
నేడు భారతదేశంలో అత్యంత తక్కువగా చిన్న చూపుతో అంచనా వేసిన భావనలలో ఒకటి ‘సంస్కృతి’ . గత మూడు దశాబ్దాలుగా, ముఖ్యంగా ప్రపంచీకరణ నుంచి ఇది క్రమంగా దాని అర్థాన్ని, ఔచిత్యాన్ని కోల్పోయింది. భారతీయ సంస్కృతి తప్పుగా అన్వయిస్తున్న, తరచుగా తప్పుగా అర్థం చేసుకున్న పదంగా మారింది. వ్యక్తులు, కుటుంబాలు, సమాజం, దేశంపై ఈ సాంస్కృతిక బలహీనత తీవ్రమైన పరిణామాలను కొద్దిమంది మాత్రమే గుర్తించారు.
మన ప్రత్యేకమైన, మూల్యమైన భారతీయ సాంస్కృతిక గుర్తింపు క్షీణతకు దారితీసే మూడు కీలక అంశాలను ఈ కాలమ్ హైలైట్ చేస్తున్నది. భారతదేశంలో ప్రస్తుతం అండర్రేటెడ్ కాన్సెప్ట్స్లో ఒకటి సంస్కృతి. గత మూడు దశాబ్దాలుగా ముఖ్యంగా ప్రపంచీకరణ ప్రారంభమైన తరువాత క్రమంగా భారతదేశపు సంస్కృతి దాని అర్థాన్ని, ఔచిత్యాన్ని కోల్పోయింది.
భారతీయ సంస్కృతి అనేది తప్పుగా అర్థం చేసుకుంటున్న పదంగా మారిపోయింది. ప్రపంచంలోనే ప్రత్యేకమైన, అమూల్యమైన మన భారతీయ సంస్కృతి క్రమేణా తన ప్రాభవాన్ని కోల్పోయేందుకు దారితీసిన మూడు కీలక అంశాలను పరిశీలిద్దాం.
భా రతీయ సంస్కృతి తాత్కాలికమైనది కాదు, ఇది శాశ్వతమైనది, సుమారు 7,000 సంవత్సరాలకు పైగా గుర్తింపు పొందిన చరిత్రను కలిగి ఉంది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యంత అధునాతన జ్ఞాన- ఆధారిత నాగరికతలలో ఒకటిగా ఆవిర్భవించింది. మన సంస్కృతి లోతైన జ్ఞానం, కాలానుగుణంగా గౌరవించిన సంప్రదాయాలు కలిగి ఉన్నప్పుడు ఏ భారతీయుడైనా మరొక సంస్కృతి కంటే భారతదేశపు సంస్కృతి తక్కువ అని భావించడానికి ఎటువంటి కారణం కనిపించదు.
మన స్వయం సమృద్ధి జీవన విధానం, స్థితిస్థాపక కుటుంబ వ్యవస్థలు, తరతరాలుగా పాటిస్తున్న ఆచార, సంప్రదాయాలు, సమ్మిళిత సామాజిక చట్రాలు, స్పృహతో కూడిన ఆహారపు అలవాట్లు, ప్రకృతి పట్ల స్వాభావిక గౌరవం ప్రపంచవ్యాప్తంగా సాటిలేని సాంస్కృతిక నమూనాను ఏర్పరుస్తాయి. ఈ విధంగా అభివృద్ధి చెందిన నాగరికతను తోసిపుచ్చడం అంటే ఒకరి సోల్ను డిస్కనెక్ట్ చేయడమే.
తక్షణ భావోద్వేగ సంతృప్తి కోసం దానిని కృత్రిమ విదేశీ సంస్కృతితో భర్తీ చేయడం ఆధునికం కాదు, అది నిర్లక్ష్యం. ప్రస్తుతం కొనసాగుతున్న ఈ సాంస్కృతిక మార్పు ఇప్పటికే వ్యక్తులను విచ్ఛిన్నం చేస్తోంది. కుటుంబాలను బలహీనపరుస్తోంది. సామాజిక సమతుల్యతను కలవరపెడుతోంది. ఒక నాగరికత సంస్కృతి అనేది ఒక దేశానికి చెందిన ఆధ్యాత్మిక, మేధోపరమైన మూలం. ఆ గుర్తింపును సొంత ప్రజలే ఇష్టపూర్వకంగా విచ్ఛిన్నం చేసినప్పుడు అది ఆ దేశ పురోగతిని కాక, జాతీయ గౌరవం ఎదుర్కొంటున్న తీవ్ర సంక్షోభాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
వెస్ట్రన్ కల్చర్ ప్రభావం
పాశ్చాత్య సంస్కృతిని స్వీకరించాలనే ఒత్తిడి తీవ్రంగా ఉంది. చిన్న పట్టణాలు. నగరాల నుంచి వచ్చిన అబ్బాయిలు, అమ్మాయిలు ఇప్పుడు ఇబ్బందికరమైన అమెరికన్ యాసతో మాట్లాడుతుంటారు. కొన్ని పాఠశాలలు, కళాశాలలు ఈ భావోద్వేగాన్ని ఉత్తమ అభ్యాసంగా ప్రచారం చేయడాన్ని నేను చూశాను. ఒకరు ఏం ధరిస్తారు అనేది వారి వ్యక్తిగత ఎంపిక.
