
ఆకాశంలో పక్షులు ఎగురుతూ వెళుతున్నాయి. ఆ దృశ్యం ‘దరహాస’ కి ఎప్పుడూ ఆనందాన్నిచ్చేది. కానీ ఇప్పుడు అదే ఆమె దుఃఖాన్ని మరింత పెంచుతోంది. కష్టం ఎంతదైనా పెదవుల్లో దాచేసి, నవ్వును తన నుంచీ దూరం చేసుకోకుండా అందరి మెప్పును పొందిన ఆమె ఇప్పుడు కుమిలి కుమిలి ఏడుస్తోంది. వరదను గండి కట్టి ఎలా ఆపలేమో ఆమె పరిస్థితి కూడా ఇప్పుడు అలానే ఉంది. ఎంత వద్దనుకున్నా ఆమె మనసు గతం పేజీలు తిప్పుతూనే ఉంది.
పెద్దలు కుదిర్చిన సంబంధమే అయినా ప్రేమికుల్లా ఉండేవాళ్ళు దరహాస, తేజస్వి. భూలోకంలో తన కోసమే పుట్టాడా అనిపించేది తేజస్విని చూస్తే. భార్య మీద ప్రేమ రెట్టింపైనప్పుడు ‘‘నా సైరా భానూ’’ అనేవాడు. పాత హిందీ నటి అయిన ఆమె పోలికలు తనలో బాగా కనిపిస్తాయి. ఇద్దరూ ఎంతో అన్యోన్యంగా ఉండేవారు. మాటలు, భావాలు వేరైనా బాట మాత్రం ఒకటిగా ఉండేది. అందరూ ఇద్దరు పిల్లలతో సరిపెట్టుకునే రోజుల్లో వాళ్లు నలుగురిని కన్నారు. ఇద్దరు అన్నదమ్ములు ఒకరికి ఒకరు తోడు, అక్కాచెల్లెళ్లూ అలానే ఉండాలని ఆశ పడే వాళ్లు.
దరహాస అమ్మకు ఒక్కర్తే కూతురు. కష్టమొస్తే చెప్పుకోవటానికి ఎవరూ ఉండేవారు కాదు. ఎక్కడికైనా వెళ్దామన్నా ఎవరూ ఉండేవారు కాదు. అదే పరిస్థితి తన బిడ్డలకు రాకూడదనుకుంది. నలుగురు పిల్లలు కదా అని ఎక్కడా రాజీ పడేవాళ్ళు కాదు. ముఖ్యంగా చదువు విషయంలో. నగరంలోనే పేరున్న స్కూల్లో నలుగురినీ చదివించారు. అలాగని వాళ్ల దగ్గర డబ్బులు మూలిగేవి కాదు. చేసే వ్యాపారంలో ఒక్కోసారి లాభాలు ఎక్కువ వచ్చి అందలాలు ఎక్కించేవి. మరోసారి నష్టాలు ముంచెత్తి ఉన్న మొత్తాన్ని ఊడ్చి పెట్టేవి. అలాంటి పరిస్థితిలో కూడా తన పెదాల మీద చిరునవ్వును మాత్రం చెదరనిచ్చేది కాదు. అదే తన ఆభరణం. ఆమె మంచితనమే ఆమెని కాపాడుతుందని నమ్మకం.
ఆమె ధైర్యానికి పరీక్షా అన్నట్లు ఇంటి నుంచీ స్కూటర్ మీద బయలుదేరిన తేజస్వి పక్క సందు తిరగ్గానే లారీ గుద్దేసింది. అక్కడికక్కడే ప్రాణాలు పోయాయి. అక్కడి నుంచీ తను పడ్డ కష్టాలు చెప్పాలంటే ఒక పెద్ద గ్రంథమే అవుతుంది. చేతిలో పైసా ఆదాయం లేకుండా నలుగురి పిల్లలను అంత మంచిగా చదివించాలంటే తలకు మించిన భారమే. కష్టాలు మనుషులకు కాక మానులకు వస్తాయా? అని ఆమెకు ఆమే ధైర్యం చెప్పుకునేది. ఎందుకంటే అండగా నిలబడటానికి ఎవరూ లేరు. ఉన్నవాళ్ళెవరూ తన వైపు చూడరు. చూస్తే ఎక్కడ సాయం చెయ్యాల్సి వస్తుందో అని.
