రిజర్వేషన్లకు మొదట్లో కులాన్నే లెక్కలోకి తీసుకునేవారు. కానీ.. రాబడినీ పట్టించుకోవాలని సుప్రీంకోర్టు 1993లో చెప్పింది. దీంతో అప్పటినుంచి ఇన్కం ఆధారంగా కూడా కోటా అమలు చేస్తున్నారు. కొత్త కాన్సెప్ట్కి ‘క్రీమీలేయర్’ అనే పేరు పెట్టారు. కుటుంబ ఏడాది ఆదాయం ఎంతుండాలనే లిమిట్ ని ఇప్పటికి నాలుగు సార్లు మార్చారు. ఇకపైన ఓబీసీలకున్న పరిమితిని రూ.8 లక్షల నుంచి రూ.12 లక్షలకు పెంచుతారని అంటున్నారు. మరో వైపు.. ఓబీసీ సెన్సస్పై మహారాష్ట్రలో మొదలైన ఉద్యమం దేశం మొత్తం పాకుతోంది.

ఇతర వెనకబడిన తరగతుల (ఓబీసీ) రిజర్వేషన్లలో క్రీమీలేయర్ అమలు కోసం ప్రస్తుతం పాటిస్తున్న కటాఫ్ క్రైటీరియాను మార్చే విషయాన్ని కేంద్ర కేబినెట్ కొద్ది రోజుల్లో చర్చకు చేపట్టనుంది. ఈ ఇష్యూకు సంబంధించిన వివిధ అంశాలపై మంత్రుల బృందం సంప్రదింపులు జరుపుతోంది. కటాఫ్ శాలరీ లిమిట్ని రూ.8 లక్షల నుంచి రూ.12 లక్షలకు పెంచాలనే ప్రపోజల్ కూడా ఇందులో ఉందని చెబుతున్నారు.

గతంలో ఎన్నిసార్లు మార్చారు?

రిజర్వేషన్లను ఎవరికి ఎంత ఇవ్వాలనే విషయంలో మొదటి నుంచీ ఒక అంశాన్నే ఫాలో అయ్యారు. కులాన్నే బేస్ చేసుకొని కోటాని డిసైడ్ చేశారు. ఆ విధానానికి 1993లో బ్రేక్ పడింది. రాబడినీ లెక్కలోకి తీసుకోవాలని ఇందిరా సాహ్నీ అనే సీనియర్ లాయర్ వాదించారు. కేంద్రం నిర్ణయాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ ఆమె సుప్రీంకోర్టుకు వెళ్లి విజయం సాధించారు. దీంతో క్రీమీలేయర్ అనే కొత్త పద్ధతి తెరపైకి వచ్చింది. కుటుంబ ఏడాది ఆదాయం రూ. లక్ష లోపు ఉన్నోళ్లకే రిజర్వేషన్లనే కటాఫ్ పెట్టారు. ఆ క్రైటీరియాని ఇప్పటివరకు నాలుగు సార్లు మార్చారు.

2004లో రూ.2.5 లక్షలకు, 2008లో రూ.4.5 లక్షలకు, 2013లో రూ.6 లక్షలకు, 2017లో రూ.8 లక్షలకు పెంచారు. నిజానికి ఈ పరిమితిని ప్రతి మూడేళ్లకోసారి మార్చాలనే రూలున్నా గత ప్రభుత్వాలు పాటించలేదు. మోడీ సర్కారు మాత్రం ఈసారి లేట్ చేయొద్దనుకుంటోంది. రూ.8 లక్షలకు పెంచి మూడేళ్లు కావస్తుండటంతో ఇప్పుడు దీనిపై ఫోకస్ పెట్టింది. లేటెస్ట్గా రూ.12 లక్షలకు చేర్చాలని చూస్తున్నారు. దీంతోపాటు మరో మూడు అంశాల్లోనూ మార్పులు చేపట్టాలని ప్రయత్నిస్తున్నారు. దీనికోసం మంత్రుల బృందాన్నీ ఏర్పాటు చేశారు.

ఏమేం మార్పులు చేస్తారు?

కుటుంబ ఏడాది మొత్తం రాబడిని లెక్కించేటప్పుడు శాలరీతోపాటు ట్యాక్స్ పరిధిలోకి వచ్చే అన్ని ఆదాయాలనూ లెక్కలోకి తీసుకోవాలనుకుంటున్నారు. ఈసారి రెండు సీలింగ్లు పెడతారనే వార్తలూ వచ్చాయి. పట్టణ ప్రాంతాల వారికి రూ.12 లక్షల్లోపు, పల్లె ప్రాంతాల వారికి రూ.9 లక్షల్లోపు రాబడి ఉంటేనే రిజర్వేషన్లకు అర్హులనే రూలు పెట్టనున్నట్లు ప్రచారం జరిగింది. 2011లో జాతీయ బీసీ కమిషన్ ఇచ్చిన ప్రపోజల్ మేరకు ఇలా చేస్తారనుకున్నా ప్రభుత్వం ససేమిరా అన్నది. దీనికితోడు 25 ఎకరాలకుపైగా భూమి ఉండి, అందులో సుమారు 10 ఎకరాలు వ్యవసాయ భూమి అయితే దాన్నీ పరిగణనలోకి తీసుకుంటారని చెబుతున్నారు.

