- లండన్లో ఉంటున్న అనిల్కి బజ్జీ పేరు వింటే లేని ఆకలి మొదలవుతుంది.
- ఫిలిప్పీన్స్లో ఎంబీబీఎస్ చేస్తున్న శివకి పానీపూరీ చూస్తే చాలు నోట్లో నీళ్లూరతాయి.
- పెండ్లి తర్వాత కాలిఫోర్నియాకి షిఫ్ట్ అయిన హారిక పరిస్థితి కూడా ఇదే.
- డెన్మార్క్లో సెటిలైన సింధూజకి మన స్ట్రీట్ఫుడ్ అంటే ఎంత ఇష్టమో!
- మరి చదువు, కెరీర్ కోసం దేశం దాటిన వీళ్లు ఆ రుచుల్ని మర్చిపోవాల్సిందేనా!
ఏమో ఇదివరకు రోజుల సంగతి తెలియదు. కానీ, ఇప్పుడైతే మన స్ట్రీట్ఫుడ్ విదేశాల్లో బాగానే దొరుకుతోంది. అక్కడి గల్లీలో ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ లవర్స్కి వెల్కమ్ చెప్తోంది. ఫారినర్స్తోనూ ‘వాట్ ఏ టేస్ట్’ అనిపించుకుంటోంది. అలా విదేశాల్లో పాపులర్ అవుతున్న మన స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టోరీ ఇది. హైదరాబాద్ కా కీమా సమోసా.. ఢిల్లీ చోళే భటూరా.. చెన్నై గుగ్గిళ్ళు.. ఇంకా బెనారస్‌ లస్సీ, అమృత్‌‌‌‌‌‌‌‌సర్‌ జిలేబీ, గుజరాత్ పట్టీ సమోసా, అహ్మదాబాద్‌ ధోక్లా, ముంబై భేల్పూరి.. ముఖ్యంగా పానీపూరీ.
అబ్బో! ఇలా దేశంలోని ప్రతి ఊళ్ళో ఓ ప్రత్యేక వంటకం ఉంది. ఆ ప్రత్యేకతే వాటిని ఆ పల్లెలు, పట్నాలతో మొదలుపెట్టి ఏకంగా రాష్ట్రాలే దాటించింది. ప్రతి ఇంటికి వాటి కమ్మని రుచి తెలిసేలా చేసింది. మన దేశంలో సరే, మరి దేశాలు దాటి ఎంతో ఇష్టమైన స్ట్రీట్ ఫుడ్స్కు దూరమైన వాళ్ల మాటేంటి? అలా సొంతూరి స్ట్రీట్ ఫుడ్ని మిస్ అయ్యే వాళ్ల కోసమే దేశీ స్ట్రీట్ ఫుడ్స్ విదేశాలకీ వెళ్లాయి.
ఏదైనా కల్చర్ గురించి చెప్పాలంటే.. కట్టుబొట్టుతో పాటు అక్కడ దొరికే ఫుడ్ గురించి కూడా మాట్లాడతారు. అంతలా ఆ ప్రాంతంలో భాగమైపోతాయి వంటకాలు. అలా మన కల్చర్ని డిఫైన్ చేయడానికి ఒకటి, రెండు కాదు వేలల్లో... కాదు కాదు.. లక్షల్లో వంటకాలున్నాయి. ముఖ్యంగా ప్రపంచంలో మరెక్కడా దొరకనన్ని వెరైటీలున్నాయి మన స్ట్రీట్ఫుడ్స్లో. వాటితో మనవాళ్లకి ముడిపడిన జ్ఞాపకాలు లెక్కలేనన్ని. అందుకే ప్రపంచంలో ఏ మూల ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టాల్ పెట్టినా.. అక్కడుంటున్న మనవాళ్లు దాని దగ్గర ‘క్యూ’ కడతారు. ఆదరణ బాగుండటంతో విదేశాల్లోనూ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టాల్స్ పెరుగుతున్నాయి. అలా ప్రపంచవ్యాప్తంగా చాలా దేశాలు ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని సర్వ్ చేస్తున్నాయి. అచ్చం మన ఊళ్లో, మన గల్లీలో ఉండే రుచి వచ్చేలా చేసి పెడుతున్నారు కొందరు. మరి అలాంటి వాళ్ల గురించి తెలుసుకోకపోతే ఎలా? అందుకే ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ ఏఏ దేశాల్లో దొరుకుతోంది. విదేశీ మార్కెట్లో ఎప్పటి నుంచి మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ ఉంది? మొదట్లో ఎలా స్టార్ట్ చేశారు? ఇప్పుడు ఎలా నడుస్తున్నాయి? అందులో పనిచేసే ఎంప్లాయిస్ మన వాళ్లేనా? ఇలాంటి వాటి మీద ఓ లుక్కేద్దాం.