దురదృష్టంలో అదృష్టమేమంటే పిల్లలంతా బాగా చదువుకునే వాళ్లు. అందుకని చదువు విషయంలో పిల్లలకు వంద శాతం తోడ్పాటు ఇచ్చేది స్కూల్ మేనేజ్మెంట్. ఎలాగో బతుకు నావను ఒంటరిగా లాక్కొస్తోంది. పెద్ద కొడుకు ‘కమల్’ ని ఇంజనీరింగ్ చదివించాలన్నది కోరిక. అది జరిగే పనిలా కనిపించటం లేదు. ఆ టైంలో స్నేహితురాలు రాధిక ‘‘దుబాయిలో పిల్లలకు పాఠాలు చెప్పటం కోసం టీచర్ కావాలని నాకు తెలిసిన వాళ్ళు అడుగుతున్నారు. మంచి జీతం ఇస్తారు వెళ్తావా?” అని కూడా అడిగింది.
కానీ అక్కడికి వెళ్ళిన వాళ్ళు అష్టకష్టాలు పడతారని విని ఉంది. దాంతో ఆలోచనలో ఒక్క అడుగు ముందుకు వేస్తే నాలుగు అడుగులు వెనక్కి లాగేది మనసు. తర్జన, భర్జనలో క్షణక్షణం నలిగిపోయింది. చివరకు ఆమె మీద ఆమెకు ఉన్న నమ్మకమే జయించింది. పిల్లల చదువు కోసం తల్లిగా ఆ మాత్రం సాహసం చేయక తప్పదనిపించింది. మరి పిల్లలను ఎక్కడ వదలాలనే మరో ప్రశ్న ఆమె ముందు నిలబడింది.
సరిగ్గా అప్పుడే రాధిక తానున్నానంది. ఏ స్నేహితురాలూ చేయని సాయం చేసేందుకు ముందుకొచ్చింది. ఆమె ఇచ్చిన ధైర్యంతో విమానం ఎక్కింది దరహాస. మొదటిసారి విమానం ఎక్కానన్న ఆనందం లేదు. పైకి మామూలుగా కనిపిస్తున్నా మనసు బిక్కుబిక్కు మంటోంది. ‘‘ఎయిర్పోర్ట్కి వాళ్ళే వచ్చి తీసుకెళ్తారు. భయం లేదు’’ అని చెప్పింది రాధిక.
దుబాయిలో అడుగుపెట్టి వాళ్ళింటికి చేరింది. వెళ్లగానే డైనింగ్ టేబుల్ పైన టిఫిన్ పెట్టారు. చుట్టూ చూసింది. ఇల్లు ఇంద్ర భవనంలా ఉంది. వాళ్ల భాష రాదు కానీ, వచ్చి ఉంటే వెంటనే ఆ మాట పైకి అనేసేదే. టిఫిన్ తినటం ఇంకా అవనే లేదు. ‘‘అంట్లు తోము. బట్టలు ఉతుకు. తడి బట్ట పెట్టాలి’’ అని పనుల లిస్ట్ చదివారు వాళ్లు. అవన్నీ వాళ్ళ హావభావాల వల్ల, చేతులు, కళ్ళ కదలికల వల్ల అర్థమైంది. ఇదేమిటి తనను ఇద్దరు చిన్న పిల్లలకు ట్యూషను చెప్పటానికి పిలిపించారు కదా? ఇప్పుడు ఈ పనులు చెప్తున్నారేంటి అనే డౌట్ వచ్చింది. కానీ ఆ విషయం వాళ్లని అడిగినా ప్రయోజనం ఉండదని త్వరగానే అర్థమైపోయింది. ఇప్పుడు ఆమె ఓ పంజరంలో చిలుక. అంతే!
