- ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.వెయ్యి కోట్లు టార్గెట్.. ఇప్పటికే రూ.600 కోట్లు ఆదాయం
- ఓవర్ లోడ్, జీరో దందాకు చెక్
- సాండ్ బజార్లు, సీసీ టీవీ పర్యవేక్షణ, ట్రాకింగ్ సిస్టంతో మారిన పరిస్థితులు
హైదరాబాద్, వెలుగు: ఇసుక అక్రమాలకు అడ్డుకట్ట వేయడంతో పాటు, పారదర్శక విధానాలను అమలు చేయడంతో రాష్ట్రంలో మైనింగ్ ఆదాయం పెరిగింది. గతంలో ఇసుక రీచ్‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌లలో యథేచ్ఛగా సాగిన ‘జీరో దందా’కు (అనధికార విక్రయాలు) ప్రభుత్వం చెక్ పెట్టింది. ఓవర్ లోడింగ్ కు అడ్డుకట్ట వేయడంతో పాటు ఇసుక తవ్వకాల నుంచి వినియోగదారుడికి చేరే వరకు ప్రతి దశలోనూ సాంకేతికతను జోడించింది.
ఫలితంగా ఇసుక అమ్మకాల ద్వారా వచ్చే ఆదాయం గణనీయంగా పెరిగింది. గడిచిన ఆర్థిక సంవత్సరాలతో పోలిస్తే ఈసారి ఆదాయంలో 20 శాతం వృద్ధి నమోదైంది. అధికారులు వెల్లడించిన తాజా గణాంకాలను పరిశీలిస్తే.. 2023–-24 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మొత్తం 158.77 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల ఇసుక విక్రయాల ద్వారా రూ. 654.58 కోట్ల ఆదాయం సమకూరగా.. 2024–-25 నాటికి అది రూ.738.74 కోట్లకు చేరింది. ఇక ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం (2025-–26)లో ఇప్పటి వరకు రూ. 600 కోట్ల ఆదాయం వచ్చింది.
జూన్ 2025లో రికార్డు స్థాయిలో రూ. 102.10 కోట్ల ఆదాయం ఒక్క నెలలోనే వచ్చింది. గత ఏడాదితో పోలిస్తే, ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఇప్పటి వరకు 138.07 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల ఇసుకను విక్రయించారు. డిమాండ్ కు తగ్గట్టుగా సరఫరా చేస్తూనే, అక్రమాలకు తావులేకుండా చూడటం వల్లనే ఈ స్థాయి ఆదాయం సాధ్యమైందని అధికారులు చెబుతున్నారు.
రీచ్ల నుంచి వినియోగదారుడి దాకా 24 గంటలు పర్యవేక్షణ
ఇసుక రీచ్ల వద్ద సీసీ టీవీ కెమెరాలను ఏర్పాటు చేసి 24 గంటలూ కమాండ్ కంట్రోల్ రూమ్ ద్వారా పర్యవేక్షిస్తున్నారు. ఇసుకను తరలించే ప్రతి వాహనానికి జీపీఎస్ (జీపీఎస్ ) ట్రాకింగ్ సిస్టమ్‌‌‌‌‌‌‌‌ను అనుసంధానించడం ద్వారా వాహనం ఎక్కడికి వెళ్తోంది? ఎంత లోడ్ తీసుకెళ్తోంది? అనే విషయాలపై పక్కా నిఘా ఉంచారు. దాదాపు 45 వేలకు పైగా వాహనాలు రిజిస్టర్ అయి ఉండగా.. 16 వేలకు పైగా వాహనాలకు జీపీఎస్ ట్రాకింగ్ వ్యవస్థ అమర్చారు. త్వరలోనే మిగిలిన అన్ని వాహనాలకు ఏర్పాటు చేయనున్నారు.
వేబ్రిడ్జిల వద్ద కచ్చితమైన తూకాలు వేయడం వల్ల గతంలో మాఫియా సాగించిన ఓవర్ లోడింగ్ దందా పూర్తిగా ఆగిపోయింది. దీంతో ప్రతి టన్ను ఇసుకకు ప్రభుత్వానికి రావాల్సిన రాయల్టీ సక్రమంగా అందుతోంది. సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని సమర్థవంతంగా వినియోగించుకోవడం వల్ల క్షేత్రస్థాయిలో అవకతవకలకు ఆస్కారం లేకుండా పోయింది.
