సంతానలేమి అనేది భారతదేశంలో చాలామందికి తీవ్రమైన మానసిక వేదనను, ట్రామాను కలిగించే అంశం. పిల్లలు లేకపోవడం ఆందోళన, డిప్రెషన్, చివరికి తీవ్ర మానసిక రుగ్మతలకు కూడా దారితీస్తుంది. ఈ నేపథ్యంలో, భారతదేశంలో అసిస్టెడ్ రిప్రొడక్టివ్ టెక్నాలజీస్ (ఏఆర్టీ)కి విపరీతమైన డిమాండ్ పెరిగింది. పాశ్చాత్య దేశాలతో పోలిస్తే ఇక్కడ ఖర్చులు తక్కువగా ఉండటంతో భారతదేశం సంతానోత్పత్తి చికిత్సలకు ఒక ప్రముఖ గమ్యస్థానంగా మారింది. దేశవ్యాప్తంగా ఏఆర్టీ క్లినిక్‌‌లు పుట్టగొడుగుల్లా పుట్టుకొచ్చాయి, ఎంతోమందికి ఆశలు కల్పించాయి. అయితే, ఈ వేగవంతమైన విస్తరణ, చాలా సంవత్సరాలు ఎలాంటి నియంత్రణ లేకుండా సాగడంతో అనేక సంక్లిష్ట సమస్యలను సృష్టించింది. ఏఆర్టీ అద్భుతమైన అవకాశాలను అందించినప్పటికీ, నియంత్రణ లేకపోవడం దోపిడీ, వైద్య నిర్లక్ష్యం, అనైతిక పద్ధతులకు వేదికగా మారింది. సంతానం కోసం ఆరాటపడే దంపతుల భావోద్వేగ బలహీనతను ఆసరాగా చేసుకుని, కొందరు అక్రమార్కులు వారిని ఆలస్యమైన, ఖరీదైన చికిత్సలతో దోచుకోవడం మొదలుపెట్టారు. ఈ తీవ్రమైన పరిస్థితి శాసనపరమైన జోక్యం ఆవశ్యకతను నొక్కి చెప్పింది. ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసెర్చ్ (ఐసీఎంఆర్) మార్గదర్శకాలు సరిపోని దశలో, రోగులను, వైద్యరంగాన్ని కాపాడేందుకు పటిష్టమైన, చట్టబద్ధమైన నియంత్రణ అవసరమైంది.
ఐవీఎఫ్, ఏఆర్టీపై అవగాహన
అసిస్టెడ్ రిప్రొడక్టివ్ టెక్నాలజీ (ఏఆర్టీ) అనేది సంతానలేమిని పరిష్కరించడానికి రూపొందించిన అనేక వైద్య విధానాలను కలిగి ఉంటుంది. ఇందులో ఇన్ విట్రో ఫెర్టిలైజేషన్ (ఐవీఎఫ్) అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందింది. ఐవీఎఫ్ ప్రక్రియలో పరిపక్వ అండాలను అండాశయాల నుంచి ఉత్తేజపరచి సేకరిస్తారు. ప్రయోగశాలలో శుక్రకణంతో ఫలదీకరణం చేస్తారు. ఆపై ఏర్పడిన పిండాలను విజయవంతమైన అమరిక కోసం గర్భాశయానికి బదిలీ చేస్తారు. ఒక పూర్తి ఐవీఎప్ చక్రం సాధారణంగా మూడు వారాలు పడుతుంది. ఇంట్రాసైటోప్లాస్మిక్ స్పెర్మ్ ఇంజెక్షన్ (ఐసీఎస్ఐ) అనేది ఐవీఎఫ్లో ఒక ప్రత్యేకమైన విధానం. ఇది ప్రధానంగా తక్కువ శుక్రకణ సంఖ్య లేదా నాణ్యత వంటి పురుషులలోని సంతానలేమి సమస్యల కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఐసీఎస్ఐలో ఒకే శుక్రకణాన్ని మైక్రోస్కోపిక్ సూదితో అండాలలోకి నేరుగా ఇంజెక్ట్ చేస్తారు. తక్కువ దూకుడు విధానమైన ఇంట్రాటెరిన్ ఇన్సెమినేషన్ (ఐయూఐ) లో శుక్రకణాన్ని అండోత్సర్గం సమయంలో నేరుగా గర్భాశయంలోకి ప్రవేశపెడతారు. వీటితో పాటు ఓవులేషన్ ఇండక్షన్ (ఓఐ), గుడ్డు/పిండం గడ్డకట్టడం (క్రయోప్రెజర్వేషన్), దాత గామెట్స్ (గుడ్డు/శుక్రకణం), సరోగసీ వంటి ఇతర ఏఆర్టీ పద్ధతులు కూడా ఉన్నాయి. ఈ విధానాలు విడివిడిగా కాకుండా ఒక సమగ్ర సంతానోత్పత్తి ప్రణాళికలో అంతర్భాగాలు. ఉదాహరణకు ఐసీఎస్ఐ అనేది ఐవీఎఫ్లో ఒక భాగం, సరోగసీ తరచుగా పిండ సృష్టికి ఐవీఎఫ్ ను ఉపయోగిస్తుంది. ఈ సంక్లిష్టతకు అధిక స్థాయి వైద్య నైపుణ్యం, సమగ్ర సంరక్షణ అవసరం. అందుకే నిర్లక్ష్యం, దోపిడీని నిరోధించడానికి పటిష్టమైన పర్యవేక్షణ అత్యవసరం.