భగవంతుడా బాధ చెప్పుకోవటానికి తోడు కూడా లేకుండా ఇక్కడకు తెచ్చి పడేశావు. ఇప్పుడెలా? అని ఏడవని క్షణం లేదు. పంటి బిగువున దుఃఖాన్ని బిగపట్టడం కూడా కుదిరేది కాదు. తెల్లవారు జాము నుంచి అర్థరాత్రి దాకా ఊపిరి సలపని పని. ఉన్నంతలో మహారాణిలా బతికిన ఆమె ఇప్పుడు ఒక పనిమనిషిగా మారింది. నెల రోజులు అతి కష్టం మీద గడిచాయి. ఇక అక్కడ ఉండలేనని నిశ్చయించుకుంది. ఇక్కడ తనని చంపేసినా ఎవరూ ఏమీ చేయలేరు. అందుకని మౌన పోరాటం చేసింది. చావో, బతుకో పిల్లల దగ్గరే. తనకిక్కడ ఏమైనా అయితే పిల్లలు అనాథలవుతారు. ఆ ఆలోచన వచ్చిన మరుక్షణం తనకు వాళ్లు నరకం చూపెట్టటం కాదు తనే వాళ్ళకి నరకం చూపించాలనుకుంది. చచ్చిపోతానని బెదిరించింది. తెలిసిన వాళ్ళ ద్వారా ఉత్తరం పంపానని అబద్ధమాడింది. దానితో వాళ్ళకు కోర్టులు, కేసులు అనే భయం వేసింది. చేతికి చిల్లి గవ్వ ఇవ్వమని ఆమెని మాత్రం పంపటానికి ఎలాగో ఒప్పుకున్నారు. అప్పటికి అదే మహాభాగ్యం అనిపించింది.
అలా మన గడ్డ పైన అడుగు పెట్టగానే ఊపిరి పీల్చుకున్నట్లయింది. అప్పటి దాకా బతికున్న జీవచ్ఛవం మరి. ఇక్కడకు వచ్చాక తెలిసింది త్రిశంకు స్వర్గంలో ఉన్నానని. దుబాయి వెళ్ళటానికి చేసిన అప్పు తడిసి మోపెడైంది. కొన్నేండ్లు పిల్లలూ, ఆమె మనుషుల్లా కాకుండా యంత్రాల్లా మారి సంపాదించారు. దానితో పరిస్థితులు కాస్త సర్దుకున్నాయి. పెద్దవాడికి మంచి కంపెనీలో జాబ్ రావటంతో ఆర్ధిక పరిస్థితిలో కాస్త వెసులుబాటు వచ్చింది. కాస్త సర్దుకున్నాం అనుకునే లోపు మరో ఉపద్రవం. కష్టం తర్వాత సుఖం ఇస్తాడంటారు భగవంతుడు. తనకేమిటో వరుసగా అన్నీ కష్టాలే.
చేతికందొచ్చాడు అనుకున్న కొడుకు ప్రేమలో ఫెయిలయ్యాడు. పరోక్షంగా దానికి కారణం తల్లే అనే అపోహని నిజమని బలంగా నమ్మాడు. శత్రువులా చూడటం మొదలుపెట్టాడు. ఎంత చెప్పినా అర్ధం చేసుకోడే. ఆమె అసహాయత మీద ఆమెకే విరక్తి వచ్చింది. అంతా తలరాత అని సరిపెట్టుకుంటే పులి మీద పుట్రలా మరో పిడుగు నెత్తిన పడింది. ఆమెను మరిచిపోయే ప్రయత్నంలో మరొకామెకు దగ్గరయ్యాడు. విడాకులు తీసుకున్న ఆ అమ్మాయిని ప్రాణంగా ప్రేమిస్తున్నా అన్నాడు. పెండ్లయిన ఆమెను చేసుకోవాల్సిన అవసరం నా కొడుక్కేంటి? నిరంతరం ఇదే ఆలోచన. రెండు నెలలు స్టేట్స్కి వెళ్ళినప్పుడు ఇద్దరూ ఒకే గదిలో ఉన్నారట.
