ఇక రెండు యూటీలు..

• జమ్మూకాశ్మీర్​ విభజన బిల్లుకు రాజ్యసభ ఆమోదం
• మద్దతు ప్రకటించిన టీఆర్​ఎస్​, వైఎస్సార్సీపీ, టీడీపీ, బీఎస్పీ, బీజేడీ
• వ్యతిరేకించిన కాంగ్రెస్​, పీడీపీ, టీఎంసీ, ఆర్జేడీ.. నేడు లోక్​సభ ముందుకు
• ఒక రాష్ట్రం తగ్గింది.. ఇక 28 రాష్ట్రాలు, 9 కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు

న్యూఢిల్లీ: ఇన్నాళ్లూ రాష్ట్రంగా ఉన్న జమ్మూ కాశ్మీర్​ను కేంద్ర ప్రభుత్వం రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా విభజించింది. అసెంబ్లీతో కూడిన యూటీగా జమ్మూకాశ్మీర్​ను, అసెంబ్లీలేని యూటీగా  లడఖ్​ను వేరు చేస్తూ సాహసోపేత నిర్ణయం తీసుకుంది. దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్న ఆర్టికల్​ 370ని రద్దు చేసింది. ఫలితంగా స్వయం ప్రతిపత్తి హోదా పోయి.. దేశంలోని మిగతా రాష్ట్రాల మాదిరిగానే జమ్మూకాశ్మీర్​లోనూ భారత రాజ్యాంగం అమలవుతుంది. సోమవారం ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకు కీలక పరిణామాలు చోటుచేసుకున్నాయి. ఉదయం మోడీ అధ్యక్షతన కేబినెట్​ సమావేశమై.. జమ్మూకాశ్మీర్​ అంశంపై చర్చించింది. ఆ వెంటనే  రాజ్యసభలో కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్​ షా.. జమ్మూకాశ్మీర్​ ఈడబ్ల్యూఎస్​ రిజర్వేషన్​ బిల్లుతో పాటు ఆర్టికల్​ 370 రద్దు తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టారు. ఇంతలోనే రాష్ట్రపతి రామ్​నాథ్​  కోవింద్​ నుంచి ‘ఆర్టికల్​ 370 రద్దు’ చేస్తున్నట్లు గెజిట్​ విడుదలైంది.

రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులను అనుసరించే తీర్మానాన్ని సభలో ప్రవేశపెడుతున్నట్లు అమిత్​షా ప్రకటించారు. ఆయన ప్రకటన చేస్తుండగానే.. ప్రతిపక్షాలు భగ్గుమన్నాయి. ఏం జరుగుతుందో తెలియని పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. ఆ గందరగోళం నడుమే..  విభజనకు సంబంధించిన ‘జమ్మూకాశ్మీర్​ రీఆర్గనైజేషన్​– 2019’ బిల్లును కూడా అమిత్​ షా ప్రవేశపెట్టారు. కేంద్రంపై పీడీపీ ఎంపీలు తీవ్ర ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశారు. రాజ్యాంగ ప్రతులను చింపేసి, తమ షర్టులను కూడా చింపుకొని ఆందోళనలకు దిగారు. వారిని మార్షల్​ సాయంతో చైర్మన్​ బయటకు పంపించేశారు.ఇలాంటి పరిణామాల నేపథ్యంలో  కొద్ది సేపు రాజ్యసభ లైవ్​ ప్రసారాలను నిలిపివేశారు. ఆర్టికల్​ 370 రద్దుపై రాష్ట్రపతి ఇచ్చిన నోటిఫికేషన్​ను వాయిస్​ ఓటు ద్వారా రాజ్యసభ స్వీకరించింది. ఆర్టికల్​ 370 రద్దు, విభజనను కాంగ్రెస్​, టీఎంసీ ,ఆర్జేడీ వంటి పలు ప్రతిపక్ష పార్టీలు వ్యతిరేకించాయి. ఇది ప్రజాస్వామ్యానికి చీకటి రోజని దుయ్యబట్టాయి.

