ఆటిజం లక్షణాలు ఒక్కో వ్యక్తిలో ఒక్కో రకంగా ఉంటాయి. దీన్ని మానసిక వైకల్యం అనలేం. నయం చేయడానికి ప్రత్యేకంగా మందులంటూ ఏమీ లేవు. థెరపీలు, ఫ్యామిలీ ఇచ్చే సపోర్ట్ మాత్రమే ఈ సమస్యకు పరిష్కారం. అంతేకాదు.. ఆటిస్టిక్ పిల్లల్లో కూడా ఏదో ఒక స్కిల్‌ ఉంటుంది. దానిని గుర్తించి, రాణించేలా చేసే బాధ్యత తల్లిదండ్రులదే.
ఆటిజంతో బాధపడుతున్న చిన్నారుల సమస్య ‘కచ్చితంగా ఇదే’ అని తేల్చి చెప్పలేని పరిస్థితి. ఒక్కో చిన్నారిలో ఒక్కోరకమైన లక్షణాలు కనిపిస్తాయి. సాధారణ పిల్లలతో పోలిస్తే ఆటిస్టిక్ పిల్లల ప్రవర్తన కాస్త డిఫరెంట్‌‌‌‌గా ఉంటుంది. అలాంటివాళ్ల ప్రత్యేకతలు, బలాలు.. వాళ్లకు అందించగలిగే సహకారాలపై అవగాహన కల్పించేందుకు ప్రతి ఏటా జూన్ 18న ‘ఆటిస్టిక్ ప్రైడ్ డే’ నిర్వహిస్తున్నారు.
ఆటిస్టిక్ పర్సన్స్‌ ఎందులోనూ తక్కువ కాదనే విషయం అందరూ గుర్తించేవిధంగా చేయడమే లక్ష్యంగా అవగాహన కల్పిస్తున్నారు. ఆస్పీస్ ఫర్ ఫ్రీడమ్ అనే సంస్థ 2005లో మొదటిసారి ఆటిస్టిక్ ప్రైడ్ డే నిర్వహించింది. అప్పటినుంచి ఆటిజంపై పనిచేస్తున్న అనేక సంస్థలు ప్రతిఏటా ఈ అవేర్‌‌నెస్‌ ప్రోగ్రామ్‌లో పాల్గొంటున్నాయి.
ఆటిజం అంటే..
పిల్లల్లో వయసుకు తగ్గట్టు మానసిక ఎదుగుదల లేకపోవడమే ఆటిజం. ఇది చాలా అరుదైన న్యూరోలాజికల్ డిజార్డర్. దీన్ని ఆటిస్టిక్ స్పెక్ట్రమ్ డిజార్డర్ (ఏఎస్‌‌‌‌డీ) అని కూడా పిలుస్తారు. వరల్డ్ పాపులేషన్ రివ్యూ 2025 ప్రకారం మన దేశంలోని ప్రతి లక్ష మందిలో దాదాపు 715 మంది ఆటిజం బారిన పడుతున్నారు. ఆటిజం ఉన్న పిల్లల్లో మెదడులోని కొంత భాగం సరిగా పనిచేయదు. అందువల్ల వాళ్లు మామూలు పిల్లలతో పోలిస్తే కొన్ని విషయాల్లో వెనకబడిపోతారు. ఆ క్రమంలో సమాజంలో అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుంది. సాధారణంగా ఆటిజం లక్షణాలు రెండు నుంచి మూడేళ్ల వయసులోనేకనిపిస్తాయి.
ఆ టైంలోనే పేరెంట్స్‌ దీన్ని గుర్తించి సరైన ట్రీట్‌‌‌‌మెంట్‌ అందిస్తే సమస్య నుంచి బయటపడేయొచ్చు. అంతేకాదు.. ఒక మనిషిలో లోపం ఉంటే ఒక ప్రత్యేకమైన నైపుణ్యం కూడా ఉంటుంది. అలాగే ఆటిజం ఉన్న పిల్లల్లో కూడా తప్పకుండా ఏదో ఒక ప్రత్యేకమైన టాలెంట్ ఉంటుంది. దాన్ని గుర్తించి సపోర్ట్ చేస్తే వాళ్లు కూడా రాణిస్తారు.