గతంలో నదీ తీరాల నుంచి ఇసుకను తరలించే క్రమంలో నకిలీ వే బిల్లులు సృష్టించి ప్రభుత్వ ఆదాయానికి గండి కొట్టేవారు. కానీ, ఇప్పుడు క్యూఆర్ కోడ్ స్కానింగ్, ఆటోమేటెడ్ పర్మిట్ సిస్టమ్ వల్ల ఆ పరిస్థితి లేదు. అక్రమ నిల్వలను ఎప్పటికప్పుడు సీజ్ చేస్తూ ఎన్‌‌‌‌‌‌‌‌ఫోర్స్‌‌‌‌‌‌‌‌మెంట్ విభాగాలు చేస్తున్న దాడులు కూడా సత్ఫలితాలనిస్తున్నాయి.
టార్గెట్ రీచ్ అయ్యేలా
ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం (2025-–26)లో ఇసుక ద్వారా రూ. 1000 కోట్ల ఆదాయాన్ని ఆర్జించాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. రానున్న నాలుగు నెలలు (డిసెంబర్ నుండి మార్చి వరకు) నిర్మాణ రంగానికి అత్యంత కీలకమైన సమయం కావడంతో లక్ష్యాన్ని సునాయాసంగా చేరుకుంటామని అధికారులు ధీమా వ్యక్తం చేస్తున్నారు. గత రెండేండ్లతో పోలిస్తే నెలవారీ సగటు ఆదాయం కూడా గణనీయంగా పెరిగింది. ఉదాహరణకు 2023 మే నెలలో రూ. 54.62 కోట్లు రాగా.. 2025 మే నాటికి అది రూ. 88.17 కోట్లకు పెరిగింది.
అదేవిధంగా గత ఏడాది నవంబర్ నెలలో రూ.51.12 కోట్లు రాగా, ఈ ఏడాది నవంబర్ 25 నాటికే రూ. 63.49 కోట్ల ఆదాయం వచ్చింది. ఈ ఆర్థిక సంవత్సరంలో టార్గెట్ పెట్టుకున్నంత ఆదాయం రీచ్ అయ్యే చాన్స్ ఉందని అధికారులు చెబుతున్నారు.
సాండ్ బజార్లతో ఇసుక ధరల నియంత్రణ
ఇసుక రీచ్ల నిర్వహణలో ప్రభుత్వం తీసుకువచ్చిన ‘సాండ్ బజార్’ కాన్సెప్ట్ తో వినియోగదారులు ఆన్‌‌‌‌‌‌‌‌లైన్‌‌‌‌‌‌‌‌లో బుక్ చేసుకునే వెసులుబాటు కల్పించడంతో దళారుల వ్యవస్థ కు చెక్ పడింది. వినియోగదారులు నేరుగా ప్రభుత్వం నిర్ణయించిన ధరలకు ఇసుకను పొందేలా ఈ విధానాన్ని రూపొందించారు.
హైదరాబాద్ మహానగరాభివృద్ధి సంస్థ (హెచ్‌‌‌‌‌‌‌‌ఎండీఏ) పరిధిలో నిర్మాణ రంగానికి ఊతమిచ్చేలా ప్రభుత్వం నాలుగు ప్రధాన ప్రాంతాల్లో ఈ సాండ్ బజార్లను అందుబాటులోకి తెచ్చింది. రంగారెడ్డి జిల్లాలోని అబ్దుల్లాపూర్‌‌‌‌‌‌‌‌మెట్ (హయత్‌‌‌‌‌‌‌‌నగర్), గండిపేట మండలంలోని వట్టినాగులపల్లి, ఇబ్రహీంపట్నంలోని ఆదిభట్ల, మేడ్చల్ జిల్లాలోని బౌరంపేట ప్రాంతాల్లో భారీ స్టాక్ పాయింట్లను ఏర్పాటు చేశారు.
కేవలం నగరానికే పరిమితం కాకుండా జిల్లాల్లోనూ ప్రజల సౌకర్యార్థం సాండ్ బజార్లను విస్తరిస్తున్నారు. ఇటీవల సంగారెడ్డి, జగిత్యాల, మంచిర్యాల వంటి జిల్లాల్లోనూ ఇవి అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ప్రజలకు మరింత చేరువయ్యేలా ప్రతి జిల్లా కేంద్రంలో ఏర్పాటు చేస్తున్నారు.