వీటినే ఎక్కువ తింటున్నరు
ఇంతకుముందు అన్ని దేశాల్లో ఇటాలియన్, చైనీస్, జపనీస్ ఫుడ్ కనిపించేది. ఇప్పుడు వాటితో సమానంగా ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ కూడా దొరుకుతోంది. యూఎఎస్ ఎకనామిస్ట్ స్టడీ ప్రకారం ప్రపంచంలోనే మోస్ట్ పాపులర్ వంటకాల్లో ఇండియా నాలుగో స్థానం దక్కించుకుంది. విదేశాల్లోనూ మన రెసిపీలకు ఆదరణ పెరుగుతోంది అనడానికి దీన్ని మించిన ఎగ్జాంపుల్ ఇంకేముంది. అయితే దీనంతటికి కారణం... చదువు, ఉద్యోగాల కోసం ఇతర దేశాలకి వెళ్తున్న మనవాళ్ల సంఖ్య రోజురోజుకి పెరగడమే. అందుకు తగ్గట్టుగానే ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ స్టాల్స్ కూడా పెరుగుతున్నాయి. విదేశాల్లో ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని ఎక్కువగా ఫుడ్ ట్రక్కులు, మొబైల్ వ్యాన్స్, స్టాల్స్లోనే అమ్ముతున్నారు. వీటి మెయింటెనెన్స్ ఈజీ అవడమే ఇందుకు కారణం. అలాగే ఫుడ్ ట్రక్కుల డిజైన్లో కూడా మన కల్చర్ని ఏదో ఒక విధంగా భాగం చేస్తున్నారు. ఫుడ్ స్టాల్స్ పేర్లు కూడా అలానే పెడుతున్నారు. దాంతో ఇండియన్స్తో పాటు ఫారినర్స్ కూడా అట్రాక్ట్ అవుతున్నారు. అలా అమెరికా, యూకే, సౌత్ కొరియా, థాయిలాండ్, జపాన్, జర్మనీ, ఫ్రాన్స్ లాంటి అన్ని దేశాల్లో.. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే ప్రపంచంలో ఏ మూలకు వెళ్లినా ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ దొరుకుతోంది. వాటిల్లో ఇండియన్స్, ఫారినర్స్ అన్న తేడా లేకుండా ఎక్కువమంది ఎంజాయ్ చేస్తున్న మన స్ట్రీట్ఫుడ్ రెసిపీలు ఏవంటే..
విదేశాల్లో మోస్ట్ పాపులర్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్స్లో సమోసాది ఫస్ట్ ప్లేస్. దాదాపుగా అన్ని దేశాల్లో ఉల్లి, పనీర్తో మొదలుపెట్టి మటన్ కీమా, చికెన్ టిక్కా సమోసాల వరకు అన్నీ దొరుకుతున్నాయి. అలాగే తందూరి చికెన్, టిక్కా మసాలా కూడా చాలా పాపులర్. అమెరికాలోని శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో నుంచి చికాగో, లాస్ ఏంజిలెస్ వరకు.. అన్ని ప్రాంతాల్లో పానీపూరీ దొరుకుతోంది. న్యూయార్క్ స్ట్రీట్ఫుడ్ చార్ట్స్లో పంజాబీ బటర్ చికెన్ ముందున్నట్టు స్టడీలు చెప్తున్నాయి. చోలే, చాట్, చికెన్ టిక్కా ర్యాప్, పనీర్ మసాలా ర్యాప్కు లండన్లో ఫుల్ క్రేజ్. పారిస్లో కబాబ్స్తో పాటు తందూరీ స్పెషల్స్ అన్నీ ఫేమస్. మన పొరుగు దేశమైన బంగ్లాదేశ్లో దాదాపుగా ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ అంతా ఇష్టంగా తింటారు. కబాబ్స్, పావ్బాజీ సింగపూర్లోని చాలా ఫుడ్ ట్రక్స్లో కనిపిస్తాయి. ఇవన్నీ కనిపించడం వరకు సరే... ఇంతకీ వీటిని ఎవరు నడుపుతున్నారు?
తొంభై శాతం వాళ్లే
ప్రపంచంలోని ఏ దేశం వాళ్లైనా మన ఫుడ్ని టేస్ట్ చేస్తే మొదట మాట్లాడేది వాటిల్లోని మసాలాల గురించే. ఆ తర్వాత వాటి కమ్మటి వాసన గురించి. ఔషధ గుణాలు కూడా ఎక్కువే మన వంటకాల్లో. అదే మన స్ట్రీట్ఫుడ్ స్పెషాలిటీ కూడా. ఆ ఘాటు రుచి, వాసనని వేరే ఏ దేశపు ఫుడ్ రీప్లేస్ చేయలేదనడంలో డౌటే లేదు. అందుకే విదేశాలకెళ్లిన మనవాళ్లు ఇక్కడి స్ట్రీట్ఫుడ్ని బాగా మిస్ అవుతుంటారు. అలా హోమ్ టౌన్ స్ట్రీట్ఫుడ్తో ముడిపడిన జ్ఞాపకాల్ని అందరికీ గుర్తు చేయాలన్న ఆలోచననే బిజినెస్గా మార్చుకుంటున్నారు చాలామంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ అమ్ముతున్న వాళ్లలో తొంభై శాతం భారతీయ మూలాలు ఉన్న వాళ్లే . మరో పదిశాతం మాత్రం ఎప్పుడో ఒకసారి ఇండియాలో మన ఫుడ్ టేస్ట్ చేసిన ఫారినర్స్. వీళ్లలో ఇండియా నుంచి స్పెషల్గా మసాలాలు తెప్పించుకునేవాళ్లు కొందరైతే.. సొంతంగా అక్కడే ప్రిపేర్ చేసుకునేవాళ్లు మరికొందరు. మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ రెసిపీని ఉన్నదున్నట్టుగా ఫాలో అయ్యేవాళ్లు కొందరైతే.. ఫారినర్స్ని అట్రాక్ట్ చేయడానికి మన డిష్లకి వెస్ట్రన్ టచ్ ఇచ్చేవాళ్లు ఇంకొందరు. అయితే వీళ్లలో ఒక్కొక్కరిదీ ఒక్కో కథ. ఒక్కో స్టయిల్.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా వేల స్టాల్స్లో మన స్ట్రీట్ఫుడ్ దొరుకుతున్నప్పటికీ.. కొన్ని దేశాల్లోని మన ఫుడ్ గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. ‘‘ఎందుకలా అంటే?’’ ‘‘రుచి వల్లే’’ అంటున్నారు అక్కడ సెటిలైన ఇండియన్స్. ఈ స్టాల్స్లో దొరికే మన స్ట్రీట్ఫుడ్ని టేస్ట్ చేయడానికి వందల కిలోమీటర్లు జర్నీ చేస్తారట చాలామంది. మరి అంతలా విదేశాల్లో ఇండియన్స్ మనసు దోచుకుంటున్న ఫుడ్ ట్రక్స్ గురించి దేశాల వారీగా చూద్దాం.