‘‘బంధువులు, స్నేహితులు ముందు ఎలా తలెత్తుకొని తిరగాలి?” అని కొడుకుని అడిగింది. ‘‘వాళ్లంతా పెద్ద యాక్టర్స్. నాన్న చనిపోయినప్పుడు ఎంత మంది వచ్చారు? ఎందరు నిన్ను ఓదార్చారు? ఎంత మంది సాయం చేసారు? వాళ్ళ గురించి ఆలోచిస్తావా? నా గురించి ఒప్పుకో’’ అని వాడి గొడవ. ఒప్పుకుంటే ఒక తంటా. ఒప్పుకోకుంటే మరో తంటా! తల బద్ధలైపోయేది ఆలోచనలతో. ఎడతెరిపి లేని వానలా అవి ఆమె మెదడు మీద పడి చిల్లులు పొడిచేవి. చివరకు తల వంచక తప్పలేదు. వాడిని కాదని మిగతా పిల్లలతో నడి వీధిలో నిలబడలేదు. మధ్యలో వాళ్ళ చదువు ఆగిపోతే ఎలా? అని ఆలోచిస్తుంటే వాడు పెండ్లి చేసుకోవాలనుకున్న ఆమెకి రెండేండ్ల కొడుకు ఉన్నాడని, ఆ బాబు వాళ్ళ అమ్మమ్మ దగ్గర ఉంటాడని తెలిసింది. ఇలాంటి సంబంధానికి అవునని ఎలా చెప్పాలి? ఆ ఆలోచనలతో సతమతమవుతుండగానే... భగవంతుని దయ వలన ఇద్దరూ గొడవ పడి దూరమయ్యారు.
ఆ తరువాత కొన్నాళ్లకు కంపెనీలో మరో అమ్మాయిని చేసుకుంటా అన్నాడు. గుడ్డిలో మెల్ల అని ఒప్పుకుని బంధువులు, స్నేహితుల సమక్షంలో గుడిలో సింపుల్గా పెండ్లి చేసి భోజనాలు పెట్టింది. అంతా బాగుంది అనుకోవడానికి లేకుండా పోయింది. పెండ్లయ్యాక ఇంట్లోకి ఖర్చు పెట్టడం మానేశాడు. లక్షల లక్షలు అప్పు చేసి ఆ అమ్మాయికి ఏం కావాలంటే అది చేస్తున్నాడు. వాడు ఎక్కడ అప్పుల ఊబిలో కూరుకుపోతాడో అని అనుక్షణం భయంతో నిద్ర పట్టడం లేదు దరహాసకి. నాలుగు మంచి మాటలు చెప్పబోయింది.
‘‘నేను ఇంట్లో ఉండటం ఇష్టం లేకపోతే చెప్పు వెళ్ళిపోతా” అన్నాడు.ఆ మాట అనిపించుకోకూడదనే ఇన్నాళ్ళూ ఆ బాధను దిగమింగింది. ఇక చేయగలిగేది ఏముంది? మనసులోకి ఆలోచన వచ్చాక ఇక్కడ వద్దంటే వేరే ఊరికి ట్రాన్స్ఫర్ పెట్టుకుంటారు. తను చెప్పే మంచి మాటలన్నీ దున్నపోతు మీద వర్షం లెక్క విదిలించేసుకుంటున్నాడు. ఈ గండం నుంచి గట్టెక్కడం ఎలా? ‘‘తనకు తాను సుఖపడితే తప్పుకాకున్నా... తన వారిని సుఖపెడితే ధన్యత ఓ నాన్నా...’’ టీ.వీ లో వస్తున్న ఆ పాట వింటుంటే ఆమె పెదాల మీద పేలవమైన నవ్వు ఒకటి వాలి... జారిపోయింది. వాడు తనను సుఖపెట్టడం మాట అటుంచి కష్టపెట్టకుండా ఉంటే చాలు. అలాగని ఇన్నాళ్ళూ అపురూపంగా పెంచిన కొడుకుని వదిలేసుకోవాలా? వాడు యు.