అయితే.. బీఎస్పీ, బీజేడీ, ఆప్​, వైఎస్సార్​సీపీ, టీఆర్​ఎస్, టీడీపీ​ సహా పలు పార్టీలు ప్రభుత్వ నిర్ణయానికి మద్దతుగా నిలిచాయి. ఆర్టికల్​ 370 రద్దుపై, విభజన బిల్లుపై రాజ్యసభలో సాయంత్రం వరకు చర్చ జరిగింది. అటు తర్వాత చైర్మన్​ వెంకయ్యనాయుడు జమ్మూకాశ్మీర్​ఈడబ్ల్యూఎస్​ రిజర్వేషన్​ బిల్లుపై ఓటింగ్​ పెట్టగా అది ఈజీగా పాసైంది. ఆపై ‘జమ్మూకాశ్మీర్​ రీ ఆర్గనైజేషన్​–2019’ బిల్లుపై ఓటింగ్​ నిర్వహించగా అనుకూలంగా 125, వ్యతిరేకంగా  61 ఓట్లుపడ్డాయి. దీంతో జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్రం రెండు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలుగా చేస్తూ రాజ్యసభ ఆమోదం తెలిపినట్లు చైర్మన్​ ప్రకటించి సభను మంగళవారానికి వాయిదా వేశారు. రాజ్యసభలో బిల్లు పాస్​ కాగానే.. హోంమంత్రి అమిత్​ షాను ప్రధాని మోడీ అభినందించారు. బీజేపీ సభ్యులు సంబురాలు జరుపుకొన్నారు. ఆర్టికల్​ 370 రద్దు తీర్మానాన్ని, విభజన బిల్లును సోమవారం లోక్​సభలోనూ ప్రవేశపెట్టినప్పటికీ దీనిపై మంగళవారం అక్కడ చర్చ జరుగనుంది. ఇప్పటికే లోక్​సభలో జమ్మూకాశ్మీర్​ ఈడబ్ల్యూఎస్​  బిల్లు పాసైంది.

ఆర్టికల్​ 370తో పాటే 35ఏ రద్దు

నెహ్రూ హయాంలో జమ్మూకాశ్మీర్​కు స్వయంప్రతిపత్తిని కల్పిస్తూ ఆర్టికల్​ 370ని తీసుకువచ్చారు. దీని ద్వారా దేశంలో ఇతర రాష్ట్రాలకు లేని ప్రత్యేక రాజ్యాంగం అక్కడ అమలవుతూ వచ్చింది. ఇదే క్రమంలో ఆర్టికల్​ 370లో ఆర్టికల్​ 35ఏను జోడించారు. దశాబ్దాలుగా వీటిపై భిన్నవాదనలు వినిపిస్తున్నాయి. రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులతో ఆర్టికల్​ 370 రద్దవగా.. దానితోపాటే అందులోని 35 ఏ కూడా రద్దయిపోయింది.

