- అధిక ప్రమాదంలో 61% భారత భూభాగం..
- సీస్మిక్ మ్యాప్ను రిలీజ్ చేసిన కేంద్రం
- కొత్తగా 6వ జోన్ ఏర్పాటు..
- దీని పరిధిలోకి మొత్తం హిమాలయ శ్రేణి
- ఇక్కడ 8.5 తీవ్రతతో భూకంపాలు వచ్చే చాన్స్
- సేఫ్ జోన్లో తెలంగాణ, కర్నాటక, చత్తీస్గఢ్
- 2, 3 జోన్లలో ఏపీ.. 4వ జోన్లో ఢిల్లీ
న్యూఢిల్లీ: దేశంలో 75 శాతం మంది భూకంప ముప్పులో ఉన్నట్లు తేలింది. 59 నుంచి 61 శాతం భూభాగం మధ్యస్థ నుంచి అధిక ప్రమాదకర జోన్ పరిధిలో ఉన్నట్లు వెల్లడైంది. పలు సవరణలతో కొత్తగా సీస్మిక్ జోనేషన్ మ్యాప్ను కేంద్ర ప్రభుత్వం విడుదల చేసింది. దీన్ని బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ (బీఐఎస్) రూపొందించింది. భూకంపానికి సంబంధించి ఇప్పటివరకు మనదేశంలో మొత్తం ఐదు జోన్లు ఉండగా.. ఇప్పుడు 6వ జోన్ను యాడ్ చేశారు. భూకంపం తీవ్రత అత్యధికంగా ఉన్న ప్రాంతాలను ఈ 6వ జోన్లో చేర్చారు. ఇందులో మొత్తం హిమాలయ శ్రేణి ఉంది. గతంలో హిమాలయ ప్రాంతం జోన్ 4, 5గా విడిపోయి ఉండేది. కానీ, ప్రస్తుతం హిమాలయ శ్రేణి డేంజర్‌‌లో ఉన్నట్లు తాజా మ్యాప్తో తెలుస్తున్నది. తెలంగాణ.. ముఖ్యంగా హైదరాబాద్ సేఫ్ జోన్ (2వ జోన్)లో ఉన్నట్లు కేంద్రం పేర్కొంది. బెంగళూరు, రాయ్పూర్, పనాజీ వంటి ప్రాంతాలు కూడా ఈ సేఫ్ జోన్ పరిధిలోనే ఉన్నాయి. దేశ రాజధాని ఢిల్లీ 4వ జోన్లో ఉంది.
హిమాలయాల కింద టైంబాంబ్
హిమాలయాలు దేశంలోనే అత్యంత భూకంపాల ముప్పు జోన్లో ఉన్నాయి. ఎందుకంటే భూమిపై అత్యంత చురుకైన టెక్టోనిక్ ప్లేట్లు అక్కడే కలుసుకుంటున్నాయి. భారతీయ ప్లేట్.. యురేషియా ప్లేట్‌‌లోకి ఏడాదికి 5 సెంటీమీటర్ల వేగంతో చొచ్చుకుపోతున్నది. ఈ ఘర్షణ భూమి క్రస్ట్ లోపల అపారమైన ఒత్తిడిని సృష్టిస్తున్నది. ఆ ఒత్తిడి అకస్మాత్తుగా విడుదల అయినప్పుడు, అది శక్తిమంతమైన భూకంపాలకు దారితీస్తుంది. ఈ బలమైన కదలికలే హిమాలయాలను సృష్టించి, వాటిని ఇంకా పైకి నెడుతున్నాయి. ఈ ప్రాంతం భౌగోళికంగా కూడా చాలా కొత్తది. అంటే అక్కడి శిలలు ఇంకా సర్దుబాటు అవుతున్నాయి. దీనివల్ల పర్వతాలు మరింత అస్థిరంగా మారుతుంటాయి. మెయిన్ ఫ్రంటల్ థ్రస్ట్, బౌండరీ థ్రస్ట్, సెంట్రల్ థ్రస్ట్ లాంటి అనేక ప్రధాన ఫాల్ట్ వ్యవస్థలు ఈ పర్వత శ్రేణి కింద ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రతి ఒక్కటి పెద్ద భూకంపాలను సృష్టించే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్నది. పాత మ్యాప్‌‌లు ముఖ్యంగా మధ్య హిమాలయాల్లో ప్రమాదాలను తక్కువగా అంచనా వేశాయి. ఎందుకంటే ఆ ప్రాంతంలోని అనేక ఫాల్ట్ లైన్ల వద్ద దాదాపు 200 ఏండ్లుగా భారీ భూకంపం సంభవించలేదు. దీన్ని ‘సీస్మిక్ గ్యాప్’ అని పిలుస్తారు.ఈ దీర్ఘకాలిక గ్యాప్కారణంగానే అక్కడ భారీ భూకంపం వచ్చే అవకాశాలు ఎక్కువని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇక్కడ ఎప్పుడైనా 8.5కుపైగా తీవ్రతతో భూకంపం రావచ్చని చెప్తున్నారు. హిమాలయాల కింద టిక్ టిక్ మంటూ ఏ క్షణాన్నైనా పేలే టైంబాంబ్లా భూకంపాలు విధ్వంసం సృష్టించొచ్చని వార్నింగ్ ఇస్తున్నారు.
