స్పేస్ స్టేషన్ కు వెళ్లాలంటే రష్యా సాయం తప్పదు

• సొంత స్పేస్​ వెహికల్స్​లో ఆస్ట్రోనాట్లను పంపాలన్న కల కల్లలు

వచ్చే ఏడాది ప్రారంభంలో అమెరికా రాకెట్లలో అమెరికా గడ్డ నుంచి అమెరికా ఆస్ట్రోనాట్లను ఐఎస్​ఎస్​కు పంపుతాం. 2011లో స్పేస్​ షటిల్​లు రిటైర్​ అయిన తర్వాత చేయబోతున్న మొదటి ప్రయోగం ఇదే’’… ఇదీ నాసా చీఫ్​ జిమ్​ బ్రైడెన్​స్టైన్​ చెప్పిన మాట. కానీ, ఆ మాట ఇప్పట్లో నెరవేరేలా లేదు. ప్రయోగం మరింత ఆలస్యమయ్యే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి.

స్పేస్​ ప్రయోగాల్లో అమెరికా ఎప్పుడూ ముందే ఉంటుంది. ఎన్నెన్నో ప్రయోగాలు చేసింది. చంద్రుడి మీదకు ఏ దేశానికి కాని రీతిలో 12 మందిని పంపింది. ఆకాశంలో ఆస్ట్రోనాట్లు ఉండేందుకు వీలుగా ఇంటినీ కట్టింది. దాన్నే మనం ఇంటర్నేషనల్​ స్పేస్​ స్టేషన్​ (ఐఎస్​ఎస్​) అంటున్నాం. అది చాలా దేశాల ప్రయోగాలకు డాకింగ్​ పాయింట్​గా ఉంటోంది. అమెరికా, రష్యా, జపాన్​, చైనా తదితర దేశాల ఆస్ట్రోనాట్లు అందులోనే ఉంటున్నారు. అయితే, అన్ని ప్రయోగాలను విజయవంతంగా చేస్తున్న అమెరికా, స్వయంగా ఐఎస్​ఎస్​తో డాకింగ్​ కాలేకపోతోంది. ఐఎస్​ఎస్​కు పోవాలన్నా, అక్కడి నుంచి భూమికి రావాలన్నా రష్యా సాయం తీసుకుంటోంది. రష్యా తయారు చేసిన సోయజ్​ స్పేస్​క్రాఫ్ట్​.. ఆస్ట్రోనాట్లను తీసుకెళ్తోంది. తీసుకొస్తోంది. అందుకే ఈ విషయంలోనూ ఎవరి మీదా ఆధారపడకుండా ఉండేందుకు స్వయంగా ఓ క్రూ క్యాప్సూల్​ను తయారు చేసుకోవాలని నాసా నిర్ణయించింది. కానీ, ఆ ఆశలు ఫలించలేదు. బోయింగ్​తో కలిసి తయారు చేయించిన క్రూ క్యాప్సూల్​ ఐఎస్​ఎస్​తో అటాచ్​ కాలేదు. దీంతో ఎప్పటి నుంచో తన కల తీర్చుకోవాలనుకున్న అమెరికా ఆశ ఆవిరైపోయింది.

స్టార్​లైనర్​

బోయింగ్​.. ఇప్పుడు ప్రపంచమంతా మార్మోగిపోతున్న పేరు. 737 మ్యాక్స్​ విమానాల్లో లోపం కారణంగా ఆ విమానాల తయారీని ప్రస్తుతానికి నిలిపేసింది సంస్థ. దానికీ కారణం లేకపోలేదు. వరుసబెట్టి జరిగిన ప్రమాదాల్లో వందలాది మంది చనిపోయారు. దీంతో కంపెనీపై నలుమూలల నుంచి ఒత్తిడి పెరిగింది. ఉన్న లోపాన్ని కంపెనీ సరిచేయలేకపోయింది. ప్రొడక్షన్​ నిలిపేసింది. ఆ కంపెనీకే ఐఎస్​ఎస్​ దగ్గరకు ఆస్ట్రోనాట్లను చేర్చే ఓ క్రూ క్యాప్సూల్​ను తయారు చేసే బాధ్యతను అప్పగించింది నాసా. స్పేస్​ ఏజెన్సీ ఇచ్చిన కాంట్రాక్ట్​కు తగ్గట్టు ‘స్టార్​లైనర్​’ అనే క్రూ క్యాప్సూల్​ను తయారు చేసిచ్చింది బోయింగ్​. దాని మీద ఎన్నో టెస్టులు చేసిన తర్వాత శుక్రవారం ఓ డమ్మీని పెట్టి నాసా సైంటిస్టులు ఆ స్టార్​లైనర్​ను యునైటెడ్​ లాంచ్​ అలయన్స్​ అట్లాస్​ 5 రాకెట్​కు పెట్టి నింగిలోకి పంపారు.

వచ్చే ఏడాదే రియల్​ ప్రయోగం.. ఇప్పుడు ఫెయిల్​

స్టార్​లైనర్​ ప్రధాన ఉద్దేశం.. ఆస్ట్రోనాట్లను ఐఎస్​ఎస్​కు చేర్చడం. దానికి తగ్గట్టు వచ్చే ఏడాదే స్టార్​లైనర్​లో ఆస్ట్రోనాట్లను ఐఎస్​ఎస్​కు పంపాలని నాసా నిర్ణయించింది. అందుకు రీహార్సల్స్​గా శుక్రవారం ఈ ప్రయోగం చేసింది. ఆస్ట్రోనాట్లకు బదులు ‘రోసీ’ అనే డమ్మీని పెట్టి నింగిలోకి పంపింది. కానీ, వాళ్ల ప్రయోగం అనుకున్నట్టు సాగలేదు. మధ్యలోనే స్టార్​లైనర్​ గతి తప్పింది. ప్రయోగించిన అరగంటకు రాకెట్​ నుంచి స్టార్​లైనర్​ వేరుపడింది. కానీ, కొద్దిసేపటికే కక్ష్య దాటి వేరే మార్గంలోకి వెళ్లిపోయింది. ఆ వెంటనే పేలిపోయింది. దానికి కారణం రాంగ్​ టైంలో స్టార్​లైనర్​ ఇంజన్లు మండాయని, దాని వల్లే అది కక్ష్య తప్పి వేరే బాటలోకి వెళ్లిపోయిందని నాసా సైంటిస్టులు తేల్చారు. అనుకున్న కక్ష్యలో స్టార్​లైనర్​ పోలేదని వెల్లడించారు. ఫ్లైట్​ కంట్రోలర్లు ట్రబుల్​షూట్​ చేసినా అది దారిలోకి రాలేదని వివరించారు.

స్పేస్​ఎక్స్​ సక్సెస్​

క్రూ క్యాప్సూల్​ తయారీ కోసం బోయింగ్​తో పాటు స్పేస్​ఎక్స్​తోనూ నాసా ఒప్పందం చేసుకుంది. బోయింగ్​ స్టార్​లైనర్​ ఫెయిలైనా నాసా ‘డ్రాగన్​’ క్యాప్సూల్​ మాత్రం ఇందులో సక్సెస్​ అయింది. ఈ ఏడాది మార్చిలో చేసిన ప్రయోగం విజయవంతమైంది. ఈ రెండు కంపెనీలతో వందల కోట్ల డాలర్ల విలువైన ఒప్పందం చేసుకుంది నాసా. అయితే, అనుకున్న షెడ్యూల్​కు రెండు కంపెనీలూ రెండేళ్లు లేట్​ అయ్యాయి.