కానీ, ఈ కాపీ క్యాట్లు నిజంగా సంస్కృతి అంటే ఏమిటో అర్థం చేసుకుంటే, అసెంబ్లీ-లైన్ అవుట్పుట్లుగా కనిపించడానికి వారు స్టీరియోటైపికల్ దుస్తులను ధరించాల్సిన అవసరం లేదని వారికి తెలుస్తుంది. స్థానిక 'పాశ్చాత్య' ప్రభావం ధృవీకరణ మన యువత దుస్తులు ధరించే విధానంలో కనిపిస్తోంది. అనారోగ్యకరమైన ఆహారపు అలవాట్లు యువతను అకాల వృద్ధాప్యానికి గురి చేస్తున్నాయి.
ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద మధ్యతరగతి జనాభా ఆరోగ్యాన్ని అవి తీవ్రంగా దెబ్బతీశాయి. విదేశీ సంస్కృతిపై వ్యామోహం, ఒత్తిడి, పోషకలోపం ఉన్న ఆహారం, అస్థిరమైన శారీరక, మానసిక దినచర్యలు అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా భావోద్వేగ సంతృప్తి లేకపోవడం ద్వారా ప్రజలను గుంపులుగా నాశనం చేస్తోంది. అనారోగ్యం ఇప్పుడు సర్వవ్యాప్తంగా ఉంది. జీవనశైలి సంబంధిత వ్యాధుల ద్వారా అకాల మరణం దాదాపు సాధారణంగా మారిపోయింది.
పర్యవసానాలు
పెద్దలతోపాటు యువత కూడా పాశ్చాత్య సంస్కృతిని స్వీకరించడం తీవ్రమైన పరిణామాలకు దారితీస్తుంది. తల్లిదండ్రులు తమ సొంత ఇళ్లలో అప నమ్మకం, గౌరవలేమి పెరిగిపోవడం చూసి దిగ్భ్రాంతి చెందుతున్నారు. ఒకప్పుడు పెద్దల పట్ల సహజంగా ఉండే భక్తి ఇప్పుడు చాలా అరుదుగా మారిపోయింది. అదికూడా షరతులతో కూడుకున్నదిగా మారింది.
ఉపాధ్యాయుల్లో ఉదాసీనత, ఆసక్తి లేకపోవడం, భావోద్వేగాలతో సంబంధం లేకుండా తరగతి గదులు ఉంటున్నాయి. యువ మనసులు ఇప్పుడు జ్ఞానాన్ని జోక్యంగా, తిరుగుబాటును వ్యక్తిత్వంగా తప్పుగా భావిస్తున్నాయి. నైతిక గందరగోళం, గుర్తింపు సంక్షోభాలతో వింతైన, ఇంతకుముందెన్నడూ లేనివిధంగా నేరాలు పెరిగిపోతున్నాయి. చట్టాలు అమలుచేసే వ్యవస్థల ముంగిట ఈ అసాధారణ నేరాలు పాశ్చాత్య ప్రభావానికి సాక్ష్యాలుగా కనిపిస్తున్నాయి.
ఆవిష్కరణల నుంచి కాకుండా.. ఒత్తిడితో కూడిన జీవనశైలి రుగ్మతలు, భావోద్వేగ అలసటకు చికిత్స చేయడం ద్వారా ప్రైవేట్ ఆసుపత్రులు అభివృద్ధి చెందుతున్నాయి. గ్రాండ్పేరెంట్స్, పెద్దలు తమచుట్టూ ఉన్న సమాజాన్ని అపనమ్మకంతో చూస్తున్నారు. కేవలం రెండు లేదా మూడు దశాబ్దాలలో ఊహకు మించి సమాజం రూపాంతరం చెందింది.
కుటుంబ కలహాలు, ఆస్తి తగాదాలు, విడాకుల కేసుల పెరుగుదలతో న్యాయవాదులు మునిగిపోయారు. నిబద్ధత, త్యాగం ఆలోచన స్వేచ్ఛ, స్వీయ వ్యక్తీకరణ ఆధునిక వక్రీకరణల కింద కూలిపోతోంది. కేవలం ముప్పై సంవత్సరాలలో భారతదేశపు సామాజిక నిర్మాణం మూలాలు కదిలిపోయాయి. ఈ గందరగోళం.. లోతుగా పాతుకుపోయిన మన నాగరిక సంస్కృతిని వదిలివేసి, పాశ్చాత్య దేశాల పట్ల అపరిపక్వ వ్యామోహం పెంచుకోవడం వల్లే కలిగింది.