ఎస్. వెళ్తే ఆ రెండు నెలలు చూడకుండా ఉండటమే గగనమైంది. రోజూ వీడియో కాల్ చేయాలని షరతు పెట్టింది. చేశాడు కూడా! ఇప్పుడు తన మాటలు ఏమీ బుర్రకెక్కటం లేదు వాడికి. భార్యపైన చూపించే ప్రేమ మెచ్చుకో తగ్గదే. కానీ అయిన వాళ్ళని పరాయి వాళ్ళలా చూసి ఆ అమ్మాయి ముందు అవమానపరుస్తుంటే తట్టుకోవటం ఎలా? చిన్నపిల్లవాడు కాదుగా అర్థం కావటం లేదు అనుకోవటానికి. వాడికి అర్థమయ్యేలా చెప్పటం ఎలా? అర్ధం చేసుకోలేని తెలివి తక్కువవాడు అనుకుంటే పొరపాటు, తనే తెలివితక్కువది అవుతుంది. బిడ్డలు సంతోషంగా ఉండాలనుకునే తల్లి మనసు వాడికి ఎప్పటికి అర్ధమవుతుంది? సొంతవాళ్ళతో మాటలు పడటం ఎంత బాధగా ఉంటుంది? వాడు వేరు, మేము వేరు అన్నట్లు చూసే వాడి చూపులు భరించటం ఇంకా కష్టంగా ఉంది. తల్లి హృదయం తల్లడిల్లిపోయింది. ఈ విషయం ఎవరికీ చెప్పుకోలేదు. ఆ నోటా ఈ నోటా పాకిందంటే అంబులపొద అక్షయ పాత్ర అయినట్లవుతుంది తన పరిస్థితి. ఓదార్పు తెలియని కష్టం. అప్పట్లో చావు లేని ఇంట్లోంచి ఆవాలు తెమ్మన్నట్లు కష్టం లేని ఇంట్లోంచి ఇంగువ తెమ్మంటే అది లేని ఇల్లే లేదని తెలుస్తుంది జనాలకు. గతంలో నుంచి వర్తమానంలోకి ఎప్పుడొచ్చిందో ఆమెకే తెలియకుండా ఆలోచిస్తూనే తెల్లవారు జామున నిద్రలోకి జారుకుంది హాసం మరిచిన దరహాస.
సోయి లేకుండా పడి ఉన్న దరహాస ‘‘కమల్ ! కమల్ !” అని కలవరిస్తుంటే కలవరపడిపోయారు పిల్లలంతా. తల్లి ఏమవుతుందోనని భయపడ్డారు. అన్నయ్య మీద మూకుమ్మడి యుద్ధం ప్రకటించారు ఆ అర్ధరాత్రి. జ్వరంతో అపస్మారక స్థితిలో ఉన్న తల్లిని చూస్తే అతనికి కూడా భయమేసింది. వెంటనే డాక్టర్ని పిలిపించాడు.
‘‘ఆవిడ ఏదో మానసిక వేదనతో బాధపడుతున్నారు. అది పోతే గానీ ఆమె మామూలు మనిషి కాద’’ని కచ్చితంగా చెప్పాడు డాక్టర్. అందరూ అన్నయ్య వైపు ఈసడింపుగా చూశారు. ఒకప్పుడు తను ఎలా ఉండేవాడు? తండ్రి లేడని అమ్మకి ఏ కష్టమూ రాకూడదనుకునేవాడు. జీవితాంతం అమ్మను ప్రేమగా చూసుకోవాలి అనుకునేవాడు. తల్లి కళ్ళలో కన్నీటి చుక్క కనిపిస్తే తన కళ్ళు చెరువులయ్యేవి. అలాంటిది ఇలా తయారయ్యాడేమిటో అతనికే అర్ధం కావటం లేదు. ‘‘కమల్! కమల్ !’’ అని తల్లి పెదాలు కదులుతున్నాయి. మాట కూడా బయటకు రానంత నీరసంగా ఉందామె. ఫ్రిజ్లో నీళ్ళు తెచ్చి చిన్న గిన్నెలో పోసి చేతి రుమాలు ముంచి తల్లి నుదుటి మీద వేశాడు. అది నిమిషంలో ఆరిపోయింది. జ్వరం తీవ్రత అంత ఎక్కువగా ఉంది. ఆమె కేదైనాఅయితే.. ? ‘అయితే ఏంటి? నిన్ను చూసుకునేందుకు నీ భార్య ఉంది. తల్లి లేకపోయినా ఫరవాలేదు. అందుకేగా ఆమెనంత బాధపెట్టావు” అంతరంగం చురక వేసింది. తమ్ముడు, చెల్లెళ్ళు ఏమైపోతారు? అంటే తనకి తల్లి లేకపోయినా ఫర్వాలేదా? తన ఆలోచనలలో ఎంత మార్పు వచ్చింది? ఇలా ఎందుకు జరుగుతుందో తనకే అర్థం కావటం లేదు. తను చేసేది తప్పు అని తెలుస్తున్నా తన ప్రవర్తన మార్చుకోలేకపోతున్నాడు. అలాగని గ్రహచారం అనీ సరిపెట్టుకోలేడు.
