నవభారత నిర్మాణంలో పెరిగిన నవ కల్పనలు : చిట్టెడ్డి కృష్ణా రెడ్డి

సమాజంలో వస్తున్న పెను మార్పులకి తగినట్టుగా, అవసరాలను తీర్చుకోవడానికి, ప్రజల తలసరి ఆదాయాలను పెంచుకోవడానికి, పేదరిక నిర్మూలనకు, దేశ ఆర్థికాభివృద్ధి ప్రగతిపథంలో పయనించడానికి నవకల్పనలు అత్యంత ప్రముఖమైన పాత్రను పోషిస్తాయి.

గత దశాబ్ద కాలంపాటు భారత ప్రభుత్వం సృజనాత్మకతకు, ఆవిష్కరణలకి పెద్ద ఎత్తున ప్రోత్సహిస్తోంది. కరోనా సంక్షోభంలో సైతం అనేక సమస్యలు ఎదురైనప్పటికీ, భారత ప్రభుత్వం పౌరుల ఆర్థిక క్రమశిక్షణకి పెద్దపీట వేస్తూ, ఉపాధిని, ఉత్పత్తిని పెంచడానికి ఆత్మ నిర్భర్ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టి , ఆర్థిక సహాయాన్ని అందిస్తూనే వారిలో జవాబుదారీతనాన్నిపెంచింది. యువత వ్యవస్థాపకులుగా అంకుర పరిశ్రమలను స్థాపించడం కోసం పూర్తిస్థాయి సహకారాలను అందిస్తున్నది. 

సైన్స్, టెక్నాలజీ, ఇన్నోవేషన్​లపై భారత ప్రధాని ప్రత్యేక దృష్టి సారించడం వల్ల కొత్త ఆలోచనలతో నూతన ఆవిష్కరణల దిశగా దేశయువతలో ఊహాశక్తి పెరిగింది.  ప్రస్తుతం భారత స్టార్టప్​లు  ద్వితీయ, తృతీయ శ్రేణి నగరాలకు విస్తరిస్తున్నాయి. ఐటీ, వ్యవసాయం, విమానయానం, విద్య, ఇంధనం, ఆరోగ్యం, అంతరిక్ష రంగాల్లో స్టార్టప్​లుపెరుగుతూ వస్తున్నాయి. భారతదేశం క్వాంటమ్ టెక్నాలజీలు, ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ వంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న టెక్నాలజీల్లో కీలకపాత్ర పోషిస్తోంది.

పెరిగిన  ర్యాంక్​లు, పేటెంట్లు​

ప్రపంచ ఆవిష్కరణ సూచిక– 2022 ప్రకారం,  భారతదేశం ర్యాంక్ 2014లో 81 నుంచి 2022లో 40కి గణనీయంగా పెరగడానికి దోహదపడింది. ముఖ్యంగా అటల్ ఇన్నోవేషన్ మిషన్ ఇన్నోవేషన్ ఎకోసిస్టమ్​ను విస్తరించడంలో ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. యూఎస్​ఆధారిత నేషనల్ సైన్స్ ఫౌండేషన్ నివేదిక ప్రకారం శాస్త్రోక్త ప్రచురణలలో భారతదేశం స్కాలర్లీ ప్రొడక్షన్‌‌– 2010లో ఏడవ స్థానంలో ఉండగా, 2020లో ప్రపంచంలో మూడవ స్థానానికి చేరుకుంది. 

రీసెర్చ్ ఇన్సైట్స్ డేటాబేస్ సైవాల్ ప్రకారం 2017–- 22 మధ్య భారత పరిశోధనా ఫలితాలు 54 శాతం పెరిగాయి. ఇది ప్రపంచ సగటు కంటే రెట్టింపు, విద్యాపరంగా స్థాపించబడిన పాశ్చాత్య ప్రత్యర్థుల కంటే చాలా ఎక్కువ. గత మూడేళ్లలో ఇండియా పేటెంట్ ఆఫీస్ మంజూరు చేసిన పేటెంట్‌‌ల సంఖ్య 2018-–19లో 2,511 నుంచి 2019–-20లో 4003కి, 2020-–21లో 5,629కి పెరిగింది. 

వివిధ రంగాలలో వచ్చిన కల్పనలు

ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు, బయోటెక్నాలజీ, నానోటెక్నాలజీ, అంతరిక్షం, ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరులు వంటి వివిధ రంగాల్లో విధాన ఆధారిత ఆవిష్కరణలను తీసుకురావడానికి జాతీయ ప్రయత్నాలను ఆప్టిమైజ్ చేయడానికి నీతి ఆయోగ్ అవిశ్రాంతంగా కృషి చేస్తోంది. రాష్ట్రాలు, జిల్లాల్లో ఇన్నోవేషన్ ఎకో సిస్టమ్ ను విస్తరించడంలో కూడా ఇది పాత్ర పోషించింది. జీఐఐతో సహా ప్రపంచ ర్యాంకింగ్స్ లో భారత్ స్థానాన్ని పర్యవేక్షించడం, మదింపు చేయడంలో నీతి ఆయోగ్ నిరంతరం దృష్టి సారించింది.

