దీపావళి పండుగ అంటేనే దీపోత్సవం.... చిన్న.. పెద్దా తేడా లేకుండా హిందువులు ఉత్సాహంగా జరుపుకునే పండుగ. ప్రతి ఇల్లు, ప్రతి వీధి, ప్రతి దేవాలయం దీపాలతో కళకళలాడే రోజు. ఇది నిజానికి 5 రోజుల పండుగ. ఈ దీపావళి పండుగ ఆశ్వయుజ బహుళ త్రయోదశి రోజు ( ఆక్టోబర్ 18) నప్రారంభమై కార్తీక శుద్ధ విదియ రోజుతో ( అక్టోబర్ 22) ముగుస్తుంది. ఈ 5 రోజులు పండుగ జరుపుకుంటేనే దీపావళి పండుగను పూర్తిగా జరుపుకున్నట్టు లెక్క. . అసలు ఐదు రోజులు ఈ పండుగను ఎందుకను జరుపుకోవాలి.. పండితులు తెలిపిన ప్రకారం .. దీపావళి ఐదు రోజుల పండుగ ప్రాముఖ్యత .. విశిష్టత గురించి తెలుసుకుందాం.. . . .
దీపావళి పండుగను ఐదు రోజుల పాటు జరుపుకుంటారు. ఆశ్వయుజ మాసంలో ధన త్రయోదశి నుంచి భాయ్ పూజ వరకు దీపావళి వేడుకలు చేసుకుంటారు. ఐదు రోజుల పాటు సాగే ఈ పండుగ ఈ ఏడాది అక్టోబర్ 18 న ధన త్రయోదశి ( ధన్తేరాస్)తో ప్రారంభమై అక్టోబర్ 22 న భాయ్ పూజతో ముగుస్తుంది.
Day 1 ...అక్టోబర్ 18 ... ...ధన త్రయోదశి ( ధన్తేరాస్): ఈ రోజున లక్ష్మీదేవి పుట్టిన రోజు. .. దేవ దానవులు అమృతం కోసం పాలసముద్రాన్ని మథించే సమయంలో శ్రీ మహాలక్ష్మి జన్మించింది. ఆమెను భార్యగా స్వీకరించిన విష్ణుమూర్తి.. సకల సంపదలకు.. ఐశ్వర్యానికి అధిదేవతగా ప్రకటిస్తాడు. అందుకే ఈ రోజున ( అక్టోబర్18 ) బంగారం కొంటారు.ఈ రోజును ధన త్రయోదశి అని పిలుస్తారు. శుభ సమయంలో కొత్త వస్తువులు, బంగారం, వెండి, వాహనాలు, ఆభరణాలు కొనుగోలు చేయడం అనేది లక్ష్మీదేవి కృపగా భావిస్తారు.
Day 2.... అక్టోబర్ 19.. నరక చతుర్దశి .. ఛోటీ దీపావళి: ధన త్రయోదశి తర్వాత, ఛోటీ దీపావళిని జరుపుకుంటారు. దీన్నే నరక చతుర్ధశిగా పిలుస్తారు. ఈ సంవత్సరం ( 2025) నరక చతుర్దశి అక్టోబర్ 19న మధ్యాహ్నం 1:51 గంటలకు ప్రారంభమై అక్టోబర్ 20న మధ్యాహ్నం 3:44 గంటలకు ముగుస్తుంది.
నరకాసురుడిని హనుమంతుడి సహాయంతో శ్రీకృష్ణుడు సంహరించిన సందర్భంగా ఈ పండుగ జరుపుతారు. ఈ రోజు ప్రత్యేకంగా హనుమంతుడిని పూజిస్తారు. ఆ రోజు ప్రతి ఒక్కరూ తలస్నానం ఆచరించి కొత్త బట్టలు ధరించి లక్ష్మీదేవిని పూజించాలి. నీటిలో గంగాదేవీ, నువ్వుల నూనెలో లక్ష్మీదేవి కొలువై ఉంటారు. అందుకే నువ్వుల నూనెతో తలంటుకొని స్నానం చేయాలి. లోక కంటకుడైన నరకాసుర సంహారం జరిగిన రోజు కాబట్టి ఇళ్లనూ, వాకిళ్లనూ అలంకరించి పూజలు చేయాలని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
Day 3 ... అక్టోబర్ 20 ... దీపావళి అమావాస్య : ఈ ఏడాది ( 2025) మహాలక్ష్మి పూజ ఆశ్వయుజ అమావాస్య రోజైన అక్టోబర్ 20న నిర్వహిస్తారు. ఆశ్వయుజమాసం అమావాస్య రాత్రి లక్ష్మీదేవిని పూజించడం ద్వారా, శుభం, ఐశ్వర్యం కరువు లేకుండా ఉంటుందని నమ్ముతారు. మహాలక్ష్మి పూజ అనంతరం బాణాసంచా కాల్చడం, మిఠాయిలు పంచుకోవడం ఆనవాయితీ. చాలా మంది దీపావళి రోజున కేదారేశ్వర స్వామి వ్రతం ఆచరించే సంప్రదాయం కూడా ఉంది.
