- 16,610 ఎకరాల ఆయకట్టుకే సాగునీరు
- గత బీఆర్ఎస్ సర్కార్ నిర్వాకంతో నాలుగేండ్లుగా కాల్వల పనులు పెండింగ్
- భూసేకరణపై దృష్టిపెట్టకపోవడంతోనే ఈ దుస్థితి
- 4,595 ఎకరాల భూసేకరణ, కాల్వల నిర్మాణానికి మరో రూ.1,500 కోట్లు అవసరం
- రిజర్వాయర్ నిర్మాణంలో అవకతవకలు జరిగాయన్న ఆరోపణలు
- అంచనా వ్యయాన్ని రూ.1,300 కోట్ల నుంచి రూ.2,800 కోట్లకు పెంచడంపై అనుమానాలు
- ఇప్పటికే రంగంలోకి విజిలెన్స్ డిపార్ట్మెంట్.. అన్ని లెక్కలు తీస్తున్న అధికారులు
హైదరాబాద్, వెలుగు: కొండపోచమ్మ సాగర్ రిజర్వాయర్ కోసం గత బీఆర్ఎస్ సర్కార్ వందలాది కోట్లు ఖర్చు పెట్టినా ఆశించిన ఫలితం దక్కడం లేదు. కొండపోచమ్మ సాగర్ తో కేసీఆర్.. తన ఫామ్హౌస్కు నీళ్లు మళ్లించుకుపోయారే తప్ప, రైతులకు మాత్రం నీళ్లివ్వలేదన్న విమర్శలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. ఇప్పటికే ఈ రిజర్వాయర్ కోసం దాదాపు రూ.2,500 కోట్లు ఖర్చు పెట్టారు. అయితే.. 20 వేల ఎకరాలకు కూడా నీళ్లు అందడం లేదు. 2020 మేలో ప్రారంభించిన ఈ రిజర్వాయర్ కింద 10 కాల్వలతో దాదాపు 2.18 లక్షల ఎకరాలకు నీళ్లివ్వాలనుకున్నారు.
కానీ నాలుగేండ్లవుతున్నా కాల్వల పనులు చాలా వరకు పెండింగ్లోనే పడిపోయాయి. డిస్ట్రిబ్యూటరీల వ్యవస్థలో మైనర్లు, సబ్మైనర్ల పనులు అసలు మొదలే కాలేదు. అందుకు అవసరమైన భూసేకరణను కూడా గత సర్కారు పట్టించుకోలేదన్న విమర్శలు ఉన్నాయి. ఇప్పటికే రూ.2,500 కోట్లు ఖర్చు పెట్టగా, మరో రూ.1,500 కోట్లు ఖర్చు పెడితేగానీ ఈ రిజర్వాయర్తో రైతులకు ఫాయిదా ఉండదని అధికారులు చెబుతున్నారు. అందులో ఒక్క భూసేకరణకే రూ.వెయ్యి కోట్ల నిధులు అవసరమవుతాయని అంటున్నారు. ఆనాడు కొండపోచమ్మసాగర్పై ఎన్నెన్నో చెప్పిన కేసీఆర్.. కనీసం భూసేకరణపైనా దృష్టిసారించలేదని, రిజర్వాయర్ నిర్వాసితులనూ బలవంతంగా ఆర్అండ్ఆర్కాలనీకి తరలించారన్న ఆరోపణలు ఉన్నాయి.
ఈ నేపథ్యంలోనే చాలా మంది రైతులు అరకొర ప్యాకేజీకి భూములిచ్చేందుకు ఒప్పుకోవడం లేదన్న వాదనలు వినిపిస్తున్నాయి. మరోవైపు కొండపోచమ్మ సాగర్ రిజర్వాయర్ నిర్మాణంలో అవకతవకలు జరిగాయన్న ఫిర్యాదులతో విజిలెన్స్ డిపార్ట్మెంట్కూడా ఇప్పటికే రంగంలోకి దిగింది. ప్యాకేజీ 14లో భాగంగా నిర్మించిన ఈ రిజర్వాయర్కు సంబంధించిన అంచనాలను రూ.1,300 కోట్ల నుంచి రూ.2,800 కోట్లకు అమాంతం పెంచడంపై అధికారుల నుంచి వివరణ కోరింది.
ఇదీ నెట్వర్క్..
కొండపోచమ్మ సాగర్ను గత బీఆర్ఎస్ సర్కార్ రూ.1,540 కోట్లతో నిర్మించింది. ఈ రిజర్వాయర్కు మూడు చోట్ల పంప్హౌస్లను నిర్మించారు. ఆయా పంప్హౌస్ల ద్వారా నీటిని ఎత్తిపోసేందుకు 10 కాల్వల నిర్మాణాన్ని మొదలుపెట్టారు. ఇప్పటిదాకా రూ.2,500 కోట్లకు పైగానే ఖర్చు పెట్టారు. జగ్దేవ్పూర్ కెనాల్, తుర్కపల్లి కెనాల్, ఎం.తుర్కపల్లి, గజ్వేల్, రామాయంపేట, శంకరంపేట, కిష్టాపూర్కెనాల్, ఉప్పరపల్లి కెనాల్, సంగారెడ్డి కెనాల్రీచ్ 1, సంగారెడ్డి కెనాల్ రీచ్ 2ను నిర్మించాలనుకున్నారు. వీటి ద్వారా 2,18,112 ఎకరాలకు నీళ్లివ్వాలని టార్గెట్ పెట్టుకున్నారు. ఇందులో సంగారెడ్డి కెనాల్స్రీచ్1, రీచ్2లతో హల్ది వాగు ద్వారా నిజాంసాగర్ ప్రాజెక్టును నింపాలనుకున్నారు. ఈ రెండు కెనాల్స్తో 51,417 ఎకరాల ఆయకట్టును స్థిరీకరించాలని భావించారు. అయితే ఇప్పటిదాకా ఆ కాల్వల పనులు మొదలు కాలేదు.