వ్యవసాయ రంగానికి ఊతం

నేడు ప్రభుత్వం వ్యవసాయ ఉత్పత్తులను, పంపిణీ వ్యవస్థను, మార్కెటింగ్ సౌకర్యాలను విస్తృతం చేయటంతోపాటు, వాటిని ప్రజలకు విరివిగా అందుబాటులోకి తీసుకురావడానికి విస్తృతమైన కృషి చేయడం జరుగుతుంది. వ్యవసాయ కార్యకలాపాల సామర్థ్యాన్ని వేగవంతం చేయడానికి ఇంటర్నెట్ ఆఫ్ థింగ్స్, బిగ్ డేటా, కృత్రిమ మేధస్సు, రోబోటిక్స్​ను ఉపయోగించడం. రోబోటిక్స్, టెంపరేచర్ అండ్ తేమ సెన్సర్లు, ఏరియల్ ఫొటోలు, జీపీఎస్ టెక్నాలజీని ఉపయోగించడంలాంటి ఆధునికమైన విధానాల వల్ల భవిష్యత్ పొలాలు మరింత ఉత్పాదకంగా ఉంటాయి. 

ఈ అత్యాధునిక పద్ధతులు వ్యవసాయ లాభదాయకత, సామర్థ్యం, భద్రత, పర్యావరణ అనుకూలతను మెరుగుపరుస్తాయి. ‘ప్లాంటిక్స్’ యాప్ అని పిలవబడే ఒక మొబైల్ అప్లికేషన్  రైతులకు విలువైన సాధనం ఉపయోగపడుతుంది. బహుళ భాషల్లో సమాచారం ఇచ్చే ఈ యాప్, పంటల వ్యాధులు, తెగుళ్లను గుర్తించడంలో రైతులకు సహాయం చేస్తుంది. వ్యాధి సోకిన మొక్కను రైతులు ఎదుర్కొన్నప్పుడు, వారు దానిని ఫొటోలు తీసి యాప్‌‌లో అప్‌‌లోడ్ చేయవచ్చు. 

కృత్రిమ మేధస్సు అల్గారిథమ్‌‌లను ఉపయోగించి, యాప్ ఫొటోలను విశ్లేషించగలదు. ఆ పంటకు తగిన చీడ పురుగులను నివారించడానికి అవసరమైన రసాయనాలపై వివరణాత్మక సమాచారాన్ని అందిస్తుంది, మొక్కల వ్యాధులకు చికిత్సలను కూడా సూచిస్తుంది.  పంట నష్టం జరిగినప్పుడు, రైతులకు తక్షణమే సమాచారం ఇవ్వడంలో ‘ప్లాంటిక్స్’ యాప్ అత్యంత ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది. 

స్పేస్​లో మనం

భారత అంతరిక్ష శాఖలో స్పేస్ ట్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ కింద ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్ (ఇస్రో) అంతరిక్ష విజ్ఞానాన్ని సమగ్రంగా ప్రోత్సహిస్తుంది. ఈ కార్యక్రమం 55 ఎన్​జీవోలు, విద్యాసంస్థలతో కూడిన స్పేస్ క్లబ్‌‌లను స్థాపించింది. ప్రత్యక్ష కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తోంది. జియోస్పెషల్ డొమైన్‌‌లో సామర్థ్యాలను ఉపయోగించడం ద్వారా, వారు వివిధ అప్లికేషన్‌‌ల కోసం ఉపగ్రహ డేటా వినియోగంపై విద్యను అందిస్తారు. 

వారు చంద్రయాన్, మార్స్ వంటి మిషన్‌‌ల నుండి హ్యాకథాన్‌‌లు, వర్క్‌‌షాప్‌‌లు, మరిన్నింటికి స్పేస్ సైన్స్ డేటాను కూడా ప్రభావితం చేస్తారు. వర్చువల్ స్పేస్ పార్క్ గ్రామీణ విద్యార్థులకు అంతరిక్ష కార్యక్రమాలను పరిచయం చేస్తుంది, అయితే ఇస్రో స్టెమ్​ పోర్టల్ ఆన్‌‌లైన్ అభ్యాసం, ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహిస్తుంది. స్పేస్ ఆన్ వీల్స్ ప్రోగ్రామ్‌‌లలో, గ్రామీణ విద్యార్థులలో అంతరిక్ష పరిజ్ఞానాన్ని అందించడానికి, వివిధ సంస్థలు సహకరిస్తాయి. దాని ప్రారంభం నుంచి, అంతరిక్ష శాఖలో ప్రభుత్వ,  ప్రైవేట్ రంగ భాగస్వామ్యం ఇస్రోలో స్టార్టప్‌‌ల స్థిరమైన వృద్ధికి దారితీసింది.

