బిల్ కెరోల్, ఇండియానా యూనివర్సిటీ ప్రొఫెసర్, బ్లూమింగ్టన్
కార్బన్ డయాక్సైడ్ పేరుకుని లంగ్స్‌ కుంచించుకుపోతయి
గుండె వేగం పెరుగతది.. చెవులు వినపడవు
కంటి చూపు మందగిస్తది.. మెదడుపై ప్రభావం
వర్కవుట్ల టైంలో మాస్క్ వాడొద్దంటున్న నిపుణులు

వెలుగు సెంట్రల్డెస్క్: మాస్క్.. రెండు నెలల క్రితం వరకు దానికి అంత ఇంపార్టెన్స్ లేదు. కానీ, ఇప్పుడు అదే మనకు కొండంత రక్ష. ప్రతి ఒక్కరూ మాస్క్ లేనిదే బయటకు వెళ్లట్లేదు. అంతలా మార్చేసింది కరోనా. మాస్క్ అంటే ఏంటో తెలియని వాళ్లకూ దానిని దగ్గర చేసింది. పల్లెపల్లెకు.. గడపగడపకు అది చేరిపోయింది. ఇంటి నుంచి బయటకు వెళ్లేటప్పుడు ఫోన్ పెట్టుకున్నమా.. బండి తాళం తీసుకున్నమా.. పర్సు ఉందా.. అని మాత్రమే చెక్ చేసుకుంటం. ఇప్పుడు, ‘మాస్క్ తగిలించుకున్నమా’ అన్నదీ చూసుకుంటున్నం. అంతలా మన జీవితాలకు బలంగా అల్లుకుపోయింది. ఇప్పుడున్న టైంలో అది మంచిదే. కానీ, అన్ని వేళల్లో మాస్క్ పెట్టుకోవడమూ అంత మంచిది కాదన్నది నిపుణుల మాట.

కార్బన్ డయాక్సైడ్ పేరుకుంటది

బాగా జనం ఉన్న ప్లేస్లకు వెళ్లినప్పుడు ఓకేగానీ, పొద్దున ఎక్సర్సైజులు చేసేటప్పుడు, జాగింగ్, వాకింగ్కు వెళ్లేటప్పుడూ చాలా మంది మాస్కులు పెట్టుకుంటున్నారు. అది చాలా డేంజర్ అని నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఎక్సర్సైజులు చేసేటప్పుడు శ్వాస ఇంకెక్కువ తీసుకుంటాం. ఆక్సిజన్ అవసరం మరింత ఎక్కువవుతుంది. ఆ టైంలో నోటికి మాస్కు అడ్డుగా ఉంటే లంగ్స్కు సరిపడా గాలి అందదు. ఊపిరాడదు. ఫలితంగా బయటకు వెళ్లిపోవాల్సిన కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఊపిరితిత్తుల్లో పేరుకుపోతుంది. రక్తం, మెదడులో ఆక్సిజన్ స్థాయిలు తగ్గిపోతాయి. దాన్నే ‘హైపర్కాప్నియా’ అని పిలుస్తారు. సింపుల్గా చెప్పాలంటే చెడుగాలి పీల్చడం. దాని వల్ల ఊపిరితిత్తులపై భారం పడి కుచించుకుపోతాయి. అన్ని అవయవాలకు ఆక్సిజన్ సరఫరా అందదు. కళ్లుతిరిగి కుప్పుకూలిపోతారు. ఒక్కోసారి కోమాలోకి కూడా జారుకునే ముప్పు ఉంటుంది. గుండె కొట్టుకునే వేగంలోనూ మార్పులు వస్తాయి. కార్బన్ డయాక్సైడ్ మోతాదు ఎక్కువైనా.. తక్కువైనా ప్రమాదమేనని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. రక్తం పీహెచ్ను కార్బన్డయాక్సైడ్ కంట్రోల్ చేస్తుందని, అది ఎక్కువైతే రక్తంలోయాసిడ్ గుణాన్ని, తక్కువైతే క్షార గుణాన్ని ఇస్తుందని అంటున్నారు. చనిపోయే ముప్పూ ఎక్కువే ఉంటుందని హెచ్చరిస్తున్నారు. ఎన్95 మాస్కుల విషయంలో ఈ హైపర్కాప్నియా ముప్పు ఎక్కువని, మామూలు క్లాత్ మాస్కులతో అంత డేంజర్ ఉండదని చెబుతున్నారు.

కొన్ని సంఘటనలు..