సేఫ్‌‌జోన్‌‌లో తెలంగాణ
తాజా మ్యాప్‌‌లో హిమాలయన్ ఫ్రంటల్ థ్రస్ట్ వెంట దక్షిణ దిశగా విస్తరించే భూకంప అవకాశాలను పరిగణనలోకి తీసుకున్నారు. దీనివల్ల మోహంద్ సమీపంలోని డెహ్రాడూన్ లాంటి ప్రాంతాలకూ భూకంప ప్రమాదం పెరిగినట్లు గుర్తించారు. మొదటిసారిగా మొత్తం హిమాలయ శ్రేణి (జమ్మూకాశ్మీర్ నుంచి అరుణాచల్ ప్రదేశ్ వరకు) కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన అత్యధిక ప్రమాద జోన్ (6వ జోన్) లోకి చేరింది. డెహ్రాడూన్, హరిద్వార్, రిషికేష్, నైనిటాల్, శ్రీనగర్, షిల్లాంగ్, ఐజ్వాల్, కోహిమా లాంటి నగరాలన్నీ ఇక అత్యంత ప్రమాదకర జోన్‌‌లోనే కొనసాగుతాయి. ఈశాన్య రాష్ట్రాలు, జమ్మూకాశ్మీర్, హిమాచల్ ప్రదేశ్, ఉత్తరాఖండ్, బిహార్, యూపీ, హిమాలయ పర్వతశ్రేణి కిందున్న అన్ని ప్రాంతాలు హై రిస్క్‌‌లో ఉంటాయి. ఇక తెలంగాణ జోన్ 2లో అతి తక్కువ రిస్క్‌‌లో ఉన్నది. భూకంప ముప్పు తక్కువగా ఉన్న దేశంలోనే అతికొద్ది రాష్ట్రాల్లో తెలంగాణ ఒకటి. తెలంగాణతోపాటు చత్తీస్గఢ్, కర్నాటక, గోవా ఈ జోన్లో ఉన్నాయి. ఏపీని జోన్ 3లో చేర్చారు.
కొత్త మ్యాప్తో హై అలర్ట్
కొత్త సీస్మిక్ జోనేషన్ మ్యాప్తో దేశంలో ఇకపై పరిపాలనాపరమైన సరిహద్దులు కాకుండా భౌగోళిక, శాస్త్రీయ వాస్తవాల ఆధారంగా ప్రమాదాన్ని అంచనా వేయనున్నారు. అతి ప్రమాదకర ప్రాంతాల్లో బిల్డింగ్‌‌లు, బ్రిడ్జిలు, ఇన్‌‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌‌‌‌లో మరింత కఠినమైన ప్రమాణాలను అనుసరించాల్సి ఉంటుంది. జోన్ 6లోని పాత భవనాలను భూకంప నిరోధకంగా మార్చడం, మృదువైన నేల, క్రియాశీలక ఫాల్ట్‌‌లపై కొత్త నిర్మాణాలను నిలిపివేయడం, పెరుగుతున్న పట్టణీకరణ నేపథ్యంలో ఈ కొత్త వర్గీకరణ భూకంప నిరోధక శక్తిని పెంపొందించే దిశగా చర్యలు తీసుకోనున్నారు. దేశవ్యాప్తంగా విపత్తు సంసిద్ధతను పూర్తిగా పునఃసమీక్షించి, కొత్త ప్రణాళికను రూపొందించి, అమలు చేయనున్నారు.
- జోన్- 2 తెలంగాణ, కర్నాటక, చత్తీస్గఢ్, గోవా (మొత్తం), ఏపీ, తమిళనాడు, కేరళ, మహారాష్ట్ర, ఒడిశా, జార్ఖండ్ (కొన్ని ప్రాంతాలు)
- జోన్- 3 గుజరాత్ (కొన్ని ప్రాంతాలు), మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్ (తూర్పు), యూపీ (కొన్ని ప్రాంతాలు), బిహార్ (దక్షిణ), బెంగాల్ (కొన్ని ప్రాంతాలు), ఏపీ (కొన్ని ప్రాంతాలు)
- జోన్- 4 గుజరాత్ (కచ్), యూపీ (హిమాలయ సమీప), బిహార్ (ఉత్తర), పశ్చిమ బెంగాల్ (హిమాలయ సమీప), అస్సాం (కొన్ని ప్రాంతాలు), ఢిల్లీ ఎన్సీఆర్
- జోన్- 5 అస్సాం (ప్రధాన భాగాలు), సిక్కిం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్, నాగాలాండ్, మణిపూర్, మిజోరాం, త్రిపుర, మేఘాలయ, గుజరాత్ (కొన్ని భాగాలు), అండమాన్ & నికోబార్ దీవులు
- జోన్- 6 హిమాచల్ ప్రదేశ్ (మొత్తం), ఉత్తరాఖండ్ (మొత్తం), జమ్మూ కాశ్మీర్ (హిమాలయ భాగాలు), లడఖ్ (హిమాలయ భాగాలు), సిక్కిం (కొన్ని భాగాలు)
