ఈ రోజుతో ఈ ఏడాది ముగుస్తుంది. ప్రతి సంవత్సరం లాగే ఈసారీ దేశం గుర్తుంచుకోదగ్గ విషయాల్లో ఎన్నో ఆటంకాలు, విజయాలు, అవాంతరాలు లాంటివి ఉన్నాయి. అనేక కారణాల వల్ల 2023ని గుర్తుంచుకోదగిన సంవత్సరంగా చెప్పవచ్చు. ఈ సంవత్సరం, భారతదేశం తన చురుకైన దౌత్యంతో ప్రపంచ వేదికపై తన స్థానాన్ని సుస్థిరం చేసుకుంది. విదేశీ దౌత్యవేత్తలే కాదు, ప్రపంచ పౌరులు మన 'నాటు నాటు' రాగాలకు నృత్యం చేశారు. దీంతో దేశం స్థాయి ఆకాశాన్ని తాకింది. చంద్రయాన్-3తో, చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువ ప్రాంతంలో అంతరిక్ష నౌకను ల్యాండ్ చేసిన ఏకైక దేశంగా భారతదేశం అవతరించింది. ఈ విజయాల మధ్య, మణిపూర్ జాతి కలహాల జ్వాలలో మునిగిపోవడం, వినాశకరమైన వరదలతో దేశం అల్లాడిపోవడాన్ని కూడా మనం చూశాం. రాజకీయ రంగంలో, తొమ్మిది రాష్ట్రాలు ఎన్నికలకు వెళ్లాయి. వచ్చే ఏడాది లోక్‌సభ ఎన్నికలకు సిద్ధమవుతున్నాయి. ఇలా చెప్పుకుంటూ పోతే చాలానే ఉన్నాయి. అందులో కొన్ని జ్ఞాపకాలను ఇప్పుడు మరోసారి నెమరువేసుకుందాం.
G20 సమ్మిట్
సెప్టెంబరు 9, 10 తేదీల్లో న్యూ ఢిల్లీలో జరిగిన G20 ప్రెసిడెన్సీలో భారతదేశం ప్రపంచ దృష్టిని ఆకర్షించింది. ఈ సమావేశాలకు కీలక నేతలు చైనా అధ్యక్షుడు జి జిన్‌పింగ్, రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ లేకపోవడం, రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధానికి ఉపయోగించిన భాషపై అసమ్మతి కారణంగా నాయకుల ప్రకటన విఫలమవడం వంటి భయాందోళనలతో సహా ప్రారంభ ఎదురుదెబ్బలను భారతదేశం అధిగమించింది.
ఆస్కార్స్‌లో చరిత్ర సృష్టించిన నాటు నాటు
2023లో భారతీయ సినిమా ఒక చారిత్రాత్మక విజయాన్ని నమోదు చేసింది. SS రాజమౌళి దర్శకక్వం వహించిన ఆర్ఆర్ఆర్ లోని నాటు నాటు ఉత్తమ పాటల విభాగంలో ఆస్కార్‌ను గెలుచుకుంది. 2009లో ఇదే విభాగంలో స్లమ్‌డాగ్ మిలియనీర్ నుండి జై హో అవార్డును గెలుచుకుంది. ప్రముఖ సంగీత దర్శకుడు MM కీరవాణి స్వరపరిచిన, కాల భైరవి, రాహుల్ సిప్లిగంజ్ రాసిన ఈ పాట క్రిటిక్స్ ఛాయిస్ అవార్డ్స్ 28వ ఎడిషన్‌లో ఉత్తమ ఒరిజినల్ పాట, ఉత్తమ పాటగా గోల్డెన్ గ్లోబ్స్‌ను కూడా గెలుచుకుంది.
చంద్రయాన్-3తో రికార్డ్ బ్రేక్
భారతదేశం 2023లో తన చెరగని ముద్ర వేసింది. దేశం ప్రీమియర్ స్పేస్ ఏజెన్సీ ఇస్రో తక్కువ బడ్జెట్‌లో రికార్డు సృష్టించింది. చంద్రయాన్-3తో చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువ ప్రాంతంలో అంతరిక్ష నౌకను ల్యాండ్ చేసిన ప్రపంచంలోనే మొదటి దేశంగా భారత్ అవతరించింది. విక్రమ్ ల్యాండర్ ఆగస్టు 23 న చంద్రునిపై విజయవంతంగా దిగింది. చంద్రయాన్-3 మిషన్ విజయవంతం కావడంతో, అమెరికా, రష్యా, చైనా తర్వాత చంద్రునిపై అంతరిక్ష నౌకను ల్యాండ్ చేసిన నాల్గవ దేశంగా కూడా భారతదేశం అవతరించింది.