అమెరికా పాపులేషన్లో 1.4 శాతం.. అంటే 4.2 మిలియన్ల మంది ఇండియన్స్ ఉన్నారు. మినీ ఇండియాగా పేరున్న ఒక్క న్యూయార్క్ సిటీలోనే మనవాళ్లు 7,11,000 మంది ఉన్నారు. మరో విషయం ఏంటంటే.. అమెరికన్స్ ఇష్టంగా తినే చికెన్ నగ్గెట్సే మనదగ్గర చికెన్ పకోడా. వాళ్ల గార్లిక్ బ్రెడ్ మన గార్లిక్ నాన్. అక్కడ ఫేమస్ వంటకాలైన చీజ్ కర్డ్స్.. పాట్ పైస్, కబాబ్స్, చీజ్ కేక్స్ మన దగ్గర మటర్ పనీర్, సమోసా, తందూరీ, రసమలై... ఇలా వాళ్లు తినే ప్రతి వంటకాన్ని మనం మరేదో పేరుతో పిలుస్తుంటాం. అయితే రెసిపీ యాజ్ ఇట్ ఈజ్ ఉంటుందా? అంటే కచ్చితంగా చెప్పలేం. ఏదేమైతేనేం, అమెరికాలోని ప్రతి స్టేట్లో మన స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టాల్స్ వెలిశాయి. వాటిల్లో ఇవి చాలా ఫేమస్.
ఢిల్లీ చాట్ :
‘ది టేస్ట్ ఆఫ్ ఢిల్లీ’ అంటూ 2014 లో సన్వ్యాలీకి పరిచయమైంది ‘ఢిల్లీ చాట్’. పంజాబ్కి చెందిన సంతోష్ సింగ్ ఈ ఫుడ్ ట్రక్కి ఓనర్. ఉద్యోగం కోసం అమెరికా వెళ్లిన ఇతనికి అక్కడ ఎంత వెతికినా ఢిల్లీ చాట్ ఫ్లేవర్ కనిపించలేదట. దాంతో తానే స్వయంగా18,000 డాలర్లకి సెకండ్ హ్యాండ్ ఫుడ్ ట్రక్ కొని ‘ఢిల్లీ చాట్’ని మొదలుపెట్టాడు. ఇక్కడ ‘పానీపూరీ, భేల్ పూరీ, సేవ్ ఫూరీ, దహీ బటాటా, వాడా పావ్, పావ్ బాజీ, సమోసా’తో పాటు ‘పకోడీ, ఆలు టిక్కీ చోలే, చోలే పాపడ్, పరోటా’లు కూడా దొరుకుతాయి. ధర విషయానికొస్తే ఆరు డాలర్ల నుంచి పదమూడు డాలర్ల వరకు ఉంటుంది. సోమవారం నుంచి ఆదివారం వరకు ప్రతిరోజూ సాయంత్రం నాలుగింటి నుంచి తొమ్మిదింటి వరకు తెరిచి ఉండే ఈ ఫుడ్ ట్రక్లో మ్యాంగో లస్సీ, మసాలా టీ లాంటివి కూడా దొరుకుతాయి. ఈవెంట్స్కి ఫుడ్ డెలివరీ కూడా చేస్తారు వీళ్లు. రానున్న రోజుల్లో తన ఫుడ్ ట్రక్ని మరింతమందికి చేరువ చేయాలనుకుంటున్నట్టు కూడా చెప్తున్నాడు సంతోష్.