ఏ సంస్కృతి లోపభూయిష్టం కాదు
పాశ్చాత్య సంస్కృతి మొత్తం లోపభూయిష్టమైనదని అని చెపితే నేను నమ్మను. వాస్తవానికి ఏ సంస్కృతి కూడా లోపభూయిష్టమైనది కాదు. పాశ్చాత్య సంస్కృతి ఆయా దేశాల్లోని వారి సమాజాలకు బాగా సరిపోతుంది, ఎందుకంటే అది వారి సొంత నాగరికత నుంచి పుట్టింది. పాశ్చాత్యులు తమ సంస్కృతిని మనపై బలవంతంగా రుద్దలేదు. మన సొంత సంస్కృతిని కూల్చివేసి, విదేశీ సంస్కృతిని ఆహ్లాదంగా ఎంచుకుంటున్నది మన అజ్ఞానం. ఇది మేధో దివాలాకు పరాకాష్ట. ఈ పరిస్థితిని నిందించడానికి మరెవరూ లేరు.
ఇది ఆధునికతను లేదా సాంకేతిక పురోగతిని తిరస్కరించడానికి పిలుపు కాదు. మన మూలాలను మన నిబంధనల ప్రకారం ప్రపంచంతో నిమగ్నమవ్వడానికి పిలుపు. మన నాగరికత బలం పాశ్చాత్య సంస్కృతి అనుకరణలో కాదు. మన సొంత వారసత్వంపై పట్టు సాధించడంలో ఉంది. మన పిల్లలకు భారతదేశ సంప్రదాయాలు, కథలు, తత్వాలు, నైతిక విలువల లోతులను తిరిగి పరిచయం చేయాలి.
వాటిని మన నాగరికత, సంస్కృతి అవశేషాలుగా కాకుండా సజీవ సాక్ష్యాలుగా పునరుద్ధరణకు కృషి చేయాలి. ఆధునిక శైలి పేరుతో 7,000 సంవత్సరాల పురాతన అపూర్వ సంస్కృతిని మనం వదులుకోకూడదు. ఇకనుంచి గర్వంతో మన భారతీయతను ధరిద్దాం. భారతదేశ భవిష్యత్తును దాని నాగరిక జ్ఞానం పునాదిపై నిర్మించాలి. అరువు తెచ్చుకున్న బలహీనమైన గుర్తింపుపై కాదు.
వెస్ట్రన్ కల్చర్ వైపు మొగ్గు
అనుకరణ పూర్తిగా తప్పు కాదు. ఒక కొత్త సంస్కృతికి అనుగుణంగా మారడం సమాజానికి పెద్దగా ప్రయోజనం చేకూరుస్తుందంటే అది సమర్థనీయమే. అయితే, కొత్తగా ఆచరిస్తున్న పాశ్చాత్య సంస్కృతి కుటుంబ నిర్మాణం, పరస్పర గౌరవం, జీవిత భాగస్వామి సమగ్రత, నిజాయితీ, మానసిక సామరస్యం, ఆరోగ్యం, శాంతి, ఆనందాన్ని క్షీణింపజేస్తోందని సూచించడానికి ఆధారాలు గణనీయంగా ఉన్నాయి.
టీనేజ్కి ముందే పిల్లలలో మద్యపానం, ధూమపానం, అనారోగ్యకరమైన ఆహారం తినడం, వేళకు నిద్రపోకపోవడం వంటి చెడు అలవాట్లతో పాటు మాదకద్రవ్య వ్యసనం వారి జీవితాలను ఛిద్రం చేస్తుంది. ఈ ముప్పు యువకులు తమ సామర్థ్యాన్ని అన్వేషించడం ప్రారంభించకముందే యువత జీవితాలను నాశనం చేస్తోంది.
పాఠశాలలు, కళాశాలలలో ‘కూల్ క్లబ్లు’ కొత్త సామాజిక ఒత్తిళ్లతో యువతలో వారి ప్రత్యేకత, వ్యక్తిత్వాన్ని నాశనం చేస్తున్నాయి. చాలామంది అంతులేని అగాధం వైపు పరుగెత్తుతున్నారు. దేశవ్యాప్తంగా యువత తరచుగా వారి గ్రామాలు లేదా నగరాల నుంచి బయటకు అడుగు పెట్టకుండానే, పశ్చిమ దేశాల పరిపూర్ణ క్లోన్లుగా మారాలని కోరుకుంటున్నారు.
- కె. కృష్ణ సాగర్ రావు,
ఛైర్మన్,
నేషన్ బిల్డింగ్ ఫౌండేషన్