మణిపూర్‌లో జాతి హింస
భారతదేశ అంతర్గత వ్యవహారాల విషయానికి వస్తే కొన్ని అపశ్రుతులు కూడా చోటుచేసుకున్నాయి. హైకోర్టు ఉత్తర్వు, రిజర్వ్ చేయబడిన, రక్షిత అడవుల సర్వే, గిరిజన సంఘీభావ యాత్ర మణిపూర్ సంవత్సరాలలో ఎన్నడూ చూడని ఒక రకమైన హింసకు వేదికగా నిలిచింది. మేలో, మెయిటీ, కుకీ కమ్యూనిటీల మధ్య ఘర్షణలు చెలరేగాయి, ఫలితంగా దాదాపు 200 మంది చనిపోయారు. దీంతో పాటు ఈ హింస వల్ల దాదాపు 70వేల మందికి పైగా స్థానభ్రంశం చెందారు.
తమిళనాడులో వరద బీభత్సం
మానవ నిర్మిత సంక్షోభం నుండి ప్రకృతి వైపరీత్యాల వరకు, భారతదేశం అన్నింటినీ 2023లో చూసింది. ఈ సంవత్సరం, రుతుపవనాల సీజన్ ఉత్తర భారతదేశం అంతటా భారీ వర్షాలు కురిపించింది. ప్రభుత్వ గణాంకాల ప్రకారం, ఈ వర్షాకాలంలో పిడుగులు, కొండచరియలు విరిగిపడటంతో పాటు వర్షాలకు సంబంధించిన సంఘటనల వల్ల 2వేల మందికి పైగా మరణించారు. ఒక్క హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోనే 330 మంది చనిపోయారు. ఈ వర్షాకాలంలో ఎడతెరిపి లేకుండా కురిసిన వర్షాలు రాష్ట్ర చరిత్రలోనే అత్యంత తీవ్రమైన విపత్తులలో ఒకటిగా నిలిచాయి. ఈ జూలైలో రాష్ట్రంలో నమోదైన వర్షపాతం గత 50 ఏళ్లలో నెలకు సంబంధించిన అన్ని రికార్డులను బద్దలు కొట్టింది.
ఒడిశాలో రైలు ప్రమాదం
1995 ఫిరోజాబాద్ రైలు ప్రమాదం తర్వాత జరిగిన ఘోరమైన రైల్వే ప్రమాదాలలో ఒకటి జూన్ 2 రాత్రి ఒడిశాలోని బాలాసోర్ జిల్లాలో సంభవించింది , కోరమాండల్ ఎక్స్‌ప్రెస్ - ఆగి ఉన్న గూడ్స్ రైలును ఢీకొట్టడంతో.. వెంబటే ఉన్న చాలా కోచ్‌లు పట్టాలు తప్పాయి. ఆ కోచ్‌లలో కొన్ని అదే సమయంలో ప్రయాణిస్తున్న బెంగళూరు-హౌరా సూపర్‌ఫాస్ట్ ఎక్స్‌ప్రెస్‌లోని చివరి కొన్ని కోచ్‌లపై బోల్తా పడ్డాయి. ఈ భయంకరమైన ట్రిపుల్ రైలు ప్రమాదంలో 290 మందికి పైగా మరణించారు, 12వందల మందికి పైగా గాయపడ్డారు. ఈ ఘటనపై సెంట్రల్ బ్యూరో ఆఫ్ ఇన్వెస్టిగేషన్ (సీబీఐ) విచారణ చేపట్టి ముగ్గురు రైల్వే ఉద్యోగులను అరెస్టు చేసింది.
అతిక్ అహ్మద్ హత్య
ఏప్రిల్‌లో జరిగిన కాల్పుల్లో గ్యాంగ్‌స్టర్-రాజకీయ నాయకుడు అతిక్ అహ్మద్, అతని సోదరుడు అష్రఫ్ పోలీసు సిబ్బంది సమక్షంలో కాల్చి చంపబడ్డారు. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని ప్రయాగ్‌రాజ్‌లోని మెడికల్ కాలేజీ వెలుపల పోలీసులు విలేకరులతో మాట్లాడుతుండగా, అతిక్ కుమారుడిని పోలీసులు కాల్చి చంపిన కొన్ని రోజుల తర్వాత ఈ కాల్పులు జరిగాయి.