ఇండియన్ జోన్స్ చౌ ట్రక్ :
అమెరికాలోని లాస్ ఏంజిలెస్లో ఉంది ‘ఇండియన్ జోన్స్ చౌ ట్రక్’. దీన్ని భారతీయ మూలాలున్న అమెరికన్ ఫేమస్ చెఫ్ సుమంత్ పర్దాల్ స్టార్ట్ చేశాడు. సుమంత్ ఫ్యామిలీ జైపూర్లో రెస్టారెంట్ నడుపుతోంది. ఆ అనుభవంతో లాస్ ఏంజిలెస్లో పన్నెండు రెస్టారెంట్స్ పెట్టాడు సుమంత్. అవన్నీ గ్రాండ్ సక్సెస్..ఆ తర్వాత 2008లో ‘ఇండియన్ జోన్స్ చౌ ట్రక్’ని మొదలుపెట్టాడు. ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని కాస్త మోడరేట్ చేసి సర్వ్ చేస్తున్నాడు ఇతను. పంజాబీ ట్రెడిషనల్ డిష్లైన బటర్ చికెన్, మటన్ బిర్యానీ తన సిగ్నేచర్ డిష్లు అని చెప్పుకునే సుమంత్ ఈ ఇండియన్ ఫుడ్ ట్రక్లో ముంబై ఫేమస్ ‘ఫ్రాంకీలు, సమోసా స్ర్పింగ్ రోల్స్, గ్రిల్డ్ నాన్స్, మ్యాంగో జికామా సలాడ్’ అమ్ముతున్నాడు. తన బెస్ట్ సెల్లర్ పనీర్ ఫ్రాంకీతో పాటు చికెన్, మటన్ ఫ్రాంకీలని కూడా ఒక్కోటి మూడున్నర డాలర్లకి అమ్ముతున్నాడు. దాంతో లాస్ ఏంజిలెస్లో ఉంటున్న ఇండియన్స్కి హాట్ ఫేవరెట్గా మారింది ఇండియన్ జోన్స్ చౌ ట్రక్. అన్నట్టు ఈ ఫుడ్ ట్రక్ దగ్గరికి వెళ్తే స్ట్రీట్ఫుడ్తో పాటు ఇండియన్ ట్రెడిషనల్ ఫుడ్ని కూడా రుచిచూడొచ్చు.
దేశీ ఫుడ్ ట్రక్ :
న్యూయార్క్లో ఉన్నన్ని ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టాల్స్ అమెరికాలోని మరే స్టేట్లో ఉండవు. ఇక్కడి రుచి కూడా అంతే. ముఖ్యంగా న్యూయార్క్ సిటీలోని ‘ దేశీ ఫుడ్ ట్రక్’ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్కి చాలా ఫేమస్. 2010 లో స్టార్ట్ అయిన ఈ ఫుడ్ ట్రక్ 2014 వెండీ స్ట్రీట్ అవార్డ్స్లో ఫైనల్స్ వరకు వెళ్లింది. టేస్టీ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని న్యూయార్క్ సిటీకి పరిచయం చేయాలన్న మోటోతోనే అలంగీ అనే అతను దీన్ని మొదలుపెట్టాడు. బాలీవుడ్ స్టార్స్ పోస్టర్స్తో కనిపించే ఈ ట్రక్లో ‘కటీ రోల్, పూరీబాజీ, హలీమ్’ చాలా టేస్టీగా ఉంటాయి. అలాగే న్యూయార్క్లో చెప్పుకోవాల్సిన మరో ఇండియన్ ఫుడ్ ట్రక్ ‘ఇండియన్ కింగ్ బిర్యానీ హౌజ్’. బెస్ట్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ సర్వ్ చేసే ఈ ట్రక్లో బిర్యానీ కూడా దొరుకుతుంది. న్యూయార్క్లో తప్పకుండా వెళ్లాల్సిన ప్లేస్ ‘ఎన్ వై దోసె’. 2001 నుంచి న్యూయార్క్ సిటీలోని వాషింగ్టన్ స్క్వేర్లో ఉన్న ఈ ఫుడ్ స్టాల్ని తిరుకుమార్ అనే ఆయన పెట్టాడు. ఇతనికి లాటరీలో యూఎస్ గ్రీన్కార్డ్ వచ్చిందట. అలా సొంత దేశమైన శ్రీలంక నుంచి అమెరికా చేరాడు తిరు. కానీ, భారతీయ మూలాలు ఉండటంతో సౌత్ ఇండియన్ ఫేమస్ దోసెలతో పాటు స్ట్రీట్ఫుడ్ని బిజినెస్గా చేసుకున్నాడు. ఇతన్ని న్యూయార్క్లో ‘లెజెండరీ దోసె మ్యాన్’ అని పిలుస్తారు.
చెన్నై ఫ్లేవర్స్ :
అమెరికాలో బెస్ట్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ని టేస్ట్ చేయాలంటే న్యూజెర్సీ బెస్ట్ ఛాయిస్. ఇక్కడ అన్ని రకాల చాట్స్తో పాటు రకరకాల స్ట్రీట్ శ్నాక్స్ కూడా దొరుకుతాయి. అయితే వాటిల్లో ముఖ్యంగా చెప్పుకోవాల్సింది ‘చెన్నై ఫ్లేవర్స్’ గురించి. ఇందులో ‘మసాలా, పనీర్ కట్టీ, చికెన్ కట్టీ , పనీర్ చికెన్ కట్టీ రోల్స్’ ఇలా బోలెడు వెరైటీలుంటాయి. అలాగే న్యూజెర్సీలో ‘దోసె స్పాట్’ ఫుడ్ ట్రక్ కూడా చాలా పాపులర్. ఇక్కడ అన్ని రకాల వెరైటీ దోసెలు దొరుకుతాయి. న్యూజెర్సీలోని ఇండియన్ ఫేమస్ ఫుడ్ ట్రక్లలో ‘కర్రీ హిల్ ఇండియన్ ఫుడ్’ కూడా ఉంది. ఈ ఫుడ్ ట్రక్లో దొరికే అండాబుర్జీకి చాలామంది ఫ్యాన్స్ ఉన్నారు. ఈ మూడు ఫుడ్ ట్రక్స్ను అకేషన్స్కి బుక్ చేసుకునే ఆప్షన్ కూడా ఉంటుంది. అలాగే కాలిఫోర్నియాలో ‘చాట్ ప్యాలెస్ ఇండియన్, బెంగాలీ ఇండియన్’ ఫుడ్ ట్రక్లు చాలామంది ఇండియన్స్ ఫేవరెట్ ఫుడ్ స్పాట్స్.