భారతదేశ నియంత్రణలు
భారతదేశంలో ఏఆర్టీ రంగంలో అక్రమాలను అరికట్టేందుకు, 2021లో ఏఆర్టీ (నియంత్రణ) చట్టం, సరోగసీ (నియంత్రణ) చట్టం వచ్చాయి. ఈ చట్టాలు క్లినిక్‌‌ల నియంత్రణ, నైతిక ప్రమాణాలు, దోపిడీ నివారణ, కఠినమైన శిక్షలను నిర్దేశిస్తాయి. వాణిజ్య సరోగసీని నిషేధించి, కేవలం ఆల్ట్రుయిస్టిక్ సరోగసీని అనుమతించగా, ఇటీవలి సవరణలు దాత గామెట్‌‌ల వినియోగాన్ని, ఒంటరి మహిళల సరోగసీ ప్రాప్యతను సులభతరం చేశాయి. ఈ చట్టాలు సంతానోత్పత్తి చికిత్సా రంగంలో పారదర్శకత, జవాబుదారీతనాన్ని పెంచడం లక్ష్యంగా పనిచేస్తున్నాయి. సరోగసీ నిబంధనలు నిరంతరం మారుతున్నాయి. 2024 సవరణలు డిస్ట్రిక్ట్ మెడికల్ బోర్డు అనుమతితో దాత గామెట్‌‌లను ఉపయోగించి సరోగసీకి అనుమతిస్తాయి. కనీసం ఒక గామెట్ ఉద్దేశించిన జంట నుంచి ఉండాలి. ఈ మార్పు సుప్రీంకోర్టు సవాళ్లకు ప్రతిస్పందనగా వచ్చింది. అంతేకాకుండా ఒంటరి మహిళలు (వితంతువులు/విడాకులు తీసుకున్నవారు) ఇప్పుడు తమ సొంత అండాలు, దాత శుక్రకణంతో సరోగసీ పొందవచ్చు. ఏఆర్టీ, సరోగసీ బోర్డులు ఈ రంగాన్ని నియంత్రించడానికి ఐసీఎంఆర్ మార్గదర్శకాలను అమలు చేయడానికి కీలకపాత్ర పోషిస్తున్నాయి. ఏఆర్టీ చట్టం, ఐసీఎంఆర్ మార్గదర్శకాలు ఉన్నప్పటికీ అమలులో లోపాలు కనిపిస్తున్నాయి. బాధితులు వినియోగదారుల రక్షణ చట్టం (సీపీఏ) 2019 కింద పరిహారం కోరవచ్చు. భారతీయ న్యాయ సంహిత .. ఏఆర్టీ, సరోగసీ చట్టాలు ఉల్లంఘనలకు జరిమానాలు, జైలుశిక్షలను విధిస్తాయి.
సామాజిక సవాళ్లు
సంతానోత్పత్తి రంగంలో ‘ఐవీఎఫ్ దోపిడీ’ అనేది ఒక వ్యవస్థీకృత నేర సిండికేట్ కాకుండా, మానవ బలహీనతను లాభంకోసం ఉపయోగించుకునే అనైతిక పద్ధతుల విస్తృత నెట్‌‌వర్క్. సంతానలేమితో బాధపడే దంపతుల నిరాశను ఆసరాగా చేసుకుని, అక్రమ క్లినిక్‌‌లు తగిన లైసెన్స్‌‌లు లేకుండా పనిచేస్తున్నాయి. గామెట్ మిక్స్-అప్‌‌లు వంటి మోసపూరిత చర్యలకు పాల్పడుతున్నాయి. పిండాలను అనుమతి లేకుండా నిల్వ చేయడం, బలహీన మహిళల నుంచి అండాలను సేకరించి అధిక మొత్తాలు వసూలు చేయడం వంటి మోసాలకు పాల్పడుతున్నాయి. హైదరాబాద్‌‌లో అర్హత లేని వ్యక్తులు నడుపుతున్న అనధికార క్లినిక్‌‌లు కూడా బయటపడ్డాయి, ఇవి భద్రత, ప్రమాణాలపై ఆందోళనలను పెంచుతున్నాయి. గామెట్ మిక్స్-అప్‌‌లు వంటి చర్యలు తీవ్రమైన నైతిక ఉల్లంఘనలు. వాణిజ్య సరోగసీ నిషేధించినప్పటికీ, ఆర్థిక అసమానతల వల్ల అది రహస్యంగా కొనసాగే అవకాశం ఉంది.స్త్రీ శరీరాన్ని ‘పెట్టుబడి రంగంగా’ మారుస్తుంది. పారదర్శకత లోపించడం, రోగులకు తగిన సమాచారం అందించకపోవడం కూడా ప్రధాన నైతిక సమస్యలు. అసిస్టెడ్ రిప్రొడక్టివ్ టెక్నాలజీస్ (ఏఆర్టీ) పటిష్టమైన చట్టాలు, నైతిక ప్రమాణాలు ఉన్నప్పుడు మాత్రమే పూర్తి ప్రయోజనాన్ని చేకూరుస్తాయి. ఏఆర్టీ క్లినిక్‌‌లు, బ్యాంక్‌‌లను తరచుగా తనిఖీ చేయాలి. వైద్య సిబ్బంది అర్హతలను కచ్చితంగా ధృవీకరించాలి. నేషనల్ ఏఆర్టీ, సరోగసీ రిజిస్ట్రీని మరింత మెరుగుపరచాలి.
- డా. కట్కూరి
సైబర్ సెక్యూరిటీ, న్యాయ నిపుణుడు
