నీటి భద్రత కోసం డాక్టర్ ఎం చెన్నారెడ్డి చారిటబుల్ ట్రస్ట్ ఫోర్ వాటర్ కాన్సెప్ట్..

‘ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్’తో  పెద్ద నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల అవసరం లేదనే ఒక దార్శనికుడి కలను పునరుద్ధరించడం  నా బాధ్యతగా భావిస్తున్నాను. నా తండ్రి డాక్టర్ ఎం చెన్నారెడ్డి 29వ వర్ధంతి సందర్భంగా ఆయనను తీర్చిదిద్దిన విలువలపై కొన్ని ఆలోచనలను పంచుకోవాలని, ఆయన విలువలు నన్ను మార్గనిర్దేశం చేస్తూనే ఉండాలని నేను భావిస్తున్నాను.  నా తండ్రి, మాజీ ముఖ్యమంత్రి,  దివంగత డాక్టర్ చెన్నారెడ్డి  సమగ్రత, నిర్భయత, ప్రజా సంక్షేమం పట్ల అచంచలమైన నిబద్ధతతో నిర్వచించిన జీవితాన్ని గడిపారు.

డాక్టర్ ఎం. చెన్నారెడ్డి 29వ వర్ధంతి సందర్భంగా

నేను ఎల్లప్పుడూ ఆ వారసత్వాన్ని అనుసరించడానికి ప్రయత్నించాను, ఆయనలాగే ప్రజలను, దేశాన్ని అన్నింటికంటే ఎక్కువ ఉన్నతంగా ఉంచాను.  రాజకీయ,  పరిపాలనా సంకల్పాన్ని స్ఫష్టం చేసి ప్రజలలో అవగాహన కల్పించడం నా బాధ్యతగా భావించాను. 1996లో ఆయన జ్ఞాపకార్థం స్థాపించిన  ట్రస్ట్ .. డాక్టర్ ఎం చెన్నారెడ్డి మెమోరియల్ ట్రస్ట్ ఆ స్ఫూర్తి నుంచే  పుట్టింది.  దాదాపు మూడు దశాబ్దాలుగా  ఇది ప్రజా ప్రాముఖ్యత కలిగిన విషయాలపై  స్థిరంగా పనిచేస్తున్నది

భూగర్భ జలమట్టం పెరుగుదల

‘ఫోర్​ వాటర్స్​ కాన్సెప్ట్​’తో భూగర్భజల మట్టాలు ఉపరితలానికి దగ్గరగా దాదాపు భూమట్టం వరకు పెరుగుతాయి.  తీవ్రమైన వర్షాభావ సంవత్సరాల్లో కూడా కరువు నివారణకు భారీ ఆనకట్టలు, ఖరీదైన లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ పథకాలు లేదా ఇంటర్-బేసిన్ బదిలీలు అవసరం లేదు.  సాంప్రదాయ మెగా -ప్రాజెక్టులు దీనికి విరుద్ధంగా ఉన్నాయి.  ఈ విషయాన్ని స్పష్టంగా  వివరించడానికి తెలంగాణలో కొన్ని ఉదాహరణలు.. కాళేశ్వరం లిఫ్ట్ ప్రాజెక్ట్ (తెలంగాణ).  ఖర్చు రూ.1 లక్ష కోట్లకు పైగా,   నీటిపారుదల  ఒక పంటకు 36 లక్షల ఎకరాలు. కానీ,  హనుమంతరావు టెక్నాలజీని ఉపయోగించడం వల్ల ఖర్చు రూ.5,400 కోట్లు, సంవత్సరానికి మూడు పంటలకు నీరు.  

ప్రతిపాదిత కోడంగల్ లిఫ్ట్ పథకం..ఖర్చు 1 లక్ష ఎకరాలకు (ఒక పంట)  రూ.7,000 కోట్లు. ఈ టెక్నాలజీని ఉపయోగించడం: మూడు పంటలకు హామీతో  రూ.150 కోట్లు మాత్రమే.  కె.ఎల్. రావు 1972 నేషనల్ వాటర్ గ్రిడ్ ఆలోచన నుంచి 2002లో 30 ప్రతిపాదిత లింక్‌లతో ప్రారంభించిన నేషనల్ రివర్ లింకింగ్ ప్రాజెక్ట్ (NRLP) వరకు పునరావృతమయ్యే కరువులు భారతదేశాన్ని పెద్ద ఎత్తున నదుల అనుసంధాన ప్రతిపాదనల వైపు నెట్టాయి.  వాటిలో మొదటిది, కెన్-బెట్వా నదుల అనుసంధాన ప్రాజెక్ట్, 26 లక్షల ఎకరాలకు (ఒక పంట) సాగునీరు అందించడానికి  రూ.44,60 కోట్లు ఖర్చవుతుందని అంచనా.  ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెఫ్ట్​ను ఉపయోగించడం ద్వారా రూ.3,900 కోట్లు మాత్రమే అవుతుంది.