ఇన్నాళ్లూ రాష్ట్రంగా.. ఇక రెండు యూటీలుగా

జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్రానికి ఎక్కడా లేని అధికారాలు ఉన్నాయి. దేశమంతా అసెంబ్లీలకు ఐదేండ్లకు ఒక్కసారి ఎన్నికలు జరిగితే అక్కడ ఆరేండ్లకు ఒక్కసారి జరుగుతాయి. అక్కడ కేంద్రం ఏదైనా నిర్ణయం తీసుకోవాలంటే జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్ర అసెంబ్లీ తీర్మానం తప్పనిసరయ్యేది. కేంద్రం విడుదల చేసే నిధులు కేవలం జమ్మూకాశ్మీర్​ ప్రాంతానికే పరిమితమవుతున్నాయని, ఆర్టికల్​ 370ని అలుసుగా చేసుకొని మూడు కుటుంబ పార్టీలే రాజ్యమేలుతున్నాయని, ఎలాంటి అభివృద్ధి లేక జనం తీవ్ర ఇబ్బందులు పడుతున్నారని, టెర్రరిజం పెరిగిపోతోందని బీజేపీ వాదిస్తోంది. ఆ ఆర్టికల్​ను రద్దు చేయాలని శ్యామ ప్రసాద్​ ముఖర్జీ వంటి వారు 60ఏండ్ల కిందే ఉద్యమించారు. అదే స్ఫూర్తితో ఇటీవల బీజేపీ తన ఎన్నికల మేనిఫెస్టోలోనూ ఈ అంశాన్ని ప్రధానంగా చేర్చింది. ‘‘ఇదొక చారిత్రాత్మక ముందడుగు.. ఇకపై జమ్మూకాశ్మీర్​కు ఆర్టికల్​ 370 వర్తించదు”అంటూ అమిత్​ షా రాజ్యసభలో తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టారు. జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్రాన్ని రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా విభజిస్తున్నట్లు బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. ఢిల్లీ, పుదుచ్చేరిలో ఉన్నట్లు అసెంబ్లీతో కూడిన కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంగా జమ్మూకాశ్మీర్​, చండీగఢ్​ మాదిరి అసెంబ్లీ లేని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంగా లడఖ్​ అవతరించనుంది. ఈ బిల్లుకు కీలకమైన రాజ్యసభ ఆమోదం పూర్తవడంతో మంగళవారం లోక్​సభలోనూ ఆమోదం ఈజీగా లభించనుంది. అటు తర్వాత రాష్ట్రపతి సంతకం చేయగానే.. దేశ ముఖచిత్రం నుంచి ఒక రాష్ట్రం పోయి.. అదనంగా రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు చేరుతాయి.  ఇప్పటివరకు జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్రంతో కలిపి 29 రాష్ట్రాలు, 7 కేంద్ర పాలిత  ప్రాంతాలు ఉండగా.. జమ్మూకాశ్మీర్​కు ఉన్న రాష్ట్ర హోదా పోవడం, రెండు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలుగా మారడంతో ఇక మీదట 28 రాష్ట్రాలు, 9 కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు కానున్నాయి.

సవరణ బిల్లులు పెట్టకుండా మార్చేయొచ్చా?

కాశ్మీర్​లో ఆర్టికల్​ 370ని రద్దుచేస్తూ, ఇకపై ఆ రాష్ట్రంలో ‘రాజ్యాంగ సభ’ ఉండదని, దాని స్థానంలో ‘శాసన సభ’ ఏర్పాటవుతుందని, అసెంబ్లీపై అధికారాలు పార్లమెంట్​కు లభిస్తాయంటూ రాష్ట్రపతి ఇచ్చిన నోటిఫికేషన్​ను అమిత్​ షా రాజ్యసభలో చదివి వినిపించారు. రాష్ట్రపతి ఉత్తర్వులపై చర్చకు ప్రభుత్వం రెడీగా ఉందని చెప్పారు. ఆ తీర్మానాన్ని ఆయన ప్రవేశపెట్టగానే సభ దద్దరిల్లింది. ప్రతిపక్షాలు తీవ్ర నిరసన తెలిపాయి. ‘‘సవరణ బిల్లులు పెట్టకుండా రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్స్​ను మార్చేయొచ్చా?’’అని ఎస్పీ ఎంపీ రాంగోపాల్​ యాదవ్​ప్రశ్నించారు. అమిత్​ షా బదులిస్తూ.. రాజ్యాంగ ఉత్తర్వులతో ఆర్టికల్​ 370ని రద్దు చేసే అధికారం రాష్ట్రపతికి ఉందనే నిబంధన అదే ఆర్టికల్​లో ఉందని, గతంలో కాంగ్రెస్​ సర్కారు రెండుసార్లు రాష్ట్రపతి నోటిఫికేషన్​ ద్వారా ఆర్టికల్​ 370లోని నిబంధనల్ని సవరించిందని, ప్రస్తుత మోడీ సర్కార్ కూడా అదే మార్గాన్ని అనుసరిస్తున్నదని తెలిపారు. ఆర్టికల్​ 370 ద్వారా హామీలు ఇవ్వడం వల్లే జమ్మూకాశ్మీర్​ ఇండియాలో విలీనమైందని కాంగ్రెస్​ ఎంపీ గులాం నబీ ఆజాద్​ అన్నారు. ప్రజాస్వామ్యానికి ఇది చీకటి రోజన్నారు.

పక్కాగా.. ప్లాన్​గా..

