‘నాలుగైదు నెలల్లోనే వ్యాక్సిన్ తెచ్చేస్తాం. కరోనా పనిపడతాం’.. ఓ యూనివర్సిటీ హామీ.
‘అంత తొందరగానా? కష్టం. ఏడాదిన్నర పడతది’ ..కొందరు సైంటిస్టుల స్టేట్మెంట్.
‘జంతువులపై సక్సెస్ అయింది. మేం దాన్ని తయారు చేసేస్తాం. సెప్టెంబర్ నాటికి మార్కెట్లో విడుదల చేస్తాం’ .. ఓ కంపెనీ హామీ.
…ఏదైతేనేం.. అందరి నోట వినిపిస్తున్న మాట వ్యాక్సిన్. ఆ మాటలు ఎలా ఉన్నా కరోనా వైరస్ పనిపట్టేందుకు ప్రపంచంలోని సైంటిస్టులు వ్యాక్సిన్ కోసం రాత్రి, పగలు అన్న తేడా లేకుండా కష్టపడుతున్నరు. కానీ ఏళ్లు గడుస్తున్నా కొన్ని ప్రాణాంతక వైరస్లకు వ్యాక్సిన్లే రాలేదు. అలాగని వాటి మీద ట్రయల్స్ జరగట్లేవా అంటే.. జరుగుతున్నాయి. కానీ ఏ ఒక్కటీ ఎఫెక్ట్ చూపించట్లేదు. మరి, వ్యాక్సిన్ లేని ఆ వైరస్లేంటి? వ్యాక్సిన్లు లేవు సరే.. మరి, వాటి పనిపట్టడానికి ఉన్న వేరే దార్లేంటి?.. ఓ లుక్కేద్దాం.
ఎక్కువ స్ట్రెయిన్లు, మ్యుటేషన్ల వల్లే..
వ్యాక్సిన్లు లేని వైరస్లు చాలానే ఉన్నాయి. ముఖ్యమైంది హెచ్ఐవీ. చికున్గున్యా, డెంగ్యూ, సైటోమెగాలోవైరస్, రెస్పిరేటరీ సిన్సైటియల్ వైరస్, షిస్టోసోమియాసిస్, సార్స్, మెర్స్, అడినోవైరస్, రైనోవైరస్ వంటి వాటికి ఇప్పటిదాకా వ్యాక్సిన్లు కనిపెట్టలేదు. అందులో కొన్నింటికీ వ్యాక్సిన్లు కనిపెట్టినా వాటికి ఇప్పటిదాకా లైసెన్స్ అన్నది లేదు. వైరస్లు రూపు మార్చుకోవడం, కొన్ని వైరస్లలో స్ట్రెయిన్లు ఎక్కువగా ఉండడం వంటి కారణాలతో వ్యాక్సిన్ అభివృద్ధి, తయారీ అన్నది కష్టంగా మారుతోంది. కొన్నింటికీ కనిపెట్టినా ఇంకా ప్రయోగాల దశలోనే ఉన్నాయి.
హెచ్ఐవీ
అత్యంత ప్రమాదకరమైన వైరస్ హెచ్ఐవీ (హ్యూమన్ ఇమ్యునోవైరస్). ఇమ్యూనిటీపై దెబ్బ కొట్టే ఈ వైరస్కు ఇప్పటిదాకా వ్యాక్సిన్ను కనిపెట్టలేదు. అది ఎప్పటికప్పుడు తన రూపాన్ని మార్చుకోవడమే కారణం. ఇప్పటిదాకా కొన్ని వ్యాక్సిన్ క్యాండిడేట్లను ట్రై చేసినా అవి ప్రభావం చూపించలేకపోయాయి. అయితే ఎయిడ్స్ ప్రభావాన్ని తగ్గించే మందులు మాత్రం మార్కెట్లో ఉన్నాయి. 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఆఫ్రికా కోతుల్లో పుట్టిందని సైంటిస్టులు చెబుతుంటారు. తొలిసారి మనిషికి సోకింది మాత్రం 1959లోనే. కాంగోకు చెందిన ఓ వ్యక్తి దానికి ఇన్ఫెక్ట్ అయ్యాడు. అయితే క్లినికల్గా తొలిసారి 1981లో అమెరికాలో గుర్తించారు. అప్పటి నుంచి ఎన్నెన్నో వ్యాక్సిన్లపై ట్రయల్స్ జరుగుతున్నా వాటి ఎఫెక్ట్ అంతంతే. సీడీ4 టీ సెల్స్, డెండ్రైటిక్ సెల్స్ ఆధారంగా వ్యాక్సిన్ల తయారీపై సైంటిస్టులు దృష్టి పెట్టారు. 3.2 కోట్ల మందికిపైగా దాని బారిన పడి చనిపోయినట్టు అంచనా.