ముంబయికి చెందిన జియా ఆటిజంతో బాధపడుతుంది. రెండేళ్ల వయసున్నప్పుడు ఆమె బొమ్మలతో ఆడుకునే విధానం కాస్త ఢిఫరెంట్‌గా అనిపించింది. దాంతో తల్లిదండ్రులు డాక్టర్‌ దగ్గరకు తీసుకెళ్లారు. వాళ్లు జియాకు ఆటిజం ఉందని తేల్చారు. దాంతో తల్లిదండ్రులు చాలా బాధపడ్డారు. అప్పటినుంచి జియాకు రెగ్యులర్‌‌‌‌‌‌‌‌గా థెరపీలు చేయించారు. వాళ్లు తనలోని స్కిల్స్‌‌‌‌ని గుర్తించి ప్రోత్సహించారు. అంతేకాదు.. బిడ్డ కోసం తను చేస్తున్న ఉద్యోగాన్ని వదిలేసి స్విమ్మింగ్‌ నేర్చుకుంది రచన. ఆమె వల్లే పదహారేళ్ల జియా తన లోపాన్ని జయించింది. పోయినేడు ఇంగ్లీష్‌ చానల్‌‌‌‌ను ఈది.. ప్రపంచ రికార్డు నెలకొల్పింది. ఆటిస్టిక్ పిల్లలకు అండగా ఉంటే ఏదైనా సాధిస్తారనడానికి ఇదే నిదర్శనం.
ఎందుకొస్తుంది
జెనెటికల్‌: కొన్ని జన్యుపరమైన కారణాల వల్ల వారసత్వంగా ఏఎస్‌‌‌‌డీ వచ్చే ప్రమాదం ఉందని స్టడీల్లో తేలింది. అందుకే కొన్నిసార్లు ఏఎస్‌‌‌‌డీ ఉన్న వ్యక్తి తోబుట్టువుల్లో కూడా ఆ లక్షణాలు కొన్ని కనిపిస్తాయి. ఒకవేళ వారసత్వంగా రాకపోయినా డి నోవో మ్యుటేషన్స్‌ (డీఎన్‌‌‌‌ఏలో మార్పులు) వల్ల కూడా ఆటిజం వచ్చే ప్రమాదం ఉంది.
ఇన్ఫెక్షన్లు: తల్లి ప్రెగ్నెంట్‌‌‌‌గా ఉన్నప్పుడు ఇన్ఫెక్షన్లు లేదా శరీరంలో టాక్సిన్స్ పెరగడం వల్ల కూడా పుట్టే పిల్లలకు ఏఎస్‌‌‌‌డీ ఉండొచ్చు. నెలలు నిండకముందే లేదా తక్కువ బరువుతో పుట్టిన పిల్లల్లో కూడా ఈ సమస్య కనిపిస్తుంటుంది.
నాడీ సంబంధిత సమస్య: ఆటిస్టిక్ వ్యక్తుల్లో మెదడు నిర్మాణం, కనెక్టివిటీలో తేడాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. కార్టెక్స్, నాడీ మార్గాల్లో సమస్యలు, న్యూరోట్రాన్స్మీటర్లు లేదా సినాప్టిక్ పనితీరులో అసమతుల్యతలు ఆటిజంకు దారి తీస్తాయి.
లక్షణాలు ఇవే
- 9 నెలల వయసులో ఉన్నప్పుడు తన పేరుతో పిలిస్తే స్పందించకపోవడం.
- 9 నెలలు దాటిన తర్వాత ముఖ కవళికల్లో సంతోషం, విచారం, కోపం, ఆశ్చర్యం లాంటివి లేకపోవడం.
- 12 నెలల వయసులో ఇంటరాక్టివ్ గేమ్స్‌‌‌‌కి దూరంగా ఉంటారు.
- సాధారణంగా సంవత్సరం నిండిన పిల్లలు హాయ్‌, బాయ్‌ చెప్తారు. సైగలు చేస్తారు. కానీ.. ఏఎస్‌‌‌‌డీ ఉంటే అలాంటివి చేయరు.
- కమ్యూనికేషన్‌‌‌‌లో ఇబ్బందులు పెరుగుతాయి. అందరిలా స్పీడ్‌‌‌‌గా మాట్లాడలేరు. భాషను అర్థం చేసుకోవడంలో ఇబ్బంది పడతారు.
- తమ లేదా ఇతరుల భావోద్వేగాలను అర్థం చేసుకోవడానికి, వ్యక్తీకరించడానికి ఇబ్బంది పడవచ్చు.
- కొన్ని పదాలనే పదే పదే మాట్లాడడం కూడా ఆటిజం లక్షణాల్లో ఒకటి. దీన్ని ఎకోలాలియా అని పిలుస్తారు. వీళ్లు ఏదో వేరే లోకంలో ఉన్నట్టుగా ప్రవర్తిస్తారు.