దాదాపుగా ఏ బిల్లునైనా మొదట లోక్​సభలో, అటు తర్వాత రాజ్యసభలో ప్రవేశపెడుతుంటారు. ఇటీవల కీలకమైన ఆర్టీఏ, ట్రిపుల్​ తలాక్​, ఉగ్రవాద నిరోధక బిల్లును కూడా అలానే ప్రవేశపెట్టి అక్కడ పాస్​ అయ్యాక రాజ్యసభలో ఆమోదింపజేశారు. కానీ.. ఆర్టికల్​ 370 రద్దు ప్రతిపాదనతో పాటు జమ్మూకాశ్మీర్​ విభజన బిల్లును మొదట రాజ్యసభలో కేంద్రం ప్రవేశపెట్టింది. జమ్మూకాశ్మీర్​ అంశం సున్నితమైన అంశం కావడంతో దీనిపై మొదటి నుంచి గోప్యత పాటిస్తూ వచ్చింది. గత కొన్నిరోజుల నుంచి జమ్మూకాశ్మీర్​కు కేంద్రం భారీగా బలగాల తరలించింది. 370 ఆర్టికల్​ రద్దు, విభజన నేపథ్యంలో అక్కడ ఉద్రిక్తతలు చోటుచేసుకుంటాయని గుర్తించి ఇలా ముందస్తు చర్యలు చేపట్టింది. సోమవారం కూడా భారీగా బలగాలు జమ్మూకాశ్మీర్​కు తరలాయి. పార్లమెంట్​లో తీర్మానం, బిల్లు ప్రవేశపెట్టడంలోనూ ఇలాంటి పంథానే మోడీ సర్కార్​ అవలంబించింది. ముందుగా లోక్​సభలో  ప్రవేశపెడితే సమస్యలు ఎదురవుతాయని, ప్రతిపక్షాలకు టైం, చాన్స్​ ఇచ్చినట్లవుతుందని భావించింది. తనకు పెద్దగా బలంలేని కీలకమైన  రాజ్యసభలో ఆమోదం లభిస్తే అంతా సెట్​ అవుతుందని అంచనా వేసింది. ప్రతిపక్షాల్లో చీలిక, రీజినల్​ పార్టీల మద్దతు కలిసి వచ్చి రాజ్యసభలో బిల్లు గట్టెక్కింది. ఇక లోక్​సభలో ఎన్డీయేకు పూర్తి స్థాయి
మెజారిటీ ఉండటంతో అక్కడ ఈజీగా పాస్​అవుతుంది.

దేశానికి జమ్మూకాశ్మీర్​ రాష్ట్రం తలలా ఉండేది. ఇప్పుడు ఆ తలను కేంద్రం రెండుగా నరికేసింది. జమ్మూకాశ్మీర్​ విభజనను నేను కలలో కూడా
ఊహించలేదు. దేశ చరిత్రలో ఇది చీకటి  రోజు. బిల్లు పేరిట అమిత్ షా రాజ్యసభలో ఆటం బాంబు ప్రయోగించారు. బిల్లును మా పార్టీ వ్యతిరేకిస్తోంది. గుజరాత్ ను యూటీగా ప్రకటించే దమ్ముందా?
– కాం గ్రెస్ నేత గులాం నబీ ఆజాద్

వాజ్​పేయి లేనిలోటు

పార్లమెంట్, సుప్రీంకోర్టులపై జమ్మూకాశ్మీర్ ప్రజలకున్న నమ్మకాన్ని పోగొట్టే చర్య ఇది. న్యాయంగా, హక్కుగా మాకు దక్కాల్సిన దాన్ని ప్రభుత్వం మోసపూరితంగా లాక్కెళ్లింది. దీంతో కాశ్మీర్​ సమస్య మరింత జఠిలం కానుంది. మోడీ కూడా వాజ్​పేయి బాటలోనే నడుస్తారని మేం నమ్మాం. కానీ మా నమ్మకాన్ని వమ్ము చేశారు. వాజ్​పేయి లేని లోటు మాకు తెలిసొచ్చింది.

– మెహబూబా ముఫ్తీ, పీడీపీ చీఫ్