మిగతా 8 కెనాల్స్ద్వారా 1,66,695 ఎకరాలకు నీళ్లివ్వాల్సి ఉంది. ఈ కాల్వల్లోనూ చాలా వరకు పనులు పెండింగ్ ఉన్నాయి. వాటికి సంబంధించిన మైనర్లు, సబ్మైనర్ల పనులు మొదలే కాలేదు. ఈ కాల్వల ద్వారా ఇప్పటి వరకు కేవలం 16,610 ఎకరాలకే నీళ్లిచ్చారని అధికారవర్గాల ద్వారా తెలుస్తున్నది. మరో 1,50,085 ఎకరాలకు నీళ్లివ్వాల్సి ఉంది. ఒక్క జగదేవ్పూర్కెనాల్ద్వారా మాత్రమే లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న 12,800 ఎకరాల ఆయకట్టులో సగానికి మాత్రమే నీళ్లిస్తున్నారు. మూడు కాల్వల కింద వంద నుంచి 300 ఎకరాలకే నీళ్లిస్తున్నారు. మిగతా 4 కాల్వల కింద కనీసం ఒక్క ఎకరాకూ నీళ్లివ్వలేదు.
భూసేకరణ ఆలస్యం..
కొండపోచమ్మసాగర్ నెట్వర్క్లోని పది కాల్వలు, మైనర్లు, సబ్మైనర్ల నిర్మాణానికి భూసేకరణే ప్రధాన సమస్యగా మారిందని అధికారులు చెబుతున్నారు. నాలుగేండ్లుగా భూసేకరణ సమస్య తీరడం లేదంటున్నారు. గత బీఆర్ఎస్ సర్కార్ పట్టించుకోకపోవడంతోనే పనులు పెండింగ్ పడ్డాయంటున్నారు. కాల్వలు, మైనర్లు, సబ్మైనర్ల పనులు పూర్తి కావాలంటే మరో 4,595 ఎకరాల భూమిని సేకరించాల్సిన అవసరం ఉందని చెబుతున్నారు. అత్యధికంగా సంగారెడ్డి రీచ్ 1కు 1500 ఎకరాలు, రీచ్2కు 900 ఎకరాలను సేకరించాల్సి ఉంది.
ఈ రెండింటికి కలిపి భూసేకరణకు దాదాపు రూ.340 కోట్లు అవసరమవుతాయని అంటున్నారు. తుర్కపల్లి కెనాల్కోసం 490 ఎకరాల కోసం రూ.100 కోట్లు, గజ్వేల్కెనాల్కోసం 270 ఎకరాలకు రూ.60 కోట్లు, శంకరంపేటకు 400 ఎకరాల కోసం రూ.70 కోట్లు, రామాయంపేట కెనాల్కోసం 370 ఎకరాలకు రూ.36 కోట్లు, కిష్టాపూర్కెనాల్కోసం 200 ఎకరాలకు రూ.35 కోట్లు అవసరమవుతాయని చెబుతున్నారు. మొత్తంగా భూసేకరణకే రూ.వెయ్యి కోట్లు అవుతుందని, ఆ తర్వాత కెనాల్స్పూర్తి చేయడానికి మరో రూ.500 కోట్లు అవుతుందని పేర్కొంటున్నారు. ఈ కెనాల్స్ పూర్తయితేనే మరో లక్షన్నర ఎకరాలకు నీళ్లివ్వగలుగుతామని స్పష్టం చేస్తున్నారు.
బస్వాపూర్ సంగతి సరేసరి..
యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లాలో నిర్మించిన బస్వాపూర్రిజర్వాయర్పైనా గత సర్కార్ నిర్లక్ష్య వైఖరినే అవలంబించింది. 11.79 టీఎంసీల సామర్థ్యంతో తలపెట్టిన ఈ రిజర్వాయర్ పనులు పూర్తయ్యాయి. కాల్వలు, డిస్ట్రిబ్యూటరీ వ్యవస్థలనూ నిర్మించారు. అయితే గత సర్కార్ ఒక గ్రామం, రెండు తండాల ప్రజలను పునరావాసం కింద తరలించాల్సి ఉన్నా తరలించలేదు. పరిహారం ఇవ్వాలని ఆ ఊళ్ల ప్రజలు డిమాండ్ చేసినా పట్టించుకోలేదు. బీఎన్ తిమ్మాపూర్, లక్ష్మీనాయక్ తండా, చోగుళా నాయక్ తండాకు చెందిన ప్రజలకు పునరావాస ప్యాకేజీని చెల్లించి వేరే చోటుకు తరలించాల్సి ఉంది.
మిగిలి ఉన్న పనులతో పాటు ఆయా గ్రామాల ప్రజలకు అందించాల్సిన పునరావాస ప్యాకేజీకి రూ.500 కోట్లు అవసరమవుతాయని అధికారులు చెబుతున్నారు. కాగా, ఈ రిజర్వాయర్ కింద 1.66 లక్షల ఎకరాలకు నీళ్లివ్వాల్సి ఉంది. ఈ నేపథ్యంలోనే అధికారులు ఇటు కొండపోచమ్మసాగర్కాల్వల పెండింగ్ పనులు, బస్వాపూర్ రిజర్వాయర్ఆర్అండ్ఆర్ప్యాకేజీ చెల్లింపునకు అవసరమైన నిధులను ఇవ్వాలని ప్రభుత్వానికి ప్రతిపాదనలు పంపించారని తెలిసింది.
