- ఎన్ ఎస్ ఐఎల్ వింగ్ ను ఏర్పాటు చేసిన కేంద్రం
- అంతరిక్ష ప్రయోగాలకు మంచి కేటాయింపులు
- స్పేస్ లో 3 వి భాగాలుగా నిధులు..₹11,177 కోట్లు
- గత ఏడాదితో పోలిస్తే పెరిగిన బడ్జెట్
న్యూఢిల్లీ: అంతరిక్ష శోధనలో మన దేశం దూసుకుపోతోంది. దేశ ప్రతిష్టను పెంచే ప్రయోగాలు చేస్తోంది. గగన శోధనలో దేశానికంటూ ఓ స్థానం కల్పించేలా ఇస్రో పనిచేస్తోంది. అందులో భాగంగానే ఈ నెల 14న చంద్రయాన్కు కొనసాగింపు ప్రయోగం చంద్రయాన్ 2, వచ్చే ఏడాది గగన్యాన్ వంటి ప్రయోగాలను చేయనుంది. అందుకోసం ఇస్రోకు మరింత చేదోడుగా ఉండేలా బడ్జెట్లో మంచిగానే డబ్బులు కేటాయించింది ప్రభుత్వం. అంతేకాదు, ఆర్థికంగా నిలదొక్కుకునేందుకు ఇస్రో కోసం న్యూ స్పేస్ ఇండియా లిమిటెడ్ (ఎన్ఎస్ఐఎల్) పేరిట ఓ వాణిజ్య సంస్థను ఏర్పాటు చేసింది. దీని ద్వారా ఇస్రో ఆర్ అండ్ డీ ద్వారా వ్యాపారం చేసి ఆర్థికంగా నిలదొక్కుకునే ప్రయత్నం చేయనుంది. ఇప్పటిదాకా ఇస్రో వరకే పరిమితవుతున్న రాకెట్లు, ఉపగ్రహాలను ఎన్ఎస్ఐఎల్ ద్వారా మార్కెట్ చేయనున్నారు. ఇతర కంపెనీలకూ ఆ ఉత్పత్తులు అమ్మనున్నారు. అంతేగాకుండా స్పేస్ ప్రొడక్ట్స్ టెక్నాలజీనీ ట్రాన్స్ఫర్ చేస్తారు. తద్వారా ఇస్రో ఖజానాను నింపనున్నారు.
స్పేస్కు 11 వేల కోట్లు
ఈ ఏడాది స్పేస్ కోసం మంచి కేటాయింపులే చేసింది కేంద్ర ప్రభుత్వం. స్పేస్ టెక్నాలజీ (గగన్యాన్ సహా), స్పేస్ అప్లికేషన్లు, ఇన్శాట్ సిస్టమ్స్ కోసం ₹11,177 కోట్లు కేటాయించింది. ఆ మూడింటికీ మళ్లీ వేర్వేరు కేటాయింపులు చేసింది. స్పేస్ టెక్నాలజీ కోసం ₹8,408 కోట్లు, స్పేస్ అప్లికేషన్స్కు ₹1885 కోట్లు, ఇన్శాట్ కోసం ₹884 కోట్లు ఇచ్చింది. గత ఏడాది ఈ మూడింటికి కలిపి కేటాయించింది కేవలం ₹9,918 కోట్లు. అయితే, మరో పది రోజుల్లో చేయబోతున్న చంద్రయాన్ 2 ప్రయోగం గురించి తాజా బడ్జెట్లో ఎక్కడా ప్రస్తావించలేదు. ఆ ప్రయోగానికి ఎన్ని నిధులు కేటాయించారో చెప్పలేదు. ఆ ప్రయోగాన్ని ₹978 కోట్లతో చేపడతామని ఇప్పటికే ఇస్రో ప్రకటించింది. స్పేస్ టెక్నాలజీకి కేటాయించిన నిధుల నుంచే చంద్రయాన్ 2కు వాడే అవకాశాలున్నాయి.
స్పేస్ టెక్నాలజీకి గత ఏడాది ₹6576 కోట్లు కేటాయించింది కేంద్రం. ఆ తర్వాత దానిని సవరించి ₹6,993 కోట్లకు పెంచింది. స్పేస్ అప్లికేషన్స్కు గత ఏడాది బడ్జెట్ ను ₹1,746 కోట్లకు అంచనా వేయగా, ఆ తర్వాత సవరించి ₹1,595 కోట్లకు తగ్గించింది. దేశ సమాచార వ్యవస్థకు మూల స్తంభమైన ఇన్శాట్ (ఇండియన్ నేషనల్ శాటిలైట్ సిస్టమ్స్) కోసం ₹884 కోట్లు కేటాయించింది. అయితే, గత ఏడాదితో పోలిస్తే ఈ సారి బడ్జెట్లో కోత పెట్టింది. గత బడ్జెట్లో ₹412 కోట్ల బడ్జెట్ను అంచనా వేయగా, సవరించిన అంచనాల్లో బడ్జెట్ను మూడింతలకు పైనే చేసింది. దీంతో ఇన్శాట్ శాటిలైట్ సిస్టమ్స్ కోసం గత ఏడాది ఇచ్చిన బడ్జెట్ ₹1,330 కోట్లకు చేరింది. ఈ సారి దాదాపు ₹500 కోట్లు కట్ చేసింది. సవరించిన అంచనాల్లో దానికి ఏమైనా పెంచుతుందేమో వేచి చూడాలి.
ప్రస్తుతం ఇన్శాట్ వ్యవస్థ ద్వారానే టీవీ ప్రసారాలు, టెలీ కమ్యూనికేషన్, వాతావరణ వివరాలు, విపత్తుల నిర్వహణ తదితర సేవలను ఇన్శాట్ అందిస్తోంది. 1983లో చేపట్టిన ఈ ఇన్శాట్ ప్రోగ్రాంలో ఇప్పటి వరకు 24 ఉపగ్రహాలను నింగిలోకి పంపారు. అందులో ఇప్పుడు 11 మాత్రమే పనిచేస్తున్నాయి. అంతరిక్ష శాఖ, టెలీకమ్యూనికేషన్స్ శాఖ, భారత వాతావరణ శాఖ (ఐఎండీ), ఆలిండియా రేడియో, దూరదర్శన్లు కలిసి ఈ ఇన్శాట్ ప్రోగ్రామ్ను చేపట్టాయి.