‘‘హాసా..’’ అన్న రాధిక గొంతు విని కళ్ళు తెరిచింది దరహాస. ‘‘హాసా! ఏమిటే ఇలా అయిపోయావు? దుబాయికి నిన్ను అనవసరంగా పంపాను. మాకు తెలిసినవాళ్ళు ‘‘వాళ్లు మంచివాళ్ళే’’ అంటే అవును అనుకున్నా. సరిగ్గా ఆ టైంలోనే మావారిని వాళ్ళ కంపెనీవాళ్ళు ఫారెన్కు పంపటంతో పిల్లలను నీకప్పగించి వెళ్ళిపోయా గానీ నా మనసంతా నీ మీదే ఉండేదే. నిన్ననే వచ్చా. రాగానే నీ సంగతి తెలిసి పరిగెత్తుకొచ్చా” అంది దరహాస చేతులను తన చేతుల్లోకి తీసుకుంటూ.
స్నేహితురాలు అని నమ్మితే ఆమె కూడా తనకు అన్యాయం చేసిందా అనుకున్న ఆలోచనకి మనసులో తిట్టుకుంటూ ‘‘పరిస్థితులు అలా వచ్చాయి. నువ్వు మాత్రం ఏం చేస్తావు?”అంది.‘‘నాకీ విషయం ముందే తెలిస్తే వెంటనే నిన్నా చెర నుంచీ తప్పించేదాన్ని. పోనీలే ఎలాగో బయటపడ్డావు?” ‘‘మానసికంగా, శారీరకంగా చాలా అలసిపోయాను రాధీ. ఇక నా చిన్ని గుండెకు ఏదీ తట్టుకొనే శక్తి లేదు”‘‘అసలేం జరిగిందో చెప్పు” అన్న రాధికతో టూకీగా విషయం చెప్పింది దరహాస. ‘‘నువ్వు ఇప్పుడు బెట్టు చెయ్యకు. కమల్ ఎప్పుడూ పసివాడే. కమల్ ఎలా ప్రవర్తించినా నువ్వు వాడిని ప్రేమగానే చూడు. అదే నిన్ను వాడికి దగ్గర చేస్తుంది’’‘‘సరే! రాధీ! నీ మాటలు గుర్తుంచుకుంటా. వచ్చినందుకు థ్యాంక్స్.’’ ‘‘పిచ్చిదానా! మనలో మనకి థ్యాంక్స్ ఎందుకే?’’ అంటూ వెళ్ళిపోయింది.
అరగంట తర్వాత ఎర్రబడిన కళ్ళతో కమల్ ఆమె ముందున్నాడు. కొడుకుని అక్కున చేర్చుకుంది. రక్త సంబంధంలో శక్తి ఏమిటో అప్పుడు తెలిసింది దరహాసకు. ఇప్పుడు ఆ ఇల్లు మునుపటిలా ప్రేమనిలయమే! రాధికకు మనసులోనే ధన్యవాదాలు చెప్పింది. సరైన టైంలో సరైన సలహాలు ఇచ్చేది ఫ్రెండ్ మాత్రమే అని మరోసారి రుజువైంది అనుకుంది దరహాస.
ఆమె ఇచ్చిన ధైర్యంతో విమానం ఎక్కింది దరహాస. మొదటిసారి విమానం ఎక్కానన్న ఆనందం లేదు. పైకి మామూలుగా కనిపిస్తున్నా మనసు బిక్కుబిక్కు మంటోంది. ‘‘ఎయిర్పోర్ట్కి వాళ్ళే వచ్చి తీసుకెళ్తారు. భయం లేదు’’ అని చెప్పింది రాధిక. దుబాయిలో అడుగుపెట్టి వాళ్ళింటికి చేరింది. వెళ్లగానే డైనింగ్ టేబుల్ పైన టిఫిన్ పెట్టారు. చుట్టూ చూసింది. ఇల్లు ఇంద్ర భవనంలా ఉంది.
ఫోన్:92472 60206