- దినచర్యలో లేదా పరిసరాల్లో చిన్న చిన్న మార్పులకు కూడా బాధపడతారు.
- ఎదుటివారి కళ్లలోకి చూస్తూ ఎక్కువసేపు మాట్లాడలేరు.
- ఆటిజంకు కారణమయ్యే డిజార్డర్లలో ఒకటైన యాస్పర్జస్‌ ఉన్న పిల్లలు చాలా చురుకుగా ఉంటారు. చదువులో ముందుంటారు.
- చేసిన పనులే పదే పదే చేస్తుంటారు
- (రిపిటేటివ్‌ బిహేవియర్‌).
- తినకూడనవి.. అంటే పేపర్లు, షర్ట్‌ కాలర్‌ లాంటివి తినడానికి ప్రయత్నిస్తుంటారు.
నయం అవుతుందా?
ఏ మందులూ ఆటిజంని పూర్తిగా నయం చేయలేవు. కానీ.. చిన్నారుల్లో కనిపించే లక్షణాలు, వాళ్ల మానసిక పరిస్థితిని బట్టి ఈ సమస్యకు న్యూరో స్పెషలిస్టులు, సైకాలజిస్టులు, స్పీచ్‌, బిహేవియరల్‌ థెరపిస్టులు ఇలా రకరకాల డాక్టర్లు ట్రీట్‌‌‌‌మెంట్‌ ఇస్తుంటారు. ముఖ్యంగా సెన్సరీ ఇంటిగ్రేషన్‌ థెరపీ, ఆక్యుపేషనల్ థెరపీ లాంటివి అందిస్తారు. వీటివల్ల లక్షణాలను చాలావరకు తగ్గించొచ్చు.
అయితే.. వీళ్లను సమస్య నుంచి బయటపడేయడంలో ఫ్యామిలీ సపోర్ట్ కూడా చాలా ముఖ్యం. అందుకోసం తల్లిదండ్రులు ఏం చేయాలంటే..
ఆటిస్టిక్ పిల్లలతో ఎప్పుడూ పాజిటివ్‌‌‌‌గా మాట్లాడాలి. వాళ్లు చేసే మంచి పనులను ప్రశంసించాలి. ఏదైనా తప్పు చేస్తే నెమ్మదిగా అర్థమయ్యేలా చెప్పాలి.
ఇప్పటికే ఇలాంటి సవాళ్లను ఎదుర్కొంటున్న పేరెంట్స్‌ సలహాలు తీసుకోవాలి.
ఆటిజంతో బాధపడుతున్న చాలామంది ఒకే డైలీ రొటీన్‌‌‌‌ని ఇష్టపడతారు. కాబట్టి వాళ్ల ఆందోళనను తగ్గించడానికి పేరెంట్స్‌ సపోర్ట్ చేయాలి.
వాళ్లు తోటిపిల్లలతో కలిసేలా చేయాలి. అందుకోసం ప్రతిరోజూ తమతోపాటు బయటికి తీసుకెళ్లి తమ చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచానికి అలవాటు పడేలా చేయాలి.
ఆటిజం ఉన్న పిల్లల్లో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నింపాలి.
వాళ్లలో దాగి ఉన్న క్రియేటివిటీని గుర్తించాలి.
ఆటిస్టిక్ పిల్లల కోసం తల్లిదండ్రులు ప్రతిరోజూ కొంత టైం కేటాయించాలి. వాళ్లతో సరదాగా కబుర్లు చెప్పాలి. ఇతర పిల్లలతో పోల్చకూడదు. అంచనాలను అందుకోవడానికి ఒత్తిడి చేయకూడదు.
అపోహలు – వాస్తవాలు
నేటి ఇంటర్నెట్‌ యుగంలో తప్పుడు సమాచారం చాలా వేగంగా వ్యాపిస్తుంది. పిల్లల పెంపకం సరిగ్గా లేకపోవడం వల్ల ఏఎస్‌‌‌‌డీ వస్తుందని చాలామంది నమ్ముతున్నారు. కానీ.. అది నిజం కాదు.
ఆటిస్టిక్ పిల్లలందరిలో ఒకే విధమైన ప్రవర్తన ఉంటుంది అనుకుంటారు. కానీ.. డిజార్డర్ రకాన్ని బట్టి తీవ్రత ఉంటుంది. కాబట్టి ఆటిస్టిక్ పిల్లలందర్నీ ఒకే విధంగా చూడడం సరైన పద్ధతి కాదు. ఈ సమస్యను ఒక్కొక్కొరు ఒక్కోలా ఎక్స్పీరియెన్స్‌ చేస్తారు.
