భారతదేశం తన 77వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవాన్ని ఆగస్టు 15న జరుపుకునేందుకు సన్నాహాలు శరవేగంగా జరుగుతున్నాయి. ఈ సమయంలో చారిత్రక క్షణాలను మళ్లీ గుర్తుకు తెచ్చుకోవడం, భారతదేశాన్ని నిర్వచించే ముఖ్యమైన లక్షణాల గురించి తెలుసుకోవడం చాలా అవసరం. భారతదేశం జాతీయ జెండాను త్రివర్ణ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది స్వాతంత్ర్య దేశంగా దేశం యొక్క స్థితిని సూచిస్తుంది. ప్రతి భారతీయుడికి గర్వకారణమైన త్రివర్ణ పతాకం దేశ సమగ్రతకు నిలువెత్తు నిదర్శనం. భారత జాతీయ పతాకంపై మధ్య భాగంలో తెల్లటి రంగుపై ఉండే నేవీ బ్లూ రంగులోని అశోక్ చక్రం వాస్తవానికి ధర్మచక్రానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. ఇందులో 24 గీతలు కలిగిన చక్రంలా కనిపిస్తుంది.
అశోక చక్రం గురించి ఆసక్తికరమైన విషయాలు :
- జెండా త్రివర్ణం మధ్యలో ఉన్న భాగం అశోక చక్రాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది ఇరవై నాలుగు ఆకులను (స్పోక్స్) కలిగి ఉంటుంది. దీన్ని జూలై 22, 1947న అధికారికంగా ఆమోదించారు.
- అశోక చక్రం ధర్మచక్రానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. విధి చక్రం అనేది అశోక చక్రానికి మరొక పేరు.
- 'స్పిన్నింగ్ వీల్' అని కూడా అశోక చక్రను పిలుస్తారు. ఇది అశోకుని అనేక శాసనాలలో కనిపిస్తుంది. వీటిలో ముఖ్యమైనది అశోకుని సింహ రాజధాని.
- ప్రతి అశోక చక్రం.. మాట్లాడే విభిన్న జీవిత తత్వశాస్త్రాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ చక్రాన్ని "వీల్ ఆఫ్ టైమ్" అని కూడా పిలుస్తారు. ఎందుకంటే దానిలోని ఆకులు రోజులోని 24 గంటలను సూచిస్తాయి.
- అశోక చక్రాన్ని బౌద్ధమతం, హిందూమతం, జైనమతం మూలాంశాలను ఉపయోగించి రూపొందించారు. ఈ మూలాంశాన్ని 'ధర్మ చక్రం' అని పిలుస్తారు.
- భారత జెండా రూపకర్తలు అశోకచక్ర ఆకులకు భిన్నమైన వివరణ ఇచ్చారు. ప్రతి ఆకు భారతదేశం అభివృద్ధిని కొనసాగించడాన్ని సూచిస్తుంది.
- అశోక చక్రంలోని స్పోక్స్,, ధైర్యం, నిస్వార్థత, ఓర్పు, ధర్మం, ప్రేమ, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం, నైతికత, సంక్షేమం, పరిశ్రమ, శ్రేయస్సు, విశ్వాసంతో సహా అనేక విలువలకు నిదర్శనంగా నిలుస్తాయి.
- 24 ఆకులు బుద్ధుడు బోధించిన పన్నెండు కారణ సంబంధాలను సూచిస్తాయి. 'పాటిచ్చసముప్పద' (ఆధారిత మూలం, షరతులతో కూడిన ఆవిర్భావం) ముందుకు, తరువాత రివర్స్ క్రమంలో ఉంటాయి. మొదటి 12 ఆకులు బాధలోని 12 దశలను సూచిస్తాయి. తదుపరి 12 ఆకులు ఎటువంటి ప్రభావం చూపవు.
- అశోకుని వారసత్వాన్ని పునరుద్ధరించడంలో డాక్టర్ బిఆర్ అంబేద్కర్ కీలక పాత్ర పోషించారు. బౌద్ధ రాజును స్మారకంగా ఉంచడానికి ప్రయత్నించిన మార్గాలలో జెండాపై అశోకన్ వీల్‌ను ఉపయోగించడం ఒకటి.