చికున్ గున్యా
కీళ్ల నొప్పులు తీవ్రంగా వేధించే చికున్గున్యాకు వ్యాక్సిన్ లేదు. దీనికి వ్యాక్సిన్ల కోసం ఎప్పటి నుచో సైంటిస్టులు ప్రయత్నిస్తున్నారు. ఎన్నెన్నో క్యాండిడేట్లను తయారు చేశారుగానీ ఏవీ ఎఫెక్ట్గా పనిచేయలేదు. తొలిసారి 1960లో దాని ప్రభావం మొదలయ్యాక వ్యాక్సిన్పై సైంటిస్టులు దృష్టి పెట్టారు. వ్యాక్సిన్ ఇంకా అభివృద్ధి దశలోనే ఉంది. ఇప్పుడిప్పుడే రెండు వ్యాక్సిన్ క్యాండిడేట్లు ట్రయల్స్ దశకు వచ్చాయి. ఈ2 ప్రొటీన్ బేస్డ్ వ్యాక్సిన్, ఇనాక్టివ్ వ్యాక్సిన్. ఏటా దీని వల్ల ఎఫెక్ట్ అయ్యే వారి సంఖ్య తక్కువే.
సైటో మెగాలో వైరస్ (సీఎంవీ)
ఇదీ ఇమ్యూన్ సిస్టమ్పై దాడి చేసే వైరస్సే. ఒక్కసారి బాడీలోకి ఎంటరైతే జీవితాంతం పోదు. ఆ వైరస్ ఉందన్న విషయం కూడా చాలా మందికి తెలియదు. ఆరోగ్యవంతులపై ఎఫెక్ట్ ఉండదు. కానీ, వేరే జబ్బులున్నోళ్లు, గర్భిణులకు మాత్రం డేంజరే. దీని వల్ల కండరాల నొప్పులు, నరాల వీక్నెస్, కంటిచూపు పోవడం, వినికిడి లోపం వంటి సమస్యలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. కొందరిలో గుండెకూ ముప్పు తెస్తుంది. ఇప్పటిదాకా వ్యాక్సిన్ లేదు. కొన్నింటిపై ట్రయల్స్ నడుస్తున్నాయి. జీబీ సబ్యూనట్ సీఎంవీ వ్యాక్సిన్, సీఎంవీ డీఆక్సీరైబోన్యూక్లియిక్యాసిడ్ డీఎన్ఏ వ్యాక్సిన్ ఏఎస్పీ0113, వీబీఐ, సీఎంబీ ఎంవీఏ వంటి వ్యాక్సిన్ క్యాండిడేట్లు ట్రయల్స్ దశలో ఉన్నాయి.
వ్యాక్సిన్ అంటే..
బయటి నుంచి ఏదైనా బ్యాక్టీరియాగానీ, వైరస్గానీ ఒంట్లోకి ఎంటరైనప్పుడు వాటిపై దాడి చేసేందుకు రక్తంలో యాంటీ బాడీలు తయారవుతాయి. తెల్లరక్తకణాల్లోని బీ సెల్స్ వాటిని పుట్టిస్తాయి. కొన్ని మైక్రోబ్స్ (సూక్ష్మజీవులు)కు సహజంగానే మన ఒంట్లో యాంటీ బాడీలు తయారవుతాయి. కొన్నింటికి తయారు కావు. శరీరంలోకి ఎంటరైన ఆ శత్రువులను మన ఇమ్యూన్ సిస్టమ్ గుర్తించలేకపోవడమే కారణం. అలాంటి సందర్భంలో ఇమ్యూన్సిస్టమ్ను యాక్టివేట్ చేసేవే ఈ వ్యాక్సిన్లు. బలహీన లేదా చచ్చిన మైక్రోబ్కు రూపమే ఈ మందు. మన ఒంట్లోకి ఎక్కించినప్పుడు ఇమ్యూన్ సిస్టమ్ యాక్టివేట్ అయి యాంటీ బాడీలు పుడతాయి.