లండన్ :
మనవాళ్లు ఎక్కువగా కనిపించే మరో సిటీ యూకేలోని లండన్. ఇక్కడ దాదాపుగా పదిహేను లక్షలమంది భారతీయులున్నారు. ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ స్టాల్స్ కూడా వందల్లో ఉన్నాయి. ఇక్క డ ఏటా ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ ఫెస్టివల్స్ కూడా జరుగుతాయంటే...లండన్లో మన ఫుడ్కి ఉన్న డిమాండ్ అర్థం చేసుకోవచ్చు. అలాగే ఇక్కడ ‘ఈలింగ్ రోడ్డు’ అనే ఏరియాని ‘మినీ ఇండియా’ అంటారు. మరి మినీ ఇండియాలో మన స్ట్రీట్ఫుడ్ లేకుండా ఉంటుందా! ఆ రోడ్డు పొడవునా ‘దహీ వడ, సమోసా, పానీపూరీ, భేల్పూరీ, పకోడీలు, బజ్జీలు, కచోరీలు’ ఇలా సౌత్, నార్త్ తేడా లేకుండా అన్ని వెరైటీల ఫుడ్ దొరుకుతుంది. అలాగే లండన్లో ఏరియాతో పనిలేకుండా అన్నిచోట్లా సమోసాలు ఉంటాయి. అయితే వాటిలో కొన్నిటి గురించి కచ్చితంగా చెప్పుకోవాలి.
జాల్మురి ఎక్స్ప్రెస్ :
లండన్లో ‘జాల్మురి ఎక్స్ప్రెస్’ పేరుతో ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ అమ్ముతున్నాడు యాంగస్ డెనూన్. ఈ బ్రిటిష్ చెఫ్ 2005లో ఓ ట్రిప్లో భాగంగా ఇండియాకి వచ్చి బెంగాలీ ఫేమస్ స్ట్రీట్ఫుడ్ జాల్మురిని టేస్ట్ చేశాడట. అది బాగా నచ్చడంతో నేర్చుకుని బ్రిటన్లో జరిగిన చాలా ఫుడ్ ఫెస్టివల్స్లో స్టాల్ తెరిచాడు. 2019 వరల్డ్ కప్ స్టేడియం బయట ఇతను జాల్మురి అమ్ముతున్న వీడియో ఇంటర్నెట్ సెన్సేషన్ అయింది. అమితాబచ్చన్ కూడా యాంగస్ని మెచ్చుకుంటూ ట్వీట్ చేశాడు. బెంగాలీ స్ట్రీట్ఫుడ్ మీద ఉన్న మమకారంతో ఇప్పటికీ లండన్ స్ట్రీట్స్లో జాల్మురి అమ్ముతున్నాడు యాంగస్. ఇవే కాకుండా ముంబై, మైసూర్ స్ట్రీట్ ఫుడ్స్ కూడా నేర్చుకున్నాడు. దాన్ని అచ్చం ఇండియాలోలాగే న్యూస్పేపర్లో పొట్లం కట్టి మరీ ఇస్తాడు.
గల్లీ :
2020 బ్రిటీష్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ అవార్డ్స్ ఫైనలిస్ట్గా నిలిచిన సుధీర్, అవి ‘గల్లీ’ ఫౌండర్స్. వీళ్లు తండ్రీకొడుకులు. సుధీర్ ఐటీ ఎంప్లాయిగా పనిచేసి రిటైర్ అయ్యాడు. ఆ టైంలోనే ఒక రోజు అవి తన ఫ్రెండ్స్ కోసం మటన్ కీమా చేయమని తండ్రిని అడిగాడు. ఆ డిష్ టేస్ట్ బాగుండటంతో మళ్లీ తీసుకురమ్మని రిక్వెస్ట్ చేసేవాళ్లు అవి ఫ్రెండ్స్. అలా తండ్రి వంటలోని కమ్మదనాన్ని గుర్తించిన అవి ‘గల్లీ’ ఫుడ్ ట్రక్ని 2019 అక్టోబర్లో మొదలుపెట్టాడు. ‘చికెన్, పనీర్ టిక్కా, మటన్ కీమా, సమోసా చాట్, సమెసా, మసాలా ఫ్రైస్’తో పాటు ‘మ్యాంగో చట్నీ, గార్లిక్, హోంమేడ్ స్పెషల్ చిల్లీ సాస్’లు ఇక్కడ పాపులర్.
కొల్కత్తీ :
లండన్లో చెప్పుకోవాల్సిన ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ స్టాల్స్లో ‘కొల్కత్తీ’ ఒకటి. కోల్కతా ఫేమస్ స్ట్రీట్ఫుడ్ అంతా ఇక్కడ దొరుకుతుంది. ‘కర్రీ ఆన్ నాన్స్టాప్, దోసె డెలీ’ ఫుడ్ ట్రక్లు, ‘బాబా దాబా’ ఫుడ్ స్టాల్లోనూ ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ దొరుకుతుంది. లండన్లోని ‘డిషూమ్’లో ఇరానీ చాయ్, కీమా పావ్ చాలా ఫేమస్. ‘ది ఇండియన్ నెక్స్ట్ డోర్, ది స్పైస్ బాక్స్, రాయల్ నవాబ్స్’ కూడా లండన్లో బెస్ట్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ని సర్వ్ చేస్తాయి.