మాస్క్ పెట్టుకుని ఎక్సర్సైజు చేయడం వల్ల కొంతమంది అనారోగ్యానికి గురైన సంఘటనలూ ఉన్నాయి. ఓ రెండు వారాల కిందట చైనాకు చెందిన ఝాంగ్ పింగ్ అనే 26 ఏళ్ల యువకుడు మాస్క్ పెట్టుకుని దాదాపు రెండు గంటలపాటు 4 కిలోమీటర్లు జాగింగ్ చేశాడు. ఉన్నట్టుండి కిందపడిపోయాడు. తోటి జాగర్స్ వెంటనే ఆస్పత్రిలో చేర్పించడంతో డాక్టర్లు టెస్ట్ చేసి.. ఊపిరితిత్తులు 90 శాతం కుంచించుకుపోయాయని, పంక్చర్ అయ్యాయని గుర్తించారు. గుండె కూడా కొద్దిగా డ్యామేజ్ అయినట్టు తేల్చారు. ఆక్సిజన్ సరైన మోతాదులో అందకపోవడం, కార్బన్ డయాక్సైడ్ పేరుకుపోవడం వల్లే అలా జరిగిందని నిర్ధారించారు. మరో ఘటనలో అదే చైనాలో హెనాన్స్ ప్రావిన్స్కు చెందిన ఇద్దరు 14 ఏళ్ల పిల్లలు చనిపోయారు. మాస్క్లు పెట్టుకుని జిమ్లో వర్కవుట్స్ చేయడం వల్ల ఆక్సిజన్ అందక చనిపోయారు. అమెరికాలోనూ అలాంటిదే ఇంకో ఘటన జరిగింది. న్యూజెర్సీలోని లింకన్ పార్క్ వద్ద మాస్క్ పెట్టుకుని కారులో వెళ్తున్న ఓ వ్యక్తి సడన్గా ఓ స్తంభానికి ఢీకొట్టాడు. పోలీసుల విచారణలో మాస్కు పెట్టుకోవడం వల్లే అలా జరిగిందని చెప్పాడు. ఎన్95 మాస్క్ పెట్టుకుని కార్ను డ్రైవ్ చేస్తున్నానని, ఆక్సిజన్ అందక మైకం కమ్మేసిందని, దీంతో కారు అదుపు తప్పి పోల్ను ఢీకొట్టిందని అన్నాడు. ఇవే కాదు.. ఇలాంటి ఘటనలే చాలా చోట్ల జరిగాయి.

మామూలుగా వాతావరణంలో 0.04 % కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఉంటుంది. అది 10 శాతానికి చేరితేనే ప్రమాదం. అలాగని తక్కువున్నా ప్రమాదమే. రక్తంలోని పీహెచ్ స్థాయిలను కార్బన్ డయాక్సైడ్ నియంత్రిస్తుంది. దాన్ని బ్యాలెన్స్డ్గా ఉంచుకోవాలి. లేదంటే ఊపిరితిత్తులకు ముప్పు తప్పదు. చనిపోయే ప్రమాదమూ ఉంటుంది.

ఇంట్లో ఉన్నా.. డ్రైవింగ్‌ చేసినా వాడొద్దు

డాక్టర్లు, హెల్త్ నిపుణులు మాస్క్ పెట్టుకోవాలని సూచిస్తున్నా.. అన్ని సందర్భాల్లోనూ అవసరం లేదని చెబుతున్నారు. ముఖ్యంగా ఎక్సర్సైజులు చేసేటప్పుడు వాడొద్దంటున్నారు. కార్లలో ప్రయాణించేటప్పుడు, ఇంట్లో ఉన్నప్పుడు మాస్క్ అవసరం లేదని చెబుతున్నారు. ఒంటరిగా ఉన్నప్పుడు మాస్కుకు దూరంగా ఉండడమే మంచిదంటున్నారు. ఎక్కువ మంది ఉండే ప్రదేశాల్లోనే మాస్క్ పెట్టుకోవాలంటున్నారు.

హైపర్కాప్నియా లక్షణాలివీ…

కంటి చూపు మందగిస్తుంది
చెవులు వినపడవు
మెదడుపై ప్రభావం: నీరసం, మత్తు, కళ్లు తిరగడం, తల తిరగడం, కన్ఫ్యూజన్, తలనొప్పి, స్పృహ తప్పడం.
చెమట ఎక్కువ వస్తుంది
ఊపిరి ఆడదు
గుండె ఎక్కువ కొట్టుకుంటది
బీపీ పెరుగుతది
కండరాలు పీకేసినట్టు అవుతాయి