డెంగ్యూ
ప్రాణాంతక వైరస్లలో డెంగ్యూ ఒకటి. దోమ కుట్టడం వల్ల ఒంట్లోకి వచ్చే ఈ వైరస్తో ప్లేట్లెట్లు పడిపోతాయి. ప్లేట్లెట్లు ఎక్కించకపోతే అది ప్రాణాంతకమవుతుంది. దీనికి వ్యాక్సిన్ ఉన్నా, అందరికీ దాన్ని ఇవ్వరు. సీవైడీటీడీవీ అనే వ్యాక్సిన్ క్యాండిడేట్ను డెంగ్వ్యాక్సియా పేరిట ఓ కంపెనీ అమ్ముతోంది. అయితే ఒక్కసారి కూడా డెంగ్యూ సోకని వాళ్లకు ఈ వ్యాక్సిన్ను ఇవ్వరు. ఒకవేళ ఇస్తే ప్రాణాలు పోయే ముప్పు ఉంటుంది. 19 దేశాల్లోనే ఆ వ్యాక్సిన్ అందుబాటులో ఉంది. కొన్ని వ్యాక్సిన్లు ట్రయల్స్ దశలో ఉన్నాయి.
రైనో వైరస్
మామూలు జలుబుకు కారణమవుతుంది ఈ రైనోవైరస్. వీటిలో 160 రకాల వైరస్లున్నట్టు అంచనా. చలికాలం, వర్షాకాలంలో ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఒకరి నుంచి మరొకరికి ఈజీగా వ్యాపిస్తుంది. ఇప్పటిదాకా వ్యాక్సిన్ లేదు. మనిషికి దాదాపు 99 రకాల రైనోవైరస్లతో ఇన్ఫెక్షన్ వస్తుంటుందని సైంటిస్టులు చెబుతున్నారు. ఆ స్ట్రెయిన్లన్నింటికీ వ్యాక్సిన్ అంటే అయ్యే పని కాదంటున్నారు. ఇటీవల వీపీ4 అనే ప్రొటీన్ బేస్డ్ వ్యాక్సిన్ క్యాండిడేట్ను గుర్తించారు. ఎలుకలపై చేసిన స్టడీ మంచి ఫలితాలనిచ్చింది. మనుషులపై ట్రయల్స్ చేయాల్సి ఉంది.
రెస్పిరేటరీ సిన్షియల్ వైరస్ (ఆర్ఎస్వీ)
శ్వాస వ్యవస్థపై ప్రభావం చూపించే ఈ వైరస్కూ వ్యాక్సిన్లు ఇంకా ప్రయోగ దశలోనే ఉన్నాయి. జలుబు వంటి లక్షణాలతో ఇది ఎఫెక్ట్ చూపిస్తుంది. మామూలుగా అంత డేంజర్ కాకున్నా, చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులకు ప్రాణాంతకంగా మారే ముప్పు ఉంటుంది. డీఎస్సీఏవీ1 అనే క్యాండిడేట్పై అమెరికాలో ట్రయల్స్ నడుస్తున్నాయి. ఏటా దీని వల్ల ప్రపంచ వ్యాప్తంగా లక్షా 20 వేల మంది దాకా చనిపోతున్నారు.
సార్స్
సివియర్ అక్యూట్ రెస్పిరేటరీ సిండ్రోమ్ (సార్స్) 2003లో చైనాలో పుట్టింది. శ్వాస వ్యవస్థను ఎఫెక్ట్ చేస్తుంది. న్యుమోనియాకు కారణమవుతుంది. ఇంకా వ్యాక్సిన్ కనిపెట్టలేదు. 26 దేశాల్లో దాని ప్రభావం చూపింది. ప్రస్తుతానికి మాస్కులు, ఫిజికల్ డిస్టెన్సే దీనికి మందు.
మెర్స్
మిడిల్ ఈస్ట్ రెస్పిరేటరీ సిండ్రోమ్(మెర్స్) 2012లో ఒంటెల నుంచి సౌదీ అరేబియాలో పుట్టింది. 2015లో సౌత్కొరియాకూ పాకింది. ఇదీ సార్స్ ఫ్యామిలీకి చెందిన వైరస్సే. దీనికీ ఎలాంటి ట్రీట్మెంట్ లేదు. సార్స్ లాగానే మాస్కులు, ఫిజికల్ డిస్టెన్సే మందు.