ఆస్ట్రేలియా :
చదువు, ఉద్యోగాల కోసం మనవాళ్లు ఎక్కువ వెళ్తున్న దేశాల్లో ఆస్ట్రేలియా మూడోది. అయితే అందులోనూ ఆస్ట్రేలియాలోని సిడ్నీనే ఇండియన్స్ ఎక్కువగా ప్రిఫర్ చేస్తుంటారు. అందుకే ఆస్ట్రేలియాలో సిడ్నీకి లిటిల్ ఇండియాగా పేరొచ్చింది. ఆస్ట్రేలియా మొత్తం ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ దొరికినప్పటికీ సిడ్నీ దానికి కేరాఫ్గా మారింది.
అందుకు కారణమైన ఫుడ్ స్టాల్స్ ఇవి...
సిడ్నీలోని హ్యారిస్ పార్క్కి దగ్గర్లో ఉంటుంది ‘లిటిల్ ఇండియా’. ఇక్కడ దొరకని ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్ వెరైటీ అంటూ ఉండదు. ముఖ్యంగా ఈ ఏరియాలోని ‘చట్కాజ్’ఇండియన్ స్ట్రీట్ ఫుడ్కి చాలా పాపులర్. ఇక్కడ మన రోడ్ సైడ్ స్పెషల్స్ అయిన ‘మసాలా పావ్, పానీపూరీ, సమోసా’ అన్నీ దొరుకుతాయి. మ్యాంగో లస్సీ కూడా చాలా టేస్టీగా ఉంటుంది ఇక్కడ. అలాగే ‘జైపూర్ స్వీట్స్’ స్టాల్లో దొరికే ఆలు టిక్కీ , రగడా పట్టీలకి చాలామంది ఫ్యాన్స్ ఉన్నారు. ఇదే ఏరియాలోని ‘ఫ్లేవర్స్ ఆఫ్ పానీపూరీ, సర్దార్జీస్ లైవ్ జిలేబీ’ కూడా బాగా పాపులర్. ‘దోసె హట్’ గురించి కూడా ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. ఇందులో 90 రకాల దోసెలు దొరుకుతాయి. అలాగే ఆస్ట్రేలియాలోని మెల్బోర్న్ సిటీలోని ‘‘షాన్– ఎ– పంజాబ్ దానా పానీ, దేశీ చట్కా, అమృత్ సర్ ఎక్స్ప్రెస్, మోమో నూడిల్స్, మామా ఫ్రాంకీ అండ్ చికెన్ కార్నర్’’ ఫుడ్ ట్రక్స్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని సర్వ్ చేస్తాయి. ఇక్కడ ‘దేశీ కోతీ ఐస్క్రీమ్’ స్టాల్ ఫలూదాకి చాలా ఫేమస్. అన్నట్టు ఈ ఫుడ్ ట్రక్లన్నీ ఒకే చోట ఉంటాయి.
జర్మనీ :
టేస్టీ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని అందించే దేశాల్లో జర్మనీ కూడా ఉంది. ఇక్కడ మ్యూనిక్ ఇసార్టర్ స్టేషన్లో ఉండే ‘చాట్ జంక్షన్’ ముందు బారులు తీరతారు ఇండియన్స్. గంటలు గంటలు ‘క్యూ’లో నిలబడి మరీ తమకి నచ్చిన ఫుడ్ని ఎంజాయ్ చేస్తారు. దీని స్పెషాలిటీ ఏంటంటే...
‘చాట్ జంక్షన్’
పేరుకు తగ్గట్టే అన్ని రకాలు చాట్స్ దొరుకుతాయి ఈ స్టాల్లో. ముఖ్యంగా ఇక్కడ సమోసా చాట్ చాలా టేస్టీగా ఉంటుంది. పానీపూరీ టేస్ట్ని పొగడకుండా ఉండలేం. అమ్బాడమ్బా అనే స్పెషల్ చాట్ కూడా దొరుకుతుంది ఇక్కడ. జంబో వడాపావ్ వీళ్ల సిగ్నేచర్ డిష్. అలాగే జర్మనీలోని బెర్లిన్లోనూ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ని టేస్ట్ చేయొచ్చు.ఇక్కడ ‘డీజే పంజాబ్’ ఫుడ్ ట్రక్లో అన్ని రకాల స్ట్రీట్ ఫుడ్ వెరైటీలు దొరుకుతాయి. సర్ప్రైజింగ్ విషయం ఏంటంటే దీన్ని రన్ చేస్తోంది విదేశీయులు. అలాగే బెర్లిన్లోని ‘ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్’ అనే స్టాల్లోనూ సమోసా, పకోడి చాలా ఫేమస్.
