వెలుగు బిజినెస్ డెస్క్ : కండిషన్ బాగున్న సెకండ్ హ్యాండ్ మొబైల్ ఫోన్లకు మార్కెట్లో గిరాకీ పెరుగుతోంది. కానీ, సెకండ్ హ్యాండ్ మొబైల్ ఫోన్లు కొనే ముందు ఐఎంఈఐ నెంబర్ను తప్పనిసరిగా చెక్ చేసుకోవాలి. ఐఎంఈఐ నెంబర్ కనుక్కోవడానికి సెంట్రల్ ఎక్విప్మెంట్ ఐడెంటిటీ రిజిస్టర్ (సీఈఐఆర్) పేరిట ఒక వెబ్సైట్ను డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ టెలికం అందుబాటులోకి తెచ్చింది.
సెకండ్ హ్యాండ్ ఫోన్ కొనాలంటే ఎదుర్కొనే ప్రధాన ఇబ్బంది దాని ఆథెంటిసిటీ తెలియకపోవడమే. అంటే, ఆ ఫోన్ దొంగిలించినది కావచ్చు లేదా ఏదైనా అక్రమ కార్యకలాపాలకు కూడా వాడి ఉండొచ్చు. అంతేకాదు, కొనుక్కునే వారి పర్సనల్, ఫైనాన్షియల్ డిటెయిల్స్ దొంగిలించడానికి ఉద్దేశపూర్వకంగా ఏదైనా మాల్వేర్తో సెకండ్ హ్యాండ్ ఫోన్ను అమ్మే అవకాశమూ ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలో సెకండ్ హ్యాండ్ కొనే ముందు తీసుకోవల్సిన జాగ్రత్తలు తెలుసుకుంటే మేలు. మనం కొనాలనుకుంటున్న ఫోన్ దొంగిలించినదా కాదా అనే వివరాలు తెలుసుకోవాలంటే ఆ ఫోన్ ఐఎంఈఐని ప్రభుత్వ డేటా బేస్లో చెక్ చేసుకోవాలి. ఇండియాలో అమ్మే ప్రతీ మొబైల్ ఫోన్బాక్స్ మీద తప్పనిసరిగా ఐఎంఈఐ నెంబర్ ప్రింట్ చేస్తారు. ఒక మొబైల్ ఫోన్ ఐఎంఈఐ నెంబర్ తెలుసుకోవడానికి మరో మార్గం కూడా ఉంది. అదే మొబైల్ నుంచి *#06# డయల్ చేయడం ద్వారా ఐఎంఈఐ వివరాలు తెలుస్తాయి. ఫోన్ సెట్టింగ్స్లోనూ ఈ ఐఎంఈఐ నెంబర్ తెలుసుకునే వీలుంటుంది. అయితే, డ్యూయెల్ సిమ్ మొబైల్ ఫోన్లకు రెండు వేరు వేరు ఐఎంఈఐ నెంబర్లు ఉంటాయి.
సెకండ్ హ్యాండ్ మొబైల్ ఫోన్లు కొనాలనుకునే వారు ఐఎంఈఐ నెంబర్ను తప్పనిసరిగా చెక్ చేసుకోవాలని , సీఈఐఆర్ వెబ్సైట్ ద్వారా ఈ పని ఈజీగానే చేయొచ్చని ఢిల్లీ పోలీస్సైబర్ క్రైమ్ యూనిట్ డీసీపీ ప్రశాంత్ గౌతమ్ సూచిస్తున్నారు. సీఈఐఆర్ వెబ్సైట్ డబ్ల్యూడబ్ల్యూడబ్ల్యూ.సీఈఐఆర్.గవ్.ఇన్ పేరుతో ఉంటుంది. డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ టెలికమ్యూనికేషన్స్ స్వయంగా ఈ వెబ్సైట్ను నిర్వహిస్తోంది. భవిష్యత్లో స్కామ్ల బారినపడకుండా కాపాడుకోవడానికి ఐఎంఈఐ నెంబర్ చెక్ చేసుకున్న తర్వాతే, సెకండ్ హ్యాండ్ మొబైల్ కొనుక్కోవడం మంచింది. ఆ ఫోన్ దొంగిలించిఋనదో కాదో తెలియడంతోపాటు, ఎలాంటి అక్రమ కార్యకలాపాలకు ఆ ఫోన్ వాడలేదనేది ఐఎంఈఐ నెంబర్వల్ల తెలుసుకోవడం సాధ్యపడుతుందని సైబర్ సెక్యూరిటీ కంపెనీ సేఫ్ సెక్యూరిటీ కో–ఫౌండర్ రాహుల్ త్యాగి చెప్పారు. భీమ్ యూపీఐ యాప్ సైబర్ సెక్యూరిటీ కాంట్రాక్టర్లలో ఈ కంపెనీ కూడా ఒకటి.
ఎస్ఎంఎస్తో .....
ఏదైనా మొబైల్ ఫోన్ నుంచి 14422 నెంబర్కి కేవైఎం అని టైప్ చేసి ఎస్ఎంఎస్ చేస్తే, సీఈఐఆర్ నుంచి ఆ మొబైల్ బ్రాండ్ నేమ్, మోడల్ నేమ్, మాన్యుఫాక్చరర్, డివైస్ టైప్, ఐఎంఈఐ స్టేటస్ (వాలిడ్, ఇన్వాలిడ్, బ్లాక్డ్) వంటి వివరాలన్నీ తెలుస్తాయి.
యాప్ పేరు కేవైఎం....
ఐఎంఈఐ వివరాలు తెలుసుకోవడానికి కేవైఎం పేరుతో ఒక యాప్ కూడా అందుబాటులో ఉంది. ఐఓఎస్, ఆండ్రాయిడ్ వెర్షన్లలో ఇది దొరుకుతోంది.
సైబర్ సెక్యూరిటీ రిస్క్...
సెకండ్ హ్యాండ్ మొబైల్ ఫోన్ కొంటే ఆ మొబైల్ఫోన్ సాఫ్ట్వేర్ అప్డేట్ చేసుకోవడంతో పాటు, మంచి సెక్యూరిటీ యాప్ ఇన్స్టాల్ చేసుకోవాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఎందుకంటే, అమ్మే వ్యక్తి ఏదైనా మాల్వేర్ను ఆ ఫోన్లో ఉంచి, అమ్ముతూ ఉండి ఉండొచ్చు. ఫ్యాక్టరీ రీసెట్ చేసిన తర్వాత కూడా కొన్ని మాల్వేర్లు పోవని నిపుణులు పేర్కొన్నారు.
