిద్దాడు. పోర్ట్ ట్రస్ట్ దగ్గర కొత్త భూముల్లో కూడా నిర్మాణాలు చేశాడు. బొంబాయిలో ఒక్క ఫైవ్ స్టార్ హోటల్ కూడా లేదని ఒక ఫ్రెండ్ అనడంతో ‘నేను కట్టిస్తా’ అన్నాడు. ఆ ప్రకారమే కొన్ని లక్షలు ఖర్చుచేసి ఒక హోటల్ కట్టించాడు. ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే ఆయన జీవితంలో మరెన్నో మైలురాళ్లు ఉన్నాయి. ప్రతీది స్ఫూర్తిదాయకమైనదే.
- మేకల మదన్మోహన్ రావు,కవి, రచయిత-