సింగపూర్ :
సింగపూర్లో ‘లిటిల్ ఇండియా’ పేరుతో ఒక ఏరియానే ఉంది. సింగపూర్ రివర్కి తూర్పున ఉండే ఈ ఏరియా చూడ్డానికి అచ్చం ఇండియాలానే ఉంటుంది. ఇక్కడ హిందూ టెంపుల్స్, షాపింగ్ మాల్స్తో పాటు ఇండియన్ ట్రెడిషనల్ ఫుడ్ కూడా ఉంటుంది. ముఖ్యంగా స్ట్రీట్ఫుడ్. కేరళ ఫేమస్ అప్పంతో మొదలుపెట్టి అన్ని రాష్ట్రాల వెరైటీ స్ట్రీట్ ఫుడ్ దొరుకుతుంది ఇక్కడ. గోల్ గప్పా, చాట్, సమోస, జిలేబీ, పకోడి చాలా టేస్టీగా ఉంటాయి. ఈ ఏరియాలోని ‘అంకుల్ కుక్, పొన్ను సామీ ఎక్స్ప్రెస్, బాలాజీ భవన్, అజప్పార్, అర్బన్ రోటీ, కాపర్ చిమ్నీ’ స్టాల్స్లో బెస్ట్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ దొరుకుతుంది.
వీటితో పాటు మన పక్క దేశాలైన బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక, పాకిస్తాన్, భూటాన్, నేపాల్, మయన్మార్లోనూ మన ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ చాలా పాపులర్. మన దేశాన్ని ఆనుకొని ఉండటం వల్ల ఈ దేశాల స్ట్రీట్ఫుడ్ మెనూలో మన వంటకాలు చాలాకాలం కిందటే చేరిపోయాయి. ఫిలిప్పీన్స్, డెన్మార్క్ లాంటి దేశాల్లోనూ మన స్ట్రీట్ఫుడ్ దొరుకుతోంది. అంటే ప్రపంచంలో ఏ మూలకెళ్లినా మన స్ట్రీట్ఫుడ్ని మిస్ అవ్వాల్సిన పనిలేదన్నమాట.
ఇవి పాపులర్ రెస్టారెంట్స్
విదేశాల్లో మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ కల్చర్ మొన్నీమధ్యే మొదలైనప్పటికీ.. ఇండియన్ రెస్టారెంట్లు మాత్రం ఎప్పట్నించో మన ట్రెడిషనల్ డిష్లని వడ్డిస్తున్నాయి. అలా విదేశాల్లో స్వదేశీ రుచులు పంచుతున్న రెస్టారెంట్స్లో ‘శరవణా భవన్’కి మంచి పేరుంది. న్యూయార్క్, లండన్, పారిస్, దుబాయ్ లాంటి సిటీలతో కలుపుకొని ప్రపంచం మొత్తంలో 50 సిటీల్లో శరవణ భవన్ బ్రాంచ్లు ఉన్నాయి. అలాగే కాలిఫోర్నియాలోని ఓక్లాండ్లో ఉన్న ‘దోశ బై దోశ’, న్యూ మెక్సికోలోని ‘శాంటా ఫేలో’ రెస్టారెంట్లు బెస్ట్ ఇండియన్ ఫుడ్ని సర్వ్ చేస్తున్నాయి. ముంబైలో అతి పెద్ద రెస్టారెంట్ అయిన ‘కోబ్’ కెనడా, న్యూజిలాండ్, యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్, ఒమన్, అమెరికాల్లో చాలా పాపులర్. న్యూయార్క్ సిటీలోని ‘అడ్డా’ రెస్టారెంట్లో కూడా మంచి ఇండియన్ ఫుడ్ దొరుకుతుంది. కాలిఫోర్నియాలోని శాన్ఫ్రాన్సిస్కోలో ‘ఆగష్టు15 ’అనే రెస్టారెంట్ ఉంది. దీని పేరు చూసి, అది రెస్టారెంట్ మొదలుపెట్టిన రోజు అనుకుంటారు చాలామంది. కానీ, ఇండియాకు స్వతంత్రం వచ్చిన రోజునే రెస్టారెంట్కి పేరుగా పెట్టారు. అయితే ఇక్కడ బ్రిటీష్ ఇండియన్ల ఫేవరెట్ ఫుడ్ చికెన్ టిక్కా మసాలా, వెజిటబుల్ జాల్ఫ్రెజి దొరుకుతాయి. మన వంటల్లో ఇంటర్నేషనల్ ఇంగ్రెడియెంట్స్ కూడా కలిపి చేస్తారు. రొయ్యలతో కలిపి ఉప్మా, వసాబితో సీ బాస్ ఫిష్ వంటి వెరైటీలు చేస్తారిక్కడ. వీటితో పాటు లాస్ ఏంజిలెస్లోని ‘బద్మాష్’, ఒరెగాన్లోని పోర్ట్ లాండ్లో ఉన్న ‘బాలీవుడ్ థియేటర్’ , చికాగోలోని ‘బాంబే చాప్ స్టిక్స్, క్యుమిన్’ రెస్టారెంట్స్ ఇండియన్ ట్రెడిషనల్ వంటకాలకి చాలా పాపులర్. వీటితో పాటు మరెన్నో రెస్టారెంట్స్ ఇండియన్ ఫుడ్కి కేరాఫ్గా ఉన్నాయి.