జనాభా లెక్కల్లో ఎస్సీ, ఎస్టీల మాదిరిగానే ఓబీసీలనూ ప్రత్యేకంగా చేర్చాలనే డిమాండ్ ఎప్పటి నుంచో ఉంది. ‘జన గణన–2011’కి ముందు కూడా ఈ ప్రస్తావన వచ్చినా యూపీఏ గవర్నమెంట్ పట్టించుకోలేదు. ఈ అంశాన్ని తమ దృష్టికి లేటుగా తెచ్చారని తప్పుపట్టింది. ఎన్యూమరేషన్ ప్రిపరేషన్ కోసం అప్పటికే కోట్ల రూపాయలు ఖర్చు చేశామని, ఓబీసీ ఇష్యూని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే బడ్జెట్ పెరుగుతుందని, మ్యాన్ పవర్ మరింత కావాలని చెప్పుకొచ్చింది. ‘సోసియో ఎకనమిక్ అండ్ క్యాస్ట్ సెన్సస్–2011’లోనూ ఓబీసీలను చేర్చలేదు.

పార్టిషన్ ముందు నుంచీ ఇదే పరిస్థితి
ఫస్ట్ సెన్సస్ కౌంటింగ్ 1872లో జరిగింది. 1931 దాక బ్రిటిష్వాళ్లు ఈ ఎక్సర్సైజ్ని రెగ్యులర్గా చేశారు. ఓబీసీల్ని ఆ లిస్టులో సెపరేట్గా చూపారు. ఓబీసీ జనాభాను ప్రత్యేకంగా చెప్పటం అదే చివరిసారి. అప్పట్లో మొత్తం జనాభాలో ఆ సామాజి క వర్గాలవారు 52 శాతం మంది ఉన్నారు. అప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు ఆ లెక్కను మార్చనే లేదు. కాబట్టి ఓబీసీ పాపులేషన్కి సంబంధించిన లేటెస్ట్ ఇన్ఫర్మేషన్ లేదనే చెప్పాలి.

90 ఏళ్ల కిందటి డేటానే దిక్కు

దేశంలో అదర్ బ్యాక్వర్డ్ క్లాసెస్(ఓబీసీలు) ఎంత మంది ఉన్నారంటే 52 శాతమని ఠక్కున చెబుతాం. ఆ డేటా ఎప్పటిదో తెలుసా?. దాదాపు 90 ఏళ్ల కిందటిది. దేశానికి ఇండిపెండెన్స్ రాకముందు 1931లో తెల్లోళ్లు ఇచ్చారు. ఇప్పటికీ దాన్నే ఫాలో అవుతున్నాం. సమ్మర్లో జనాభా లెక్కలు తీయనున్న నేపథ్యంలో రిజిస్టర్లో ఓబీసీలకు స్పెషల్ కాలమ్ పెట్టాలని కోరుతున్నారు. కానీ ఈసారీ ఆ కోరిక తీరే ఛాన్స్ లేదు. మహారాష్ట్రలో గతేడాది చేపట్టిన శాంపిల్ సెన్సస్ సర్వేలోనే ఇది తేలిపోయింది. ఆ ప్రొఫార్మాలో ఓబీసీ సెక్షన్ కనిపిస్తే ఒట్టు.

మహారాష్ట్రలో ఉద్యమం

‘సెన్సస్–2021’లోనూ ఓబీసీల కాలమ్ లేదనే విషయం పోయినేడాదే తేలిపోవటంతో మహారాష్ట్రలో ఉద్యమం మొదలైంది. తర్వాత రాజస్థాన్, మధ్యప్రదేశ్, బీహార్ తదితర రాష్ట్రాలకూ పాకింది. సోషల్ మీడియా వేదికగా ఊపందుకుంది. ఈ మూమెంట్ని లాయర్, యాంటీ క్యాస్ట్ యాక్టివిస్ట్ అంజలీ సాల్వే విటంకర్ మొదలుపెట్టారు. త్వరలో ప్రారంభం కానున్న ఎన్యూమరేషన్కి సహకరించే ప్రస్తక్తే లేదని, ఓబీసీలు దీనికి సపోర్ట్ చేయాలని పిలుపు ఇచ్చారు. దీంతో ముంబై సమీప థానే, పల్ఘర్ జిల్లాల్లోని 100కు పైగా గ్రామాల్లో ఈ మేరకు తీర్మానాలు చేశారు.

ప్రస్తుతం మహారాష్ట్రలో ఓబీసీ కేటగిరీ కింద 346 క్యాస్ట్లు ఉన్నాయని ఈ ఉద్యమ కార్యకర్తలు చెబుతున్నారు. అయితే సరైన సంఖ్య జనగణనతోనే తేలుతుందని అంటున్నారు. బీఆర్ అంబేద్కర్ ఎస్సీ, ఎస్టీలతోపాటు ఓబీసీలనూ అణగారిన వర్గంగానే పరిగణనలోకి తీసుకొని రాజ్యాంగంలో ప్రత్యేక ప్రొవిజన్లను పొందుపరిచిన విషయాన్ని గుర్తుచేస్తున్నారు. ఓబీసీలు పొలిటికల్గా ఏకతాటిపైకి రాకపోవటంతో ఆర్టికల్–340 ఇస్తున్న ప్రాథమిక హక్కులు తమకు దక్కట్లేదని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.