పెద్ద వానల వల్లనో, ఎరువుల మోతాదు ఎక్కువ తక్కువయ్యో ఒక్కోసారి పంట సరిగా పండదు. పండిన ధాన్యాన్ని అమ్మి అప్పులు కట్టే రైతులు మనదగ్గర చాలామందే. ఆరుగాలం కష్టపడే రైతుల ముఖాల్లో నవ్వు చూడాలనుకున్నాడు. అందుకోసం పంట దిగుబడి పెంచే ‘క్రాప్ సెన్సర్’ తయారుచేశాడు నాసాలో పనిచేసిన సైంటిస్ట్ పరాగ్ నర్వేకర్. నాసాలో సైంటిస్ట్గా పనిచేసి రిటైరయ్యాక దేశానికి ఏదైనా ఉపయోగపడే ఇన్నొవేషన్స్ చేయాలనుకున్నాడు పరాగ్. నాసిక్లోని సహ్యాద్రి ఫామ్ సంస్థతో కలిసి ‘క్రాప్ సెన్సర్’ తయారు చేశాడు. దానికి లక్షన్నర రూపాయలు ఖర్చయ్యింది. ఎక్కువమంది రైతులకి ఈ టెక్నాలజీని అందించడం కోసం ఈ సెన్సర్ని పదివేలకే తీసుకొచ్చాడు పరాగ్.
శాటిలైట్ డేటా సాయంతో
“ఇప్పటికీ మనదేశానికి వ్యవసాయరంగమే వెన్నెముక. పంట దిగుబడి పెరగడం కోసం వాళ్లు కొనగలిగిన ధరలోనే టెక్నాలజీని తీసుకురావాలి అనుకున్నా. అమెరికా, యూరప్ దేశాలతో పోల్చితే వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల దిగుబడిలో మనం చాలా వెనుకబడి ఉన్నాం. ఎక్కువ డబ్బులు ఖర్చు పెట్టి ఆధునిక టెక్నాలజీ ఉపయోగించే రైతులు మనదగ్గర చాలా తక్కువ. అందుకే, ఆ దేశాల్లో వాడుతున్న టెక్నాలజీని తక్కువ ధరకే రైతులకు అందించాలనుకున్నా. ఎరువుల వాడకం, వాతావరణాన్ని బట్టి నీళ్ల తడి పెట్టడం వంటి విషయాల్లో రైతులకు నేను తయారుచేసిన ‘క్రాప్ సెన్సర్’ ఉపయోగపడుతుంది. ఎప్పుడు ఏ పంట వేయాలి?, ఏ టైంలో ఎరువులు చల్లాలి?, ఏ రకమైన సాగు పద్ధతుల్ని పాటించాలి? వంటి విషయాలు తెలుసుకోవచ్చు” అని చెప్పాడు ఈ సైంటిస్ట్. ఈ క్రాప్ సెన్సర్ శాటిలైట్ డేటా సెట్సాయంతో వాతావరణాన్ని అంచనా వేయొచ్చు. వీటిని పొలంలో పెట్టుకుంటే వాతావరణ పరిస్థితుల్ని రైతులు తెలుసుకొని దానికి తగ్గట్టుగా జాగ్రత్తలు తీసుకోవచ్చు.
ముందే తెలుసుకుంటున్నాం
‘‘ఈ ‘క్రాప్ సెన్సర్’ల వల్ల ఎప్పుడు వాన పడుతుందో, ఎంత కురుస్తుందో ముందే తెలుస్తుంది. పంట ఎప్పుడు వేయాలి? పంటకి మందులు ఎప్పుడు కొట్టాలి? అనేది తెలుస్తోంది” అని చెప్పాడు సహ్యాద్రి ఫామ్ రైతు రమేష్ గుంజా.