కొత్త పార్లమెంట్ భవనం
మే 28న ప్రధానమంత్రి మోదీ కొత్త పార్లమెంట్ భవనాన్ని ప్రారంభించడంతో ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశమైన పార్లమెంటరీ కార్యకలాపాలు మరో చోటుకు మారాయి. సెప్టెంబరులో జరిగిన ప్రత్యేక సమావేశంలో కొత్త పార్లమెంట్ భవనంలో మొదటి సమావేశాలు జరిగాయి. లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలలో మూడింట ఒక వంతు సీట్లను మహిళలకు రిజర్వ్ చేసే బిల్లును సెషన్ ఆమోదం తెలిపింది.
పార్లమెంట్ లో భద్రతా వైఫల్యం, రికార్డు సస్పెన్షన్లు
శీతాకాల సమావేశాల సందర్భంగా రెండోసారి కొత్త పార్లమెంట్ భవనం తలుపులు తెరవడంతోపాటు భద్రతా లోపం సంభవించింది. డిసెంబర్ 13న 2001 పార్లమెంట్ దాడి 22వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా, ఇద్దరు వ్యక్తులు సందర్శకుల గ్యాలరీ నుండి లోక్‌సభ ఛాంబర్‌లలోకి దూకి , గ్యాస్ డబ్బాల నుండి పొగను విడుదల చేశారు. అదే సమయంలో, వారి సహచరులు, రంగు పొగను వెదజల్లే గ్యాస్ డబ్బాలను పట్టుకుని పార్లమెంటు వెలుపల నినాదాలు చేశారు.
ఈ సంఘటన ఎంపీలలో భయాందోళనలకు గురి చేసింది. కొన్ని రోజుల తర్వాత, ప్రతిపక్ష పార్టీల పార్లమెంటు సభ్యులు భద్రతా ఉల్లంఘనపై కేంద్ర హోం మంత్రి అమిత్ షా నుండి ప్రకటన చేయాలని డిమాండ్ చేశారు. లోక్‌సభ, రాజ్యసభలో ఈ అంతరాయాలు రికార్డు స్థాయిలో 146 మంది ఎంపీల సస్పెన్షన్‌కు దారితీశాయి. డిసెంబర్ 18న, 78 మంది ఎంపీలు సస్పెన్షన్‌కు గురయ్యారు. ఇది ఒక రోజులోనే అత్యధిక సస్పెన్షన్‌లకు గురైంది.
అసెంబ్లీ పోల్స్
తొమ్మిది రాష్ట్రాలు - త్రిపుర, మేఘాలయ, నాగాలాండ్, కర్ణాటక, ఛత్తీస్‌గఢ్, మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్, తెలంగాణ - 2023లో ఎన్నికలకు వెళ్లి 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికలకు వేదికను సిద్ధం చేశాయి. నాలుగు రాష్ట్రాలైన త్రిపుర, మధ్యప్రదేశ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, రాజస్థాన్‌లను భారీ మెజార్టీతో గెలుచుకోవడంతో బీజేపీ అగ్రస్థానంలో నిలిచింది. ఇది నేషనలిస్ట్ డెమోక్రటిక్ ప్రోగ్రెసివ్ పార్టీకి జూనియర్ మిత్రపక్షంగా నాగాలాండ్‌ను గెలుచుకుంది. నవంబర్‌లో జరిగిన ఎన్నికలలో హిందీ హార్ట్‌ల్యాండ్ రాష్ట్రాలైన ఛత్తీస్‌గఢ్, మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్‌లలో విజయం సాధించడం వల్ల 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో ఆత్మవిశ్వాసంతో బరిలోకి దిగేందుకు అవసరమైన తాయిలాలు బీజేపీకి లభించాయి.
ఉత్తరకాశి టన్నెల్ రెస్క్యూ
భారతదేశం ఆత్మవిశ్వాస దేశంగా మారింది. ఇది తన పౌరులను యుద్ధ ప్రాంతాల నుండి రక్షించింది. ప్రజల జీవితాలు ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు పర్వతాలను ఎలా కదిలించగలదో 2023 చూపించింది. ఉత్తరకాశీలోని సిల్క్యారా సొరంగంలో చిక్కుకున్న 41 మంది కార్మికులను ఆదుకునేందుకు ప్రభుత్వం నవంబర్‌లో భారీ రెస్క్యూ ఆపరేషన్‌ను ప్రారంభించింది. నవంబర్ 12 న సొరంగం ఒక భాగం కూలిపోవడంతో కార్మికులు చిక్కుకున్నారు. ఈ రెస్క్యూ ఆపరేషన్ అనేక ఏజెన్సీల ప్రయత్నం 17 రోజుల పాటు కొనసాగింది. 17 రోజుల తర్వాత కార్మికులు భూమి లోపలి నుండి బయటికి రావడంతో దేశం మొత్తం సంబరాలు చేసుకుంది.