800 బయోటెక్ ఉత్పత్తులు మార్కెట్లోకి..

గత 18 సంవత్సరాలలో, భారతదేశ బయో-ఎకానమీ 5,300 బయో-టెక్ స్టార్టప్‌‌లను పెంపొందించడం ద్వారా 10 బిలియన్ల డాలర్ల నుంచి 80 బిలియన్ల డాలర్లకు చేరుకుంది. డిపార్ట్‌‌మెంట్ ఆఫ్ బయోటెక్నాలజీ,  బయోటెక్నాలజీ ఇండస్ట్రీ రీసెర్చ్ అసిస్టెన్స్ కౌన్సిల్  సహాయంతో 4,000 స్టార్టప్‌‌లు, 2,500 సంస్థలకు మద్దతు ఇచ్చింది. దీనివల్ల 1,200 పేటెంట్లు దాఖలు చేయబడ్డాయి. 800 బయో-టెక్ ఉత్పత్తులు మార్కెట్లోకి ప్రవేశించాయి. 'మిషన్ కోవిడ్ సురక్ష', 'జైకోవ్-డి' వంటి కార్యక్రమాలు టీకా అభివృద్ధిలో భారతదేశం ప్రాముఖ్యతను స్థాపించింది. 

ఇన్సాకొగ్​, డీబీటీ  జెనోమిక్ ఇండియా ప్రాజెక్ట్‌‌లతో సహా కార్యక్రమాలు ఆరోగ్య సంరక్షణ, వ్యవసాయంలో జన్యుసంబంధ పరిశోధనలను బలపరిచాయి. బయోఫార్మా మిషన్ , అటల్ ఇన్నోవేషన్ మిషన్  పరిశోధన, ఆవిష్కరణలను అభివృద్ధిలో కీలకపాత్ర పోషించాయి. పంటల పెంపునకు జన్యు సాధనాలను ఉపయోగించడం,  స్టార్ కాలేజీల పథకం, బయో-టెక్ ఇండస్ట్రియల్ ట్రైనింగ్ ప్రోగ్రామ్ వంటి కార్యక్రమాల ద్వారా నైపుణ్యాన్ని పెంచడం జరిగింది.  భారత్​ అత్యంత ప్రతిభకలిగిన యువకులు కలిగి ఉన్న దేశం. ఆ యువతకు సరైన సలహా ఇస్తే  సరికొత్త సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని అందుబాటులోకి తీసుకొచ్చి దేశంలో గుణాత్మకమైన మార్పునకు  శ్రీకారం చుట్టవచ్చు. 

పారిశ్రామిక, సేవల రంగం

నీతి ఆయోగ్, అటల్ ఇన్నోవేషన్ మిషన్  భారతదేశంలో ఉత్సాహభరితమైన వ్యవస్థాపక ప్రతిభావంతులను ప్రోత్సహించడంలో గణనీయమైన పురోగతిని సాధించింది. పాఠశాలల కోసం, అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్స్ , స్టార్టప్‌‌లు, ఔత్సాహిక వ్యవస్థాపక ప్రతిభావంతులకు, అటల్ ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్‌‌లు ఉపకరిస్తాయి. అటల్ కమ్యూనిటీ ఇన్నోవేషన్ సెంటర్లు స్థానిక ఆవిష్కరణలను సులభతరం చేశాయి. 

అయితే అటల్ న్యూ ఇండియా ఛాలెంజ్‌‌లు జాతీయ ప్రభావ ఆవిష్కరణలను పరిష్కరించాయి. అటల్​ ఇన్నోవేషన్​ కింద వివిధ ప్రోగ్రామ్‌‌లతో, నైపు ణ్యాలు, మార్గదర్శకత్వం, నిధులు, నైపుణ్యం, పరిపాలన, సృజనాత్మకతపరంగా విద్యా ర్థులలో విద్యా సుసంపన్నతను సాధించడం దీని లక్ష్యం. ఈ కార్యక్రమంలో, ఆటల్​ టింకరింగ్​ల్యాబ్​ పాఠశాలలు, ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్‌‌లు, కమ్యూనిటీ ఇన్నోవేషన్ సెంటర్‌‌లు, ఉన్నత విద్యా సంస్థలు, ఎన్జీవోలు, ఫౌండేషన్‌‌లు, స్టార్టప్‌‌లు, అట్టడుగు సంస్థలు మరియు కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ శాఖలు పాల్గొంటాయి.

- చిట్టెడ్డి కృష్ణా రెడ్డి, అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్, హైదరాబాద్ సెంట్రల్ యూనివర్సిటీ