చంద్రయాన్–2 మిషన్ ప్రయోగం వారం రోజులు వాయిదా పడింది. కానీ చంద్రుడిపై మన ల్యాండర్ దిగే రోజును మాత్రం ఇస్రో మార్చలేదు. సెప్టెంబర్ 7నే ఫిక్స్ చేసింది. 6 నుంచి 8వ తేదీ మధ్య దానిని చంద్రుడి మీద దింపేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. 48 రోజుల ప్రయాణంలో 9 దశల్లో చంద్రయాన్2ను చంద్రుడి మీద దింపుతుంది.
చంద్రయాన్–2 తొమ్మిది దశలను ఒక్కొక్కటిగా దాటుతూ చంద్రుడి మీద దిగాలి. ప్రయోగం జరిగిన రోజు నుంచి 23 రోజుల పాటు భూ కక్ష్యలో తిరుగుతుంది. ఆ తర్వాత 24వ రోజున చంద్రుడి కక్ష్యలోకి చంద్రయాన్ 2 గమనాన్ని మారుస్తారు. ఆ రోజు నుంచి 30వ రోజు వరకు ఏడు రోజుల పాటు దాని కక్ష్యను మారుస్తూ చంద్రుడి లైన్లోకి పంపిస్తారు. 30వ రోజున పూర్తిగా చంద్రుడి కక్ష్యలోకి నెడతారు. ఆ రోజు నుంచి 42వ రోజు వరకు అంటే 13 రోజుల పాటు చంద్రుడి కక్ష్యలోనే చంద్రయాన్ 2 చక్కర్లు కొడుతుంది. 43వ రోజున ఆర్బిటర్, ల్యాండర్లు వేరవుతాయి. 44వ రోజున ల్యాండర్ను డీబూస్ట్ చేస్తారు. అంటే దాని ఇంజన్ను ఆపేయడం. 48వ రోజున విక్రమ్ ల్యాండర్ను చంద్రుడి మీద సాఫీగా దింపేందుకు ప్రయత్నిస్తారు.
అంత ఈజీ కాదు
టీఎల్ఐబీతో చంద్రయాన్2కు ఇంజన్లను మండించి, దాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లడం అంత సులువైన పనేమీ కాదు. ఈ సమయంలో భూమి, చంద్రయాన్ 2 ప్రయాణిస్తున్న కక్ష్య దీర్ఘ వృత్తాకారంలో తిరుగుతుంటాయి. అప్పుడు చంద్రయాన్ 2, భూమి మధ్య ఉండే దూరం, చంద్రుడి కక్ష్య వ్యాసారానికి దాదాపుగా సమానంగా ఉంటుంది. ఇలాంటి టైంలో టీఎల్ఐబీతో ఇంజన్లను మండించి చంద్రయాన్2ను చంద్రుడి కక్ష్యలోకి పంపడమంటే కత్తిమీద సాము లాంటిదే. దూరాన్ని కరెక్టుగా లెక్కగట్టి, దానికి తగ్గట్టుగా ఇంజన్లను మండించాలి. అంతేకాకుండా ముందుగా నిర్దేశించుకున్న దిశను చంద్రయాన్ 2 మిస్ కాకుండా చూసుకోవాలి. ఈ రెండింటిలో ఏ తప్పు దొర్లినా అది ప్రయాణించే మార్గం మారిపోతుంది. 23 నుంచి 30వ రోజు మధ్య చంద్రయాన్ 2, భూమి, చంద్రుల మధ్య ఉన్న దూరాన్ని దాటే పనిలో ఉంటుంది. ఈ దశను లూనార్ ట్రాన్స్ఫర్ ట్రాజెక్టరీ(ఎల్టీటీ) అంటారు. దాన్ని దాటేందుకే మిగిలిన నాలుగు టీఎల్ఐబీలను సైంటిస్టులు వాడతారు.
జర్నీ జరిగేదిలా..
23 రోజుల పాటు ఆర్బిటార్, ల్యాండర్, రోవర్ ఉన్న 3,850 కిలోల చంద్రయాన్2 భూ కక్ష్యలోనే ప్రయాణిస్తుంది. ఈ సమయంలోనే భూమి గురుత్వాకర్షణ శక్తి నుంచి దాన్ని తప్పించేందుకు సైంటిస్టులు ‘ఎర్త్ పార్కింగ్ ఆర్బిట్’ లోకి పంపుతారు. ఆ తర్వాత తొలిసారిగా ‘ట్రాన్స్ లూనార్ ఇంజెక్షన్ బర్న్’(టీఎల్ఐబీ)కు గురి చేస్తారు. అంటే థ్రస్టర్లను వాడుతూ చంద్రుడి కక్ష్యలోకి నెట్టే ప్రయత్నం. ఫలితంగా ప్రయాణించే వేగం పెరిగి, చంద్రుడి వైపుగా ప్రయాణించడం మొదలుపెడుతుంది. చంద్రుడిని చేరే లోపు మరో నాలుగు సార్లు టీఎల్ఐబీకి గురిచేస్తారు.
‘విక్రమ్’ విడిపోయేది 43వ రోజు
జాబిల్లి ఆర్బిట్ లోకి వెళ్లిన చంద్రయాన్ 2, చంద్రుడి నేల వైపు వెళుతూ సమాచారాన్ని ఇస్రోకు పంపిస్తుంటుంది. అలా 13 రోజుల పాటు ప్రయాణం సాగుతుంది. ఆ మరుసటి రోజు అంటే 43వ రోజున ఆర్బిటార్, ల్యాండర్ విక్రమ్ను ఇస్రో సైంటిస్టులు వేరు చేస్తారు. ఆర్బిటార్, ల్యాండర్ను వేర్వేరు కక్ష్యల్లో ప్రవేశపెడతారు. ల్యాండర్ విక్రమ్ 48వ రోజు వరకూ అలానే కక్ష్యలో ఉంటుంది. 48వ రోజు రాత్రి విక్రమ్ను కక్ష్య నుంచి తప్పించి 15 నిమిషాల్లో చంద్రుడిపై దింపుతారు.