పదిమైళ్లకో స్టాల్
పెండ్లి తర్వాత కాలిఫోర్నియాలోని ఫ్రీమాంట్కి షిఫ్ట్ అయ్యా. ఈ ఏరియాలో ఇండియన్స్ ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల ప్రతి పదిమైళ్లకి ఒక స్ట్రీట్ ఫుడ్ స్టాల్ కనిపిస్తుంటుంది. వీటిల్లో సమోసా, పానీపూరీ, చాట్, దోసె అన్నీ దొరుకుతాయి. ఇండియన్ మార్కెట్స్కి వెళ్తే మన స్ట్రీట్ఫుడ్లో మరిన్ని వెరైటీలు ట్రై చేయొచ్చు. మేముంటున్న దగ్గర పదిడాలర్లకి ఎనిమిది పానీపూరీలు ఇస్తారు.. సమోసా ఒక్కోటి ఐదు డాలర్లు ఉంటుంది. ఇండియాతో పోల్చితే చాట్, బజ్జీ అన్నీ కాస్త రేటు ఎక్కువే. ఏరియాని బట్టి ఈ రేట్లలో మరింత డిఫరెన్స్ ఉంటుంది. అయినా సరే ఇండియన్స్ ఇష్టంగా తింటుంటారు. - హారిక, కాలిఫోర్నియా
ఫారినర్ కస్టమర్సే ఎక్కువ
ఇండియా నుంచి డెన్మార్క్ షిఫ్ట్ అయి ఆరేండ్లు అవుతుంది. ఇక్కడ సమోసా, పావ్ బాజీ లాంటివన్నీ దొరుకుతాయి. ఒక్కో సమోసా నూట ఇరవై నుంచి నూట యాభై రూపాయల వరకు ఉంటుంది. టేస్ట్ విషయానికొస్తే కొన్ని స్టాల్స్లోనే బాగుంటుంది. మేమైతే ‘రామ్ జీ మార్ట్, గోల్డెన్ ఫుడ్ స్టోరీ అండ్ ఇండియన్ స్టోర్’లో ఎక్కువగా మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ టేస్ట్ చేస్తుంటాం. ఇక్కడి స్టోర్స్లో పానీపూరీ, కట్లెట్కి కావాల్సిన సరుకులన్నీ దొరుకుతాయి. అప్పుడప్పుడు ఇంట్లో కూడా ట్రై చేస్తుంటాం. ఇక్కడ మన స్ట్రీట్ఫుడ్కి ఇండియన్స్ కంటే ఫారిన్ కస్టమర్సే ఎక్కువ.. - సింధూజ, డెన్మార్క్
ఫారినర్స్ ఇష్టంగా తింటరు
ఇరవైయేండ్ల కిందట లండన్ వచ్చా. మొదట్లో ఇక్కడ సమోసా తప్పించి మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ ఏం దొరికేది కాదు. నాకేమో చాట్, మిర్చీ బజ్జీ అంటే చెప్పలేనంత ఇష్టం. కానీ, ఇప్పుడు మన ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ వెరైటీలన్నీ లండన్లో దొరుకుతున్నాయి. మన దగ్గరతో పోలిస్తే ఇక్కడ కాస్త రేటు ఎక్కువే.. ‘కానీ నో కాంప్రమైజ్’’. ఇక్కడ మనోళ్లే కాకుండా ఫారినర్స్ కూడా సమోసాలు, పకోడీలు, బజ్జీలు ఇష్టంగా తింటారు. ఫ్యామిలీ ఫంక్షన్స్, పార్టీలకు కూడా మన స్ట్రీట్ఫుడ్ని ఆర్డర్ చేసుకుంటాం. అలాగే ఇండిపెండెన్స్ డే, రిపబ్లిక్ డేలకి ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ ఫెస్టివల్స్ కూడా జరుగుతాయి లండన్లో. అక్కడికి మొత్తం ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్ నడిచొచ్చినట్టే ఉంటది.
- అనిల్ , లండన్
అన్ని వెరైటీలు దొరుకుతున్నయ్
మాది కరీంనగర్. చిన్నప్పట్నించీ స్ట్రీట్ ఫుడ్ అంటే పడి చచ్చేటోడ్ని. రోజూ పానీపూరీ, చాట్ తినేవాడ్ని. అలా మా చుట్టుపక్కలున్న స్ట్రీట్ ఫుడ్ స్టాల్స్ అన్నీ కొట్టిన పిండి అయ్యాయి. నేను రెండున్నరేండ్ల కిందట ఎంబీబీఎస్ కోసం ఫిలిప్పీన్స్కి వచ్చేసరికి మన స్ట్రీట్ఫుడ్ దొరకదేమో అనుకున్నా. కానీ, ఇక్కడ కూడా సమోసాలు, బజ్జీలు, పానీపూరీ అన్నీ దొరుకుతున్నాయి. రోజు విడిచి రోజు తింటున్నా కూడా. కానీ, సమ్థింగ్ మిస్సింగ్ అనిపిస్తుంటుంది. మరో విషయం ఏంటంటే ఇండియన్స్ కంటే ఫారినర్సే మన స్ట్రీట్ ఫుడ్ని ఎక్కువగా ఎంజాయ్ చేస్తుంటారు. ఫిలిప్పీన్స్లో ‘తాజ్ డిన్నర్, ఇండియన్ స్పైస్ రెస్టో, సింగ్ ఈజ్ కింగ్’ స్టాల్స్ ఇండియన్ స్ట్రీట్ఫుడ్కి చాలా ఫేమస్.. - శివ ప్రసాద్, ఫిలిప్పీన్స్
::: ఆవుల యమున
మరిన్ని వార్తల కోసం..
షాంఘైలో నెలరోజులుగా కఠిన లాక్ డౌన్