త్రేతాయుగంలో శ్రీరాముడు సీతతో కలిసి అయోధ్యకు ప్రయాణం చేసిన రోజు దీపావళి. .. ద్వాపరయుగంలో పాండవులు అజ్ఞాతవాసం పూర్తి చేసుకొని వచ్చిన రోజు దీపావళిగా మన పురాణాలు పేర్కొంటున్నాయి.
లక్ష్మీపూజ తర్వాత కొత్త దస్త్రాలూ, ఖాతా పుస్తకాలూ తెరవడం ఆచారం. సాయంత్రం ఏ ఇల్లు ముగ్గులు పెట్టి దీపాలతో అలంకరించి ఉంటుందో.. ఆ ఇంటసిరులనిచ్చే శ్రీ మహాలక్ష్మీ దేవి అడుగు పెడుతుందని భక్తుల నమ్ముతుంటారు. దీపావళి అమావాస్య రోజున లక్ష్మీదేవి ఆరాధన చేసేవారికి సకల సంపదలు సిద్ధిస్తాయని శాస్త్ర వచనం.
Day 4 ... అక్టోబర్ 21 ... బలి పాడ్యమి .. గోవర్దన పూజ: శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధన్ పర్వతాన్ని వేలితో ఎత్తిన కథతో అనుసంధానించిన రోజున గోవర్ధన్ పూజ చేస్తారు. దీనిని ప్రాంతాల్లో అన్నకూట్ పండుగగా కూడా జరుపుకుంటారు. దీపావళి మర్నాడు బలిపాడ్యమి... ( కార్తీక శుద్ద పాడ్యమి) చతుర్దశి నాడు విష్ణుమూర్తి పాతాళానికి అణిచేసిన బలిచక్రవర్తి మళ్లీ భూమ్మీదకి తిరిగివచ్చిన రోజు ఇదేనని చెబుతారు. బలికి పూజలు చేస్తారు. మహారాష్ట్ర వాసులు ఈ రోజును నవ దివస్‌ గా భావిస్తారు. గుజరాతీయులకు ఈ రోజున (2025 అక్టోబర్ 21) ఉగాది పండుగను జరుపుకుంటారు.
Day 5.... అక్టోబర్ 22.... భాయ్ పూజ : గోవర్థన పూజ జరిగిన మరుసటి రోజు భాయ్ దూజ్ జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున సోదరులు తమ సోదరీమణులకు బహుమతులు ఇస్తారు. మగవారు అక్కాచెల్లెళ్ల చేతి భోజనం తింటే అపమృత్యు భయాలు తొలగిపోతాయి. దీనికి సంబంధించి అద్భుతమైన కథ ప్రాచుర్యంలో ఉంది.
యముడు, అతడి సోదరి యమి(యమున). ఈమె తన సోదరుణ్ని ఎంతో అభిమానించేది. నిత్యమూ అతని మిత్రులతో సహా వచ్చి తన ఇంట్లో విందు చేసి పొమ్మని ఎన్నిసార్లు కోరినా ఏదో ఒక పనితో క్షణం తీరికలేక వెళ్లలేకపోయాడు. ఈ పరిస్థితిలో యమున కార్తీక శుక్ల విదియనాడు తప్పకుండా రమ్మని ఆహ్వానిస్తూ వాగ్దానం తీసుకుంటుంది. దానికి యముడు నన్నెవరూ ఇంటికి పిలవరు. అయినా నా తోబుట్టువైన ఆడపడుచు స్వయంగా, సాదరంగా ఆహ్వానించింది. కనుక వెళ్లితీరాలి అని నిర్ణయించుకుని వెళ్లాడు. అలా వచ్చిన సోదరుణ్ని చూసి సంతోషించి, అతనికి స్నానం చేయించి, తిలకం దిద్ది, స్వయంగా చేసిన పదార్థాలను ప్రేమతో కొసరి కొసరి వడ్డించింది. సంతోషాంతరంగుడైన యముడు ఆమెకు వరం ఇవ్వదలిచి కోరుకోమన్నాడు. ఏటా ఆ విధంగానే వచ్చి తన ఇంట విందు స్వీకరించమని కోరింది యమున. సోదరీ, సోదరుల మధ్య అప్యాయతకు ఈ పర్వదినం ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది..
Disclaimer: పైన అందించిన సమాచారం కేవలం అవగాహన కోసం మాత్రమే. ఈ కథనంలోని సమాచారం ఆధ్యాత్మికవేత్తల సలహాలతో పాటు పలు ఆధ్మాత్మిక గ్రంథాలు.. ఇంటర్నెట్ లో అందుబాటులో ఉన్న సమాచారం వినియోగించి రూపొందించబడింది. ఈ సమాచారాన్ని V6 వెలుగు యాజమాన్యం లేదా ఉద్యోగులు ధృవీకరించేదు.