శాశ్వత నీటి భద్రత

ఇది మూడు పంటలకు నీటిని అందిస్తుంది.  పోలవరం– బనకచెర్ల లిఫ్ట్ పథకం (ఏపీ) అంచనా వ్యయం.. 30 లక్షల ఎకరాలకు (ఒక పంట)  రూ. 81,900 కోట్లు. ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్​ను అమలు చేయడానికి మూడు పంటలకు  రూ.4,500 కోట్లు మాత్రమే ఖర్చవుతుంది.  వైన్‌గంగ–నల్​గంగ ఇంటర్‌ లింకింగ్ (మహారాష్ట్ర) అంచనా వ్యయం 10 లక్షల ఎకరాలకు (ఒక పంట)  రూ.87,000 కోట్లు. ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్​తో రూ.1,500 కోట్లు అవుతుంది.  ఇది  మూడు పంటలకు హామీ ఇస్తుంది.  మొత్తం మీద, ఎన్​ఆర్​ఎల్​పీ 30 లింక్‌లు పర్యావరణ నష్టం, సామాజిక స్థానచలనం లేదా అనివార్యమైన సమయం ఓవర్‌ రన్‌లను పరిగణనలోకి తీసుకోకుండా దాదాపు రూ.15 లక్షల కోట్లు ఖర్చవుతాయని అంచనా వేయడం జరిగింది. 

ఈ పథకం చివరికి దాదాపు 4.5 కోట్ల ఎకరాలకు సాగునీరు ఇవ్వవచ్చు, కానీ సంవత్సరానికి ఒక పంటకు మాత్రమే.  దీనికి విరుద్ధంగా, దేశవ్యాప్తంగా ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్​ను అమలు చేయడానికి దాదాపు రూ. 67,000 కోట్లు ఖర్చవుతుంది. - ఇది జాతీయ వ్యయంలో ఒక భాగం. - అదే సమయంలో సంవత్సరానికి మూడు పంటలను అందించడంతోపాటు  శాశ్వత నీటి భద్రతను కల్పిస్తుంది.  ఈ నమూనాను స్వీకరించడం ఆచరణాత్మక పరిష్కారం మాత్రమే కాదు. - ఇది అసాధారణ మేధావి  టి. హనుమంతరావు కి తగిన నివాళి అవుతుంది. 

ట్రస్ట్​ నిరంతర ప్రయత్నం

హనుమంతరావు ఆలోచనలో స్పష్టత,  డిజైన్   సరళత ఐన్‌స్టీన్  కాలాతీత  ప్రయోజనాలను  ప్రతిధ్వనిస్తుంది. భారతదేశం వికసిత్ భారత్ వైపు పయనిస్తోంది. ఆ ప్రయాణానికి నీటి భద్రత పునాది అవుతుంది. ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్ తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన స్కేలబుల్,  స్థిరమైన మార్గం మాత్రమే ముందుకు కొనసాగుతుంది.  ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో  ట్రస్ట్​ అన్ని ప్రయత్నాలు చేస్తుంది.

సంకల్పం బలోపేతం

రాజకీయ,  పరిపాలనా సంకల్పాన్ని బలోపేతం చేయడానికి.. ఫోర్​ వాటర్​ కాన్సెప్ట్​  అవగాహనను పెంపొందించడంలో, అభిప్రాయాన్ని పెంపొందించడంలో సహాయపడింది.  మనం సాధించే ఏ విజయం అయినా ఈ లక్ష్యాన్ని ప్రేరేపించినవారికి కృతజ్ఞతలు తెలపాలి. అసాధారణ దార్శనికుడు చెన్నారెడ్డికి నా వినయ పూర్వకమైన నివాళి. నా తండ్రి డాక్టర్ ఎం చెన్నారెడ్డి కుమారుడిగా నాకు చాలా గర్వంగా ఉంది. మా తాజా ప్రయత్నం భారతదేశ నీటి భవిష్యత్తును మార్చగల అంశంపై కేంద్రీకృతమై ఉంది.  దివంగత ఇంజినీర్ టి. హనుమంతరావు అభివృద్ధి చేసినది  ‘ఫోర్ వాటర్స్ కాన్సెప్ట్’. దీని ఆధారంగా వాటర్‌షెడ్  డెవలప్‌మెంట్ ప్రాజెక్టులు అద్భుతమైన ఫలితాలను అందించాయి. 

నిపుణుల సంఘంతోపాటు  కొద్దిమంది మాత్రమే ఈ ఆవిష్కరణ శక్తిని వాస్తవాన్ని గ్రహించారు. అయినప్పటికీ ఇది క్రమశిక్షణ,  కచ్చితత్వంతో అమలు చేసినప్పుడు అద్భుతమైన విజయాన్ని నిరూపించింది. ఈ కాన్సెప్ట్​ సరళమైనది కానీ విప్లవాత్మకమైనది. 2001లో  తెలంగాణలో, రాజస్థాన్‌లో 2014 నుంచి 2018 వరకు  ప్రభావవంతంగా వర్తింపజేసినప్పుడు ఫలితాలు ఆశ్చర్యకరంగా ఉన్నాయి.  సంవత్సరానికి మూడు పంటలకు నీరు అందుబాటులో ఉంది. 

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌- మర్రి శశిధర్ రెడ్డి,
సెక్రటరీ, 
(డా. ఎం. చెన్నారెడ్డి మెమోరియల్​ ట్రస్ట్​)
 మాజీ వైస్ చైర్మన్ ఎన్​డీఎంఏ, 
బీజేపీ నేషనల్​ కౌన్సిల్